Есте сақтау. Адам өзінің өмірде көріп, естіп білгендерін, басынан кешіргендерін, түрлі ойлары мен сезімдерін, әрқилы іс-әрекеттерін ұмыта бермейді. Олар. - презентация

1 Есте сақтау

2 Адам өзінің өмірде көріп, естіп білгендерін, басынан кешіргендерін, түрлі ойлары мен сезімдерін, әрқилы іс-әрекеттерін ұмыта бермейді. Олар баста сақталады, қажет кезінде қайта жаңғыртылады. Біздің әрбір толғанысымыз, әсерленуіміз бен әрекет қылығымыз санамызда біршама уақыт сақталып, қажетті жағдайларда қайта жаңғыртуға келетін іздер салаты на баршаға мәлім.

3 Естің физиологиялық негіздерін И. П. Павловтың жүйке жүйесінің пластикалық қасиеті туралы ілімімен түсіндіруге болады. Жүйке жүйесінің пластикалылығы түрлі қозулардан қалған әсерлердің қайтадан уақытша байланысқа түсе алу қабілеті. Уақытша байланыстардың тікелей тітіркендіргіштер әсер етпеген жағдайда да мида жасалынуы ойда бұрынғы байланыстардан із қалып отыратындығын көрсетеді. Өйткені адам есінің имен қалайша байланысты екендігі жөнінде ғылымда әлі нақтылы директор жоқ

4 Ес - бір - бірімен ұштасқан дара бөліктерден құралған күрделі психикалық процесс. Ес адамға өте қажет жан құбылысы. Оның арқасында субъекті жеке басының өмірлік тәжірибесін жинақтап, сақтап, соңғы пайдасына жаратады. Алғашқы кездегі ес зерттеулері көбіне каналы іс- әрекетпен байланыстырылды, ал ХІХ ғасырдың аяғы мен ХХ ғасырдың басында ғылыми іздену шеңбері кеңейе түсті, енді талдау аймағына есть сақтаудың жалпы табиғи, адамға да, жануарға да бірдей механизмдері алынды. Бұл тұрғыдан зерттеу жүргізген американ психологи Торндайк жанауарлардағы дағдылардың қалыптасу заңдылықтарын ашып берді.

5

6

7

8

9

10

11 Ойда қалдыратын не қайта жаңғырылатын нәрсенің сипатына қарай ес төртке бөлінеді. Олар: қозғалыс, образдық, сөз - логикалық және эмоциялық естьр. Қозғалыс есі деп - ойын, еңбек әрекетіне байланысты туып отыратын қимыл- қозғалыстарды ейске қалдыру мен қайта жаңғыртып отыруды айтады. Естің осы түрі қозғалыс дағдыларын (мәселен, коньки тебя, жазу, оқу, машина да қағаз басу, самолет жүргізу, турникет ойнау) қалыптастырудың негізі болып табылады.

12 1. Заттар мен құбылыстардың қасиеттерінің нақтылы бейнесін ойда қалдыруда, қайта жаңғыртуда көрініп отыруын образдық ес деп атайды. Суретшілер мен архитекторлардың, музыкант пен актерлердің есі көбінесе нақты, көрнекті болып келеді. 2. Адам ойының түрлі формаларын (ұғым, пікір, ой) ейске қалдыра алу қабілеті сөз - логикалық ес деп аталады. Сөз жүйесін есть сақтау - ойлау жұмысына байланысты. Естің осы түрі көбінесе философтар мен математиктерде жиі кездеседі. Сөз - логикалық естің оқу процесінде маңызы аса вор.

13 Сезімдерді ейске қалдырып отыруды эмоциялық ес дейді. Мәселен, жас кезімізде тұрған жерге келсек, сол кезде бізге ерекше әсер қалдырған нәрселердің бәрі есімізге оп-оңай түседі. Өткендегі оқиға бір қуанышқа байланысты бокса, ол өмір бойы естьн кетпейді.

14 Іс - әрекеті мақсатына байланысты ес - ырықты, ырықсыз болып бөлінеді. Арнайы есть қалдыру не ейске түсіру мақсаты болмаған психикалық процесс - ырықсыз көрініс беріп, алигер бұл процесс мақсатты бағдарланған бокса, ырықты сипатқа ие. Кейінгі жағдайда есть қалдыру мен қайта жаңғырту арнайы мнемикалық әркеттерге орай жүзеге келеді. Ырықсыз не ырықты болудан ес дамуының бірізді, кезекпен келетін екі деңгейі құралады. Адам өмір тәжірибесінің көбі ырықсыз ес жәрдемімен жинақталып соның арқасында арнайы дайындықсыз-ақ қажетті болған тұрмыстық біліктеріміздің қоры қалыптасады. Бірақ іс - әрекет барысында адамның өз іс-әрекеттерін басшылыққа алу қажеттігі де туындап қалады. Бұл жағдайда іске ырықты ес қосылады да, осыдан бізге керекті болған материалды алғаниет қып белгілеумен жаттаймыз немесе ейске түсіреміз.

15 Назар аударғандарыңызға рахмет!!!