Фигыль Фигыль белдер ә. кебек сорауларга җ авап бир ә. Фигыль т ө рл ә н ә. эшне, хәрәкәтне, хәлне Нишли? Нишләде? Нишләр? заман, зат-сан, барлык-юклык. - презентация

1

2

3

4 Фигыль

5 Фигыль_____________________ белдер ә. ________________________ кебек сорауларга җ авап бир ә. Фигыль_____________________________ т ө рл ә н ә. эшне, хәрәкәтне, хәлне Нишли? Нишләде? Нишләр? заман, зат-сан, барлык-юклык белән Җөмләләрне тутырып әйтегез

6 Затланышлы Боерык фигыль эшләгез, юсын Хикәя фигыль укыйм, көлә, белде Шарт фигыль

7 Әниләргә Матур булыйк барыбыз да, Матурлыйк без дөньяны. Матур җырлар яңгырасын Сөендерик аналарны. М. Әхмәтҗанов

8

9 Шарт фигыль

10 1. Кыш көне йолдызлар куе күренсә, салкын булыр.(Сынамыш) 2. Эшләмәсәң эш көне, ни ашарсың кыш көне.(Мәкаль) 3. Типсәм – түнмәс, Күмсәм – күмелмәс, Киссәм – киселмәс. (Табышмак)

11 соравы т ө рл ә неше ясалышы к ү ренс ә нишл ә с ә ? III зат, б.с. -с ә барлыкта эшл ә м ә с әң нишл ә м ә с әң ? II зат, б. с., -с ә - ң юклыкта типс ә м нишл ә с ә м? I зат,б.с. -с ә -м барлыкта

12 Т ә небезг ә к ө ч кертик, Бер урында таптаныйк. Сикергел ә п т ә алыйк, Бер ч ү г ә лик, бер басыйк. Кул тегерм ә не ясыйк

13

14 1 ) Шарт фигыль нәрсәне белдерә? а) эш, хәл, хәрәкәтнең исемен атый; ә) эш яки хәлне максат яки тиеш булу мәгънәсендә белдерә; б) икенче бер фигыльдән аңлашылган эш яки хәлнең үтәлү-үтәлмәвен, шарт булган эш-хәлне белдерә. 2) Шарт фигыль нинди кушымча ярдәмендә ясала? а) -у, -ү; ә) -са, -сә, б) -кан, -кән, -ган, -гән; в) -арга, -әргә, -ырга, -ергә, -рга, -ргә. 3) Шарт фигыльнең сорауларын билгелә: а) нишлә? нишләмә? ә) нишләсә? нишләмәсә? б) нишли? нишләде? 4) Шарт фигыле булган җөмләне билгелә: а) Ул берәр кешегә яхшылык эшләмәсә, көнен бушка узган дип исәпли. ә) Тырышкан табар, ташка кадак кагар. б) Игенне җир уңдырмый, тир уңдыра. 5) Кире шарт фигыль нәрсәне белдерә? а) эш хәл хәрәкәт турында хәбәр итә; ә) предметның билгесен эше, хәрәкәте аша белдерә; б) кирәкле шартлар табылса да, көтелгән эшнең киресе булуын күрсәтә; 6) Кире шарт фигыль ничек ясала? а) -са, -сә; ә) -у, -ү; б) -са, -сә кушымчаларына да, дә, та, тә кисәкчәләре өстәлеп; в) -ып, -еп, -п. кушымчалары ярдәмендә.

15 Җаваплар: 1(б); 2(ә); 3(ә); 4(а); 5(б); 6(б).

16 Үзбәя: 5 – хатасыз эш хата 3- 3 хата

17 Өй эше 1. § 29, теорияне кабатларга нче күнегү, 80 бит. 3. Әниләрне сөендерик дигән темага үзара бәйләнгән 4-5 җөмлә төзеп язарга.