1. « Ә скери коммунизм» саясатыны ң сипаты 2. Саясатты ң ө нерк ә сіпке тегізген ә сері 3. « Ә скери коммунизм» саясатыны ң салдары 4. Асты қ ө німдіріні. - презентация

1

2 1. « Ә скери коммунизм» саясатыны ң сипаты 2. Саясатты ң ө нерк ә сіпке тегізген ә сері 3. « Ә скери коммунизм» саясатыны ң салдары 4. Асты қ ө німдіріні ң азаюы 5. Ө лке ү шін ауыр кезе ң – 1922 жылдарда ғ ы ашты қ 7. Ә скери коммунизм» саясатыны ң экономикалы қ салдары

3 Аза­мат со ғ ысы жыл­да­рын­да ғ ы қ алып­тас қ ан қ иын­ды қ тар­мен бай­ла­ныс­ты Ке ң ес ө кіметі 1918 жыл­ды ң ор­та кезінде ел­дегі бар­ лы қ ма­тери­ал­ды қ ре­сурс­тар­мен, адам к ү штерін ба­рын­ша ж ұ мыл­ды­ру, қ ала­лар­ды, ө нерк ә сіп ж ұ мыс­шы­ларын, Қ ызыл Ар­ ми­яны азы қ -т ү лікпен қ ам­та­масыз ету, ел­де қ атал е ң бек т ә ртібін ор­на­ту ма қ са­тын­да « ә ске­ри ком­му­низм» са­яса­тын енгізді. Б ұ л т ө тен­ше са­ясат эко­номи­калы қ к ү й­зеліс, Ке ң ес мем­ле­кетін ше­тел ин­тервент­тері мен ішкі жа­улар­дан қ ор ғ ауды ң қ ажеттілігінен ту ғ ан еді. « Ә ске­ри ком­му­низм» са­яса­ты негізінде аза қ -т ү лік м ә се­лесін ше­шу ү шін т ө тен­ше ша­ра азы қ -т ү лік са­лы ғ ы енгізілді. Ол бойын­ша ел­дегі бай­лар мен ку­лак­тарды ң қ олын­да ғ ы та­уар­лы ас­ты қ ты ң к ө п б ө лігі еш қ ан­дай қ ай­та­рым­сыз алын­ды, б ұқ ара ха­ лы қ ты азы қ -т ү лікпен бір ор­та­лы қ тан қ ам­та­масыз ету к ө зделді, ауыл ша­ру­ашы­лы қ ө німдерін ө з еркімен са­ту ғ а ти­ым са­лын­ды. « Ә ске­ри ком­му­низм» са­яса­ты бойын­ша ел­де жап­пай е ң бек ету міндеттілігі та­лап етілді. Қ аза қ стан­да « ә ске­ри ком­му­низм» са­ яса­ты негізінде ө нерк ә сіпті ке ң ес ор­ганда­рыны ң қ олы­на шо ғ ыр­ ланды­ру, оны Қ ызыл Ар­ми­яны қ ару-жа­ра қ ж ә не жаб­ды қ тар­мен қ ам­та­масыз ету­ге ж ұ мыл­ды­ру ша­рала­ры ж ү ргізілді. Б ү кілре­ сейлік Ат қ ару Ко­митетіні ң 1918 жыл ғ ы ма­мыр­да ғ ы жар­лы ғ ымен ә скер­ге ө з еркімен ба­ру ісі жал­пы ғ а бірдей міндетті ә ске­ри бо­ рыш­ты орын­да­умен ал­масты­рыл­ды жыл­ды ң жа­зын­да ө лке­ де Қ ызыл Ар­ми­яны ң құ ра­мын­да ұ лтты қ ә ске­ри б ө лімдер құ ры­ла бас­та­ды.

4 Ке ң ес еліндегі сия қ ты Қ аза қ станда да азамат со ғ ысы жа ғ дайында ел экономикасын со ғ ыс жа ғ дайына ы ңғ айлап қ айта құ ру ж ә не майданды азы қ – т ү лікпен қ амтамасыз ету ма қ сатында тарихта « Ә скери коммунизм» деген атпен ә йгілі ж ә не уа қ ытша сипаты бол ғ ан экономикалы қ саясат орнады. Б ұ л саясатты ң е ң бірінші мандат нам ө ндірісі мен б ө лісін толы қ орталы қ тандыру, елімізді ң азы қ – т ү лік, шикізат ж ә не бас қ а ресурстарын мемлекетті ң қ олына жинап, қ ор ғ аныс м ү дделері ү шін д ұ рыстап пайдалану болды жылы 11 қ а ң тарда азы қ – т ү лік қ иыншылы қ тары б ұ рын ғ ыдан да бетер шиеленісе т ү сіп, мемлекетті ң қ олында ғ ы ө нерк ә сіп товарларыны ң қ оры одан ә рі азай ғ ан жа ғ дайларда Ке ң ес ү кіметі азы қ – т ү лік сал ғ ыртын енгізу туралы декрет шы ғ арды. « Ә ске­ри ком­му­низм» са­яса­ты негізінде аза қ -т ү лік м ә се­лесін ше­ шу ү шін т ө тен­ше ша­ра азы қ -т ү лік са­лы ғ ы «сал ғ ырт» енгізілді. Оны ң м ә ні: ауыл шаруашылы ғ ы ө німіні ң артыл ғ аныны ң б ә рін шаруаларды ң мемлекетке міндетті т ү рде ө ткізуі. Ол бойын­ша ел­ дегі бай­лар мен ку­лак­тарды ң қ олын­да ғ ы та­уар­лы ас­ты қ ты ң к ө п б ө лігі еш қ ан­дай қ ай­та­рым­сыз алын­ды, б ұқ ара ха­лы қ ты азы қ - т ү лікпен бір ор­та­лы қ тан қ ам­та­масыз ету к ө зделді, ауыл ша­ру­ ашы­лы қ ө німдерін ө з еркімен са­ту ғ а ти­ым са­лын­ды.

5

6 « Ә скери коммунизм» саясатыны ң Қ аза қ станда ж ү ргізілу ерекшеліктері 1. Ө лкені ң адам ж ә не материал байлы қ тарын игеру к ү штеу ә дістерімен ж ү ргізілді 2. Ұ са қ ө ндірушілер майдагерлік артельдерге біріктірілді 3. Ж ұ мыс к ү шін есепке алу мен б ө лу ж ү йесі енгізілді 4. Егістіктерді суландыру,,жол салу, отын дайындау, ж ү к тасу ж ұ мыстарына е ң бек салы ғ ы енгізілді. 5. Ө лкеге азы қ -т ү лік дайындау ғ а –ге жуы қ ж ұ мысшы келді. 4. Қ аза қ станда ғ ы « Ә скери коммунизм» саясатыны ң н ә тижелерін о қ улы қ тан аны қ тату ж ә не жаздырту жыл ғ ы ж ұ т пен ашты қ. Қ аза қ станда ғ ы шаруалар тол қ улары.

7

8

9 Азамат со ғ ысы жылдарында енгізілген « Ә ске­ри ком­му­низм» жылдарында Қ аза қ ө лкесіндегі е ң бекшілер к ү йзеліске, ашаршылы ққ а қ арамастан жан қ иярлы қ пен е ң бек етті. Қ останай уезінен 6 млн. п ұ т асты қ жиналды. Қ ар ғ алы шу ғ а фабрикасы ә скери шинельдер тігу ү шін ш ұғ а дайындады жылды ң басында «Майдан апталы ғ ы» ө ткізіліп, мы ң да ғ ан п ұ т асты қ киім – кешек жиналды жылы Атыраудан Орталы қ Россия ғ а 600 мы ң п ұ т м ұ най ә кетілді. Майдан қ ажетіне ә р сенбі сайын ж ұ мыс уа қ ытынан тыс тегін е ң бек ету шешіміне с ә йкес 1919 жылы с ә уірде Россияда ал ғ аш қ ы сенбіліктер ө ткізілді. Семейде 500 ж ұ мысшы сенбіліктер ұ йымдастырып, паровоздарды тегін ж ө ндеуден ө ткізді жылы желто қ санда Александров – Ғ ай – Ембі темір жол желісі салынды. Оны ң ма ң ызы Орал – Ембі м ұ найлы ауданын Орталы қ Россиямен жал ғ астырды. Б ұ дан бас қ а Жетісу темір жолы, Петропавл – К ө кшетау темір жол желісі салынды. Ма ң ызы: елді ң ашы ққ ан облыстарыны ң хал қ ын асты қ пен қ амтамасыз етті. С ө йтіп, осыны ң б ә рі Қ ызыл Армияны ұ йымдастыру ғ а, жау басып ал ғ ан облыстар мен аудандарда партизан қ оз ғ алысын ө рістетуге к ө мектесті