Ма қ саты: O Жасуша тарихымен танысу O Жасуша органойдтарын жетік меңгеру O Жасуша құрылысындағы органикалық заттарды білу. - презентация

1

2

3 Ма қ саты: O Жасуша тарихымен танысу O Жасуша органойдтарын жетік меңгеру O Жасуша құрылысындағы органикалық заттарды білу

4 Жасушаның зерттелу тарихы, жасуша теориясы.

5

6 Жасуша теориясының қалыптасуы Ботаник М.Шлейден зоолог Т.Шванн өсімдік пен жануар жасушасын салыстырып,олардың ұқсастықтарын тапты. Нәтижесінде жасуша теориясының негізін қалады ж Р. Вирхов әрбір жасуша өзіндей жасушаның бөлінуі арқылы пайда болады деген қорытындыға келді.

7

8 Жасуша теориясының қағидалары: 1.Жасуша –барлық тірі ағзалардың ең кіші өлшем бірлігі. 2.Әр түрлі ағзалардың жасушалары құрылысы,құрылымы, химиялық құрамы зат алмасуы негізгі тіршілік әрекеті жөнінен ұқсас. 3.Ағзалардың жасуша құрылыстарының ұқсас болуы -өсімдік пен жануарлардың шығу тегінің бар екенін дәлелі болып табылады. 4.Жасушалар бөліну арқылы көбейеді. 5. Жасушаның негізгі құрылымдық бөлігіне цитоплазма және жасуша мембранасы жатады. 6. Көп жасушалы ағзалардың жасушаларының ең негізгі бөлігі –ядро,тұқым қуалау аппараты сақталып келесіұрпақтарға беріліп отырады.

9

10

11 Жасушаны зерттейтін ғылым. Цитология –грекше: цитос- жасуша, логос- ғылым. Салалары Цитология Цитохимия Цитогенетика Цитоэкология Молекулалық Биологияның бір саласы Клеткадағы нуклейн қышылын зерттейді ж Мишер лейкоцит ядросынан нуклейн қышқылын тапты Тұқым қуалаушылық пен өзгергіштік заңдылықтарын жасуша деңгейінде зерттеуге мүмкіндік береді. Қоршаған ортаның бұзылуына байланысты жасуша құрылымының өзгеруін соның салдарынанаурудың алдын алу шаралары қарастырылады.

12 Тірі ағзалар жасушалары жетілуіне байланысты Прокариоттар ядросыз жасушалар Эукариоттар ядролы жасушалар Жасушаны зерттеу әдісі. Бұл мироскоп құралы болып табылады.

13

14

15

16

17

18

19

20

21

22

23

24

25

26

27

28

29 Жасуша құрамындағы органикалық заттар. Жасуша құрамындағы органикалық заттар. Олардың құрылысы мен атқаратын қызметі. Көмірсулар Сn(H2O)m Құрамында сутек атомдарының саны көп болғандықтан көмірсулар деп аталады. аталады. Қарапайым және күрделі деп күрделі деп бөлінеді. бөлінеді. Моносахаридттер – триоза, тетроза, пентоза, гексоза пентоза, гексозаПолисахаридттер крахмал, крахмал,гликоген,целлюлоза.

30 Майлар Майлар мен фосфолипидтер.Құрамындаглицерин мен жоғары молекулалы молекулалы үш май қшқылынан үш май қшқылынан тұрады. тұрады.Гидрофобтылар. Фосфолипидттер – шеткі май қышқыланаң қышқыланаң орнына глицеринге орнына глицеринге фосфорлы қышқыл фосфорлы қышқыл қалдығы мен қалдығы мен фосфолипидті фосфолипидті радикалдар радикалдар байланысады. байланысады. 1 г 38,9 кДж глицерин үш май қышқылымайлар

31 Витаминдер Н.И. Лунин 1880 ж ашқан. ашқан. 1911ж К.Функ зерттеген. Майда еритін витаминдер: Суда еритіндер: A, Д, Е, К, В1, В2, В6, РР,СГормондар«хормао»қоздырамын,қозғалысқакелтіреміндегенмағынаны білдіреді. білдіреді ж У. Бэйлис пен Э. Старлинг

32 Жіктеу (ерігіштігіне байланысты) Суда еритіндер (В, С, РР, Н және т.б.) Майда еритіндер (А, D, Е, К және т.б.) Жіктеу (шығу тегіне байланысты) Өсімдіктекті (В, С және т.б.) Жануартекті (А, D және т.б.)

33