19 Ы.Алтынсарин атындағы жалпы орта мектеп Шотыбасова Анар Асановна. - презентация

1 19 Ы.Алтынсарин атындағы жалпы орта мектеп Шотыбасова Анар Асановна

2 Зат есім Сөз таптары етістік сын есімсан есім

3 Мазмұны: 1. Зат есім Зат есімЗат есім 2. Сын есім Сын есім Сын есім 3. Сан есім Сан есімСан есім 4.Етістік Етістік

4

5 Сабақтың мақсаты: 1.Оқушыларға зат есім жайлы түсінік бере отырып, сұрақтар қоя білуге үйрету. 2.Жаңа технология элементтерін пайдалана отырып шығармашылық қабілеттерін дамыту. 3.Сауатты, көркем жазуға, өзара ынтымақтастыққа, шапшаң ойлай білуге баулу.

6 1. Қызығушылықты ояту.

7 Сұрақтар бойынша топтастыру жұмысын жасау:

8 Зат есім Зат есім– кім?не? сұрақтарына жауап беріп, заттық ұғымды білдіретін сөз табы. Жалпы Оқулық, оқушы, мектеп ЖалқыЖезқазған,Айнұр,Балдырғанжурналы Дара Жер, су, адам, еңбек, береке, қоян Күрделі Көкшетау, БҰҰ, қарақат, ата-ана Деректі Үстел, күнделік, қайшы,ит, түлкі Дерексіз Ауа, қуаныш, арман, ғасыр, намыс Ауа, қуаныш, арман, ғасыр, намыс КІМ ? Оқушы, мұғалім, әке, немере НЕ ? Мысық, аю, құс, қалам, мінез Мысық, аю, құс, қалам, мінез

9 Зат есімнің мағынасы Мысалдар 1. Адамның аты-жөні Абай Құнанбайұлы, Шәкәрім Құдайбердіұлы 2. Заттың атауы Ағаш, тас, жер, су 3. Құбылыстың аты Боран, қар, жаңбыр 4. Жануарлардың аты Қасқыр, тырна, үйрек, қозы 5. Заттық ұғымды білдіретін белгілердің аты Өжеттік, батырлық, ерлік 6. Заттық ұғымды білдіретін қимылдың аты Жүріс, атыс, шабыс 7. Мемлекет,жер,су, тау аттары ҚР, Ресей, Сәтбаев қаласы, Іле, Қаратау

10 Зат есімді тауып жаз Тәтті Ақылды Қызық Ала

11 л - и - м - у - з - и - н - Дыбыстық талдау

12 Сөзжұмбақты шешіп көр

13 «Кім көп біледі?» ойыны. Кім? не? сұрақтарына жауап беретін сөздер тауып жаз.

14 Суреттегі заттардың атын жаз. Сұрақ қой.

15 Ребусты шешіп, әңгіме құра. c

16 Кімге не керек екенін табыңдар.

17 Сөздерге -ші жұрнағын жалғап жаз. Сонда қандай сұрақ қойылады? Не? сурет ән тігін -ші

18 Сиқырлы кестедегі сұрақтың жауабын табыңдар Зат есім деген не? Зат есімнің сұрақтарын ата. Зат есімге мысалдар келтір.

19 Адасқан суреттерді орнына қой Кім?Не?

20 Заттың атын білдіретін сөздер ата балық тауық оқушы орындық Кім?Не?

21 ШЫҒАРМАШЫЛЫҚ ТАПСЫРМА ел ырысы Жаңбыр жауса Батыр елі үшін өледі

22 Тесттің жауабын тауып көр 1. Зат есім дегеніміз не ? а) Заттың сынын білдіретін сөздер ә) Заттың санын білдіретін сөздер б) Заттың атын білдіретін сөздер в) Заттың қимылын білдіретін сөздер. 2. Зат есімнің сұрақтары А) Кім ? Не ? Кімдер ? Нелер? ә) Не істеді ? б) Қандай ? в) Қанша ? 3. Зат есімді тап А) Үлкен, көк, тәтті ә) Алма, ата, кітап б) Ұшады, өседі, кесе 4. Сөздерді көпше түрге айналдырып жаз Сиыр, кітап

23

24 Сабақ мақсаты: Білімділігі:Оқушыларға зат есім жайлы түсінік бере отырып, сұрақтар қоя білуге үйрету. Дамытушылығы: Оқушылардың ой-өрістерін танымдық қабілеттерін, сөздік қорын. Шығармашылық қабілетін дамыту. Тәрбиелігі: Тиянақтылыққа, тілді құрметтеуге, достарын сыйлауға, сауатты жазуға тәрбиелеу.

25 Сын есім Сын есім - заттың түсін, сапасын, белгісін, күйін, салмағын, көлемін, дәмін білдіретін сөздер. Сұрақтары : қандай? қай? Негізгі Көк, сары, кең, таза, терең, алыс Туынды Көкпеңбек, қара көк, көп балалы, жібек көйлекті Сапалық Жаман, ауыр, тәтті, кіші Қатыстық Таулы, балалы, шөпті, малды Жалаң Ақ, торы, қызыл, жирен Күрделі Жирен қасқа, көкпеңбек, көк көйлекті

26 Сын есімнің шырайлары: Жай шырай Салыстырмалы шырай Күшейтпелі шырай қысқақысқалауқып-қысқа жеңілжеңілдеужеп-жеңіл ақақшылаппақ көккөкшілкөкпеңбек жақынжақындау ең жақын толықтолықтаутоп-толық ащыащылау тым ащы жақсы жақсырақ жақсырақ өте жақсы

27 Сиқырлы сандар ойыны атщіыксқұр

28 1. Жанды сағат, айқай салады. 2. Қанаты бар ұшпайды, су астында қыстайды. 3. Жерде туып көкте өледі. 4. Қанаты жоқ ұшады, аяғы жоқ қашады. 5. Жылт-жылт еткен, жырадан өткен. 7. Өзі жап-жас мұрты бар, 6. Дегендей ешкім тимесін, алыпты қадап инесін. Ет пен сүтке ұмтылар. Сөзжұмбақты шешу.

29 Сын есім тауып жаз. сиыркөйлек тамақ

30 Бұл не? Бұл кім? ойыны. Сипатталған заттарды тап. 1.Ақ, тәтті, қатты, ұсақ – бұл не? 2.Домалақ, жұмсақ, үрленген – бұл не? 3.Ащы, қызыл, жасыл – бұл не? 4.Тәтті, нәрлі, қызыл, сары, көк – бұл не?

31 Менің бағытым ойыны 1. тәтті жар 2. тік адам 3. тегіс қант 4. суық қоян 5. сұр су 6. ақылды жер

32

33 Саба қ ты ң та қ ырыбы :

34 Саба қ ты ң ма қ саты: Білімділік: С ө з таптары туралы білімдерін шы ң дау, сан есім туралы ұғ ымдарын жетілдіру, с ө здерге д ұ рыс с ұ ра қ қ ою ар қ ылы с ө з таптарын шатастырмай ажырата білуге ү йрету, қ атесіз, к ө ркем жазу ғ а баулу. Дамытушылы қ : Тапсырмаларды орындау ар қ ылы с ө здік қ орын арттырып, сауаттылы ғ ын, логикалы қ ойлау ж ү йесін дамыту. Т ә рбиелік: Ә демі с ө йлеуге, тап қ ырлы ққ а, отанс ү йгіштікке т ә рбиелеу.

35 Сан есім Сан есім Сан есім– неше? қанша? нешінші? нешеу? деген сұрақтарға жауап беретін тіліміздегі сандардың атын білдіретін сөз табы. Есептік Бір, жүз, алты, мың, миллион Бір, жүз, алты, мың, миллион Реттік Бесінші, екінші,төртінші, жиырма бірінші Жинақтық Алтау, біреу, екеу, жетеу,үшеу Болжалдық Ондарда, мыңдаған, жүз елуге таяу, алтыға жуық Топтау Бес-бестен, сегіз-тоғыздан, жүз-жүзден Бөлшектік Бір жарым, екіден бір, 1/2

36 САН ЕСІМ ДараКүрделі ЕсептікРеттік

37 Жұмбақ Алтын терек, он екі бұтақ, Үш жүз алпыс бес. ( 1 жыл, 12 ай, 365 күн)

38 Есепжұмбақ Төлептің төрт ұлы бар. Төрт ұлының адам басына бір апа, бір қарындасы бар. Төлептің барлық баласы нешеу болғаны?

39 Көңілді шумақ 1 – бір Же1 екен 1қазан: Ке1 жемді 1қазан 1 – ақ сәтте қойды жеп. Кү1 етті, «Тойдым», - деп. Естіп 1 кез дү1ді, Жағадағы тү1ді Паналауға жүгірді.

40 Ребус шешу. Тіл – қ ылыштан ө ткір. 1. Піл к3-ті Піл к3-ті емес Тіл к3-ті н балдақ қол сәні, Әшекей т10 сәні еу түгел болса, төбедегі келер, 6-ау ала болса, ауыздағы кетер.

41 ТЕСТ 1.Сан есімдердің қайсысы дұрыс жазылған. а) онбес ә) он алты б) онсегіз 2.Заттың сынын білдіретін сөз таптары а) етістік ә) зат есім б) сын есім 3.Сан есімнің сұрақтарын көрсетіңіз а) не істеді? ә) неше? б) қандай? 4.Сан есімді табыңыз а) шөп ә) кітап б) он 5.Туынды сын есімді табыңыз а) отыз алты ә) ажарлы б) жүріп кетті 6.Етістіктің сұрақтарын табыңыз а) не? ә) неше? б) не істеді? 7.Негізгі сын есімді көрсетіңіз а) ағаш ә) гүл б) таза

42

43 Сабақтың мақсаты: 1.Оқушыларға етістік жайлы түсінік бере отырып, сұрақтар қоя білуге үйрету. 2.Жаңа технология элементтерін пайдалана отырып шығармашылық қабілеттерін дамыту. 3.Сауатты, көркем жазуға, өзара ынтымақтастыққа, шапшаң ойлай білуге баулу.

44 Етістік Етістік – заттың қимылы мен амалын, жай-күйін білдіретін сөздердің тобы. Дара жаз, тыңда, сырғана, айт жаз, тыңда, сырғана, айт Күрделі әкел, әпер, сатып ал, келе жатыр Болымды бар, хабарла, толтыр, кет Болымсыз барма, хабарлама, толтырма, кетпе Салт берілу, айтылу, ойлану, жуыну Сабақты жазды, ойнады, санады, оқыды

45 Етістіктің шақтары Нақ осы шақ жазамын, оқып отырмын Жедел өткен шақ бардым,келдің,оқыдыңыз Ауыспалы келер шақ шығамын,көремін, сөйлейді Көсемше, есімше – етістіктің бір түрі. Көсемше Сал- а, көр -е, сөйле -й, бар –ып,бар-ғалы жатыр, кет-келі тұр Есімше Сал-ған, көр-ген, сөйле-й-тін, кел-е-тін,сана-р, бар-ар, көр-ер

46 Тірек – сызбамен жұмыс

47 Тез тауып, бөгелмей айт ойыны Жел... К ү н... Найза ғ ай... Қ ой... Қ о ң ырау... Мен... Ә жем... Палуандар... Радио... Тапсырма... Жа ң быр... Кино... Ә кем... Айг ү л...

48 Жалғасын тап ойыныЖалғасын тап ойыны Оқысаң... сусын ішесің Аяғың ауырса... күн жылынады Көп ұйықтасаң... қолыңмен сүртпе Шөлдесеңіз... басың ауырады Көзің ауырса... көп жүрме Жаз шықса... түсінесің

49 Шығармашылық тапсырма сайрайды, жайнайды, құлпырып, сыйлайды. Сөздер Сөз таптары ақынбесұштыәдеміүшіншісекірдібиік Зат есім Етістік Сын есім Сан есім

50 Сөздер Сөз таптары ақынбес ұшты әдемі үшінші секірді биік Зат есім Етістік Сын есім Сан есім «Тез ойла, тез ойна» ойыны

51

52 Зейін қойып тыңдағандарыңызға көп рахмет!