Қазақ хандығының құрылуы. (Н.Ә.Назарбаев) Өз тарихын білмеген халық, өзін де сыйламайды (Н.Ә.Назарбаев) - презентация

1 Қазақ хандығының құрылуы

2 (Н.Ә.Назарбаев) Өз тарихын білмеген халық, өзін де сыйламайды (Н.Ә.Назарбаев)

3 Қазақ хандығының негізін құраушылары

4 Қазақ хандығы - Қазақстан аумағында бұрын болған мемлекеттік құрылымдардың мұрагері, этникалық процестермен байланысты әлеуметтік қатынастардың өзгерістер мен экономикалық даму нәтижесі жылдың күзіндеӘбілқайыр хан Сығанақ түбінде қалмақтардан жеңілгеннен кейін, Керей мен Жәнібек сұлтандар қол астындағы ру-тайпалармен Шу өңіріне келіп қоныстанып, Қазақ хандығының негізін салады. Мұхаммед Хайдар Дулатидің «Тарихи Рашиди» кітабында Қазақ хандығының құрылған жері - Шу бойы мен Қозыбасы деп айтылады жылдың көктемінде Керейді ақ киізге көтеріп хан сайлайды. Әбілқайыр ханға наразы сұлтандар, әмірлер, ру-тайпа басылары Керей мен Жәнібекке келіп қосылады. Аз уақыттың ішінде халықтың саны 200 мыңнан асып түседі. Қазақ хандығының құрылуы осыған дейін бүкіл Қазақстан аумағында болған әлеуметтік-экономикалық және этно саяси процестердің заңды қорытындысы еді.

5

6 Қазақ хандығының құрылуының себептері: 1. Керей мен Жәнібек сұлтандардың Қазақ хандығын құруға ұмтылуы 2.Халық бұқарасының Әбілқайыр ханға наразылығының күшеюі 3.Алым-салықтың көбеюі 4.Әбілқайыр ханның ойраттардан жеңіліп қалуы

7 XV ғ асырды ң 60-шы жылдары Қ аза қ хандары қ арсыластарын ты қ сыра отырып, Батыс Жетісу ғ а табан тіреді. XVI-XVII ғ асырларда Қ аза қ ханды ғ ы ны ғ айып, этникалы қ аума ғ ыны ң негізгі б ө лігін қ амтитын шекаралары ке ң ейе т ү сті.Орта Азия, Астрахан, Қ азан, Сібір ханды қ тарымен, Ресеймен ты ғ ыз байланыс болды. Қ асым хан, Ха қ назар хан, Т ә уекел, Т ә уке хандарды ң есімдері Қ аза қ мемлекеттілігі деген атаумен қ оса ж ү реді. Ө йткені оларды ң қ аза қ жерін ны ғ айтуда ғ ы, қ аза қ тарды ң ү стемдігін орнатуда ғ ы ә рекеттері орасан зор болатын.

8 Хандықтағы жоғары билік хан қолына шоғырландырылды. Салт бойынша, хан тағына отыруға рудағы үлкен ұлдың құқығы басым болды. Хан әскерлердің бас қолбасшысы және жоғарғы сот қызметін атқарды, шет мемлекеттермен келіссөздер жүргізу, соғыс жариялау мен бейбіт бітім жасау, заңдар шығару және хандықтың бүкіл аумағын билеудің бас құқығына ие болды

9

10

11 Қазақ хандары сыртқы саясатта, ең алдымен, Шығыс Дешті Қыпшақ мемлекеттерінің ежелгі экономикалық және саяси орталығы болған Сырдария бойындағы Сығанақ, Сауран, Отырар, Ясы (Түркістан) және басқа қалалардағы өз билігін нығайтуға күш салды. Ал олардың Дешті Қыпшақтағы негізгі бәсекелесі Әбілхайыр ханның немересі Мұхаммед Шайбани хан да қазақ даласындағы халықтарды билеу және одан кейін Орта Азиядағы Темір әулетінің қол астындағы жерлерді жаулап алу үшін Оңтүстік Қазақстанның осы қалаларына арқа сүймек болды.