Темата: Тэлгэһэм эмтээх үүнээйилэрэ. Үлэм сыала-соруга: Тэлгэһэбэр үүнэр эмтээх үүнээйилэри билсии. Тэлгэһэбэр үүнэр эмтээх үүнээйилэри билсии. Эмтээх. - презентация

1 Темата: Тэлгэһэм эмтээх үүнээйилэрэ

2 Үлэм сыала-соруга: Тэлгэһэбэр үүнэр эмтээх үүнээйилэри билсии. Тэлгэһэбэр үүнэр эмтээх үүнээйилэри билсии. Эмтээх үүнээйилэр эмтиир суолталарын үөрэтии. Эмтээх үүнээйилэр эмтиир суолталарын үөрэтии. Баар матырыйааллары түмүү, үлэни оңоруу. Баар матырыйааллары түмүү, үлэни оңоруу. Үлэбин о5олорго билиһиннэрии. Үлэбин о5олорго билиһиннэрии.

3 Былаана: Киириитэ. Киириитэ. Тэлгэһэм эмтээх үүнээйилэрэ: Тэлгэһэм эмтээх үүнээйилэрэ: мастар; мастар; талахтар; талахтар; оттор; оттор; Эмтээх үүнээйилэр суолталара. Эмтээх үүнээйилэр суолталара. Түмүк. Түмүк. Туһаныллыбыт литература. Туһаныллыбыт литература.

4 Киириитэ Киһи-аймах былыр былыргыттан чэгиэн-чэбдик туруктаах сылдьар туһуттан, араас ыарыыттан эмтэнээри үгүс билиини- көрүүнү, дьо5уру-ньыманы мунньунан кэллэ. Доруобуйа туругар тулалыыр эйгэ сабыдыала улахан. Манна айыл5а уларыйыытын содулун туһунан чорботон бэлиэтииллэр. Ол эрээри айыл5а бэйэтэ эмтиир кыа5ын, тулалыыр күөх эйгэ эми- тому үөскэтээччи буоларын туһунан ситэ-хото этиллибэт. Ийэ айыл5абыт бэйэтэ анаан үүннэрэр эмтээх отун-маһын көдьүүстээхтик туһаныы билиңңи кэмңэ ордук суолталанна. Эмп- том тиийбэт, атыыланар сыаната күн аайы үрдүү турар кэмигэр бэйэбит ис кыахпытын туһанарбыт тирээн кэллэ. Манна үөскээбит үрэхпитигэр, төрөөбүт алааспытыгар үүнэр эмтээх үүнээйини билии, сатаан эми-тому оңоруу, таба туһаныы курдук уустук боппуруостар үөскээн тахсаллар. Эмтээх үүнээйини мээнэ үлүбээй хомуйуу, харайыы, оңоруу, туттуу, эмтэнии – туһалыырынаа5ар буортулуон сөп. Онон анаан үөрэтии, сөпкө туһанары сырдатыы улахан соругунан буолар.

5 Тэлгэһэм эмтээх үүнээйилэрэ Айыл5а5а араас туһалаах үүнээйилэр баалларын аа5ан сиппэккин. Мин бу үлэбэр тэлгэһэм иһигэр үүнэр эмтээх үүнээйилэр тустарынан бэчээккэ тахсыбыт матырыйааллартан үөрэтэн билэн, билбит билиибин-көрүүбүн о5олорго билиһиннэрэргэ холонобун.Үлэм сүнньүнэн, эмтээх үүнээйилэрбин мастар, талахтар, оттор диэн араартаатым. Айыл5а5а араас туһалаах үүнээйилэр баалларын аа5ан сиппэккин. Мин бу үлэбэр тэлгэһэм иһигэр үүнэр эмтээх үүнээйилэр тустарынан бэчээккэ тахсыбыт матырыйааллартан үөрэтэн билэн, билбит билиибин-көрүүбүн о5олорго билиһиннэрэргэ холонобун.Үлэм сүнньүнэн, эмтээх үүнээйилэрбин мастар, талахтар, оттор диэн араартаатым.

6 Мастарга киирсэллэр: бэс мас (сосна) бэс мас (сосна) хатың мас (берёза) хатың мас (берёза)

7

8 Талахтар: Талахтар: хаппараас (черёмуха) хаппараас (черёмуха) долохоно (боярышник) долохоно (боярышник) сугун аба5ата (багульник) сугун аба5ата (багульник) сарбанньах (рябина) сарбанньах (рябина) хапта5ас (красная смородина) хапта5ас (красная смородина) моонньо5он (чёрная смородина) моонньо5он (чёрная смородина) дөлүһүөн (шиповник) дөлүһүөн (шиповник)

9

10

11

12 Оттор: кучу от (Иван чай) кучу от (Иван чай) бохсур5ана (подорожник) бохсур5ана (подорожник) чыычаах ото (горец птичий) чыычаах ото (горец птичий) ньээм от (одуванчик) ньээм от (одуванчик)

13

14

15 Сүрүн ыйыылар: Эмтээх үүнээйилэри куорат, дьон элбэхтик түөлбэлээн олорон үлэлиир сирдэриттэн, фермалар тастарыттан, улахан суоллар чугастарыттан хомуйуллуо суохтаах. Эмтээх үүнээйилэри куорат, дьон элбэхтик түөлбэлээн олорон үлэлиир сирдэриттэн, фермалар тастарыттан, улахан суоллар чугастарыттан хомуйуллуо суохтаах. Үүнээйилэр үөһээңңи чаастара ыраас кураан күңңэ хомуллар. Сир аннынаа5ы чаастарын, силистэрин, силиргэхтэрин хайдах ба5арар күңңэ хомуйуохха сөп. Үүнээйилэр үөһээңңи чаастара ыраас кураан күңңэ хомуллар. Сир аннынаа5ы чаастарын, силистэрин, силиргэхтэрин хайдах ба5арар күңңэ хомуйуохха сөп. Хомуйарга үүнээйиттэн эмкэ туттуллар наадалаах чааһын эрэ быһан ылыллыахтаах. Хомуйарга үүнээйиттэн эмкэ туттуллар наадалаах чааһын эрэ быһан ылыллыахтаах. Сырьё хомуллар кэмэ эмтээх үүнээйи сайдыытын сүһүөх кэмиттэн, күн-дьыл туругуттан тутулуктаах. Сырьё хомуллар кэмэ эмтээх үүнээйи сайдыытын сүһүөх кэмиттэн, күн-дьыл туругуттан тутулуктаах.

16 Эмтээх үүнээйилэр суолталара.

17 Түмүк: Киһи ыарыыны көрдөөн ылбат. Чэгиэн, доруобай буолартан ордук дьол суох. Билигин эмп сыаната ыараата. Онон айыл5абыт бэйэтэ аныыр эмтээх отун-маһын туһаныы суолтата улаатта. Эмтээх үүнээйилэри туһаныан ба5алаах киһи ыарыы диагноһын чуолкайдыахтаах уонна үүнээйи хомуллар, хатарыллар кэмин, хайдах туттулларын үөрэтиэхтээх, эмп үлэһитиниин булгуччу сүбэлэһиэхтээх. Киһи ыарыыны көрдөөн ылбат. Чэгиэн, доруобай буолартан ордук дьол суох. Билигин эмп сыаната ыараата. Онон айыл5абыт бэйэтэ аныыр эмтээх отун-маһын туһаныы суолтата улаатта. Эмтээх үүнээйилэри туһаныан ба5алаах киһи ыарыы диагноһын чуолкайдыахтаах уонна үүнээйи хомуллар, хатарыллар кэмин, хайдах туттулларын үөрэтиэхтээх, эмп үлэһитиниин булгуччу сүбэлэһиэхтээх. Бу үлэбин сүрдээ5ин интэриэһиргээтим, салгыы чиңэтэн үлэлэһиэм, ситэрэн – хоторон биэриэм.