Агач өслегенә декоратив бизәкләр төшерү 5-6 класс Укытучы: Ә.Р. Шаймарданов 2009-2010 уку елы. - презентация

1 Агач өслегенә декоратив бизәкләр төшерү 5-6 класс Укытучы: Ә.Р. Шаймарданов уку елы

2 Бәхетле шул баладыр, кайсы дәресенә күңел бирсә, Могаллимне олуг күрсә, белергә кушканны белсә. Габдулла Тукай

3 1) Агачка рәсемнәрне буяу, лаклар ярдәмендә төшерү (роспись). 2) Агачка кисеп бизәк төшерү(резьба). 3) Агачны көйдереп бизәк төшерү (выжигание). А гачны нәфис сәнгать әсәре итеп эшкәртүнең 3 төре бар:

4 1. Әзер эшләнмәләргә бизәк төшерегә өйрәнү, татар халкының орнаменты белән танышу. 2. Технологик карта белән эшне камилләштерү. 3. Татар халкы сәнгатенә мәхәббәт хисе уяту, төгәллек, хезмәт сөючәнлек, бер-береңгә хөрмәт, үз хезмәтеңә карата горурлык хисе тәрбияләү. Һәр эшнең дә җае бар, ботканың да мае бар, дәреснең максаты бар.

5 1. Мастерскаяга укытучы рөхсәте белән керергә. 2. Дрельне верстагка куйганда боравын үзеңнән читкә каратырга. 3. Урманда йөргәндә агач аудару зонасында йөрергә ярый. 4. Эш урынында артык кирәксез әйберләрне тотмаска. 5. Кискеч кораллар белән сак эш итәргә. 6. Эш беткәч верстакны щетка белән чистартырга. 7.Укытучы рөхсәтеннән башка станокны кабызыгыз. 8. Такта кискәндә сул кулны пычкы полотнасына якын тотарга. 9. Пычкыны верстакка куйганда үткен ягын үзеннән читкә карат. 10. Чүкеч белән эшләүче кеше артында тормаска. 11. Төзек сапланган чүкеч белән эш итәргә. Куркынычсызлык кагыйдәләре

6 1. Мастерскаяга укытучы рөхсәте белән керергә. 2. Дрельне верстагка куйганда боравын үзеңнән читкә каратырга. 3. Урманда йөргәндә агач аудару зонасында йөрергә ярый. 4. Эш урынында артык кирәксез әйберләрне тотмаска. 5. Кискеч кораллар белән сак эш итәргә. 6. Эш беткәч верстакны щетка белән чистартырга. 7.Укытучы рөхсәтеннән башка станокны кабызыгыз. 8. Такта кискәндә сул кулны пычкы полотнасына якын тотарга. 9. Пычкыны верстакка куйганда үткен ягын үзеннән читкә карат. 10. Чүкеч белән эшләүче кеше артында тормаска. 11. Төзек сапланган чүкеч белән эш итәргә. Куркынычсызлык кагыйдәләре

7 1. Мастерскаяга укытучы рөхсәте белән керергә. 2. Дрельне верстагка куйганда боравын үзеңнән читкә каратырга. 3. Урманда йөргәндә агач аудару зонасында йөрергә ярый. 4. Эш урынында артык кирәксез әйберләрне тотмаска. 5. Кискеч кораллар белән сак эш итәргә. 6. Эш беткәч верстакны щетка белән чистартырга. 7.Укытучы рөхсәтеннән башка станокны кабызыгыз. 8. Такта кискәндә сул кулны пычкы полотнасына якын тотарга. 9. Пычкыны верстакка куйганда үткен ягын үзеннән читкә карат. 10. Чүкеч белән эшләүче кеше артында тормаска. 11. Төзек сапланган чүкеч белән эш итәргә. Куркынычсызлык кагыйдәләре

8 1. Мастерскаяга укытучы рөхсәте белән керергә. 2. Дрельне верстагка куйганда боравын үзеңнән читкә каратырга. 3. Урманда йөргәндә агач аудару зонасында йөрергә ярый. 4. Эш урынында артык кирәксез әйберләрне тотмаска. 5. Кискеч кораллар белән сак эш итәргә. 6. Эш беткәч верстакны щетка белән чистартырга. 7.Укытучы рөхсәтеннән башка станокны кабызыгыз. 8. Такта кискәндә сул кулны пычкы полотнасына якын тотарга. 9. Пычкыны верстакка куйганда үткен ягын үзеннән читкә карат. 10. Чүкеч белән эшләүче кеше артында тормаска. 11. Төзек сапланган чүкеч белән эш итәргә. Куркынычсызлык кагыйдәләре

9 Дөнья тулы гыйлем, башыңда калганы белем.

10 оншабл

11 о р н куль шабл ци

12 о р н н куль шабл ци шпо

13 о р н а н куль к шабл ци шпо ерств

14 м о р н а н куль к арткыч шабл ци шпо ерств шо

15 м е о р н а н куль к арткыч ль шабл ци шпо ерств др шо

16 м е н о р н а н куль к арткыч ок ль шабл ци шпо ерств др шо руба

17 м е н т о р н а н куль к арткыч оляр ок ль шабл ци шпо ерств др шо с руба

18 Орнамент – ул билгеле бер тәртиптә, ритмда кабатланган рәсемнәр яки сызымнар. Орнамент – сүзе латыйн теленнән тәрҗемә иткәндә ornamentum бизәк дигәнне аңлата. Орнамент бизәкләре сызымнардан, геометрик фигуралардан, яфраклардан, чәчәкләрдән, җиләк җимешләрдән, кош һәм хайван рәсемнәреннән тора. Орнамент кешенең барлык уй-кичерешләрен, рухи халәтен чагылдырырга сәләтле. Халыкның сабырлык һәм күркәмлек, зәвыклылык һәм нәзәкатьлелек, эчке тоемлау һәм рухи тынычлык кебек сыйфатларны ачып бирә. Нәрсә ул орнамент?

19 Чәчәк үсемлек бизәкле орнамент Орнамент төрләре

20 Геометрик бизәкле орнамент Орнамент төрләре

21 Кош, җәнлек бизәкле орнамент

22 Татар халкының сәнгати иҗаты шулкадәр чиксез, әлеге орнамент төрләре бай мирас булып буыннан буынга күчеп бүгенге көнгә килеп җиткәннәр. Чиккән сөлгеләр, ашъяулыклар, кулъяулыклар, калфак-түбәтәйләр, итек-читекләр – һәрберсе күз явын алырлык сәнгать әсәре.

23 Халык җәүһәрләре

24 Нәкышчеләр иҗаты үзе бер могҗиза! Бик борын заманнарда ук осталар агачтан эшләнгән вазаларга, штукатулкаларга, йорт җиһазларына һәм башка вак-төяк әйберләргә бизәк төшергәннәр.

25 Рельефлы һәм киртмәле бизәк

26 Геометрик бизәк көйдереп кисеп

27 Көйдереп һәм кисеп җәнлек орнаменты төшерү

28 Җиһазны кисеп бизәкләү

29

30 Көйдереп бизәкләү өчен яхшы материал – фанер, юкә һәм зелпе агачлары. Кисеп бизәк төшергәндә теге яки бу агач токымын сайлап алу эшләнмәнең билгеләнешенә һәм формасына, шулай ук бизәк формасына бәйле. Бигрәктә юкә агачы яхшы дип күрелә.

31

32

33 Өй эше 1. 5 сыйныф а.) рәсемне ясап бетерергә; б.) 48 бит, 1-2 сораулар 2. 6 сыйныф а.) өчпочмак уемтылара башкару өчен тактаның читләренә рәсеме ясарга (үрнәк 129 бит, 88 рәсем)

34 Эшкә өндәү И сабыйлар! Эшләгез сез, иң мөкатдәс нәрсә – эш, Эш агачы һәрвакытта бик юмарт китерер җимеш. Яшьлегеңдә күп тырышсаң, эшкә бирсәң чын күңел, Каршыларсың картлыгыңны бик тыныч һәм бик җиңел. Габдулла Тукай