М.Оспанов атындағы Батыс Қазақстан Мемлекеттік Медицина Университеті. - презентация

1 М.Оспанов атындағы Батыс Қазақстан Мемлекеттік Медицина Университеті

2 Жоспары: Кіріспе Негізгі бөлім Электрокардиографиялық тіркеме туралы түсінік және экг-ні тіркеу ережелері Қалыпты электрокардиограмма Миокард инфарктісі кезіндегі ЭКГ- ні тіркеу Қорытынды Пайдаланилған әдебиеттер

3 Электрокардиография (ЭКГ) жүректе пайда болатын электр тогін (биоток ты) графикалық түрде жазып алу тәсілі. Жазып алтын аппарат электрокардиограф деп аталады. Қағаз лентаға графикалық сызба түрінде алынған мәлімет электрокардиограмма деп аталады. Жазып алтын аппарат электрокардиограф деп аталады. Қағаз лентаға графикалық сызба түрінде алынған мәлімет электрокардиограмма деп аталады.

4 Электрокардиограф

5

6 ЭКГ-ни разу үшін 12 тіркеме қолданилады: 3 негізгі (І, ІІ, ІІІ стандарты) тіркеме (Эйнтховен тіркемелері); 3 негізгі (І, ІІ, ІІІ стандарты) тіркеме (Эйнтховен тіркемелері); 3 – бір полюсті күшейтілген (аяқ-қол) тіркемелер (AVR, AVL, AVF) (Гольдбергер тіркемелері); 3 – бір полюсті күшейтілген (аяқ-қол) тіркемелер (AVR, AVL, AVF) (Гольдбергер тіркемелері); 6 - куеде тіркемелері (V1, V2, V3, V4, V5, V6) 6 - куеде тіркемелері (V1, V2, V3, V4, V5, V6)

7 ЭКГ- ни тіркеу үшін аяқ- қол мен куеде бетіндегі потенциалдардың тіркелімі (тармағы) жүргізіледі. Әдетте үш түрлі стандарты тіркелім әдісі қолданилады: І-тіркелім: оң қол - сол қол; ІІ-тіркелім: оң қол - сол аяқ; ІІІ-тіркелім: сол қол - сол аяқ Электродтың қызылы- оң қолға, сарысу – сол қолға, жасылы сол аяққа тіркеледі.Қара электрод –жерге қосатыни, оң аяққа салынады. ЭКГ- ни тіркеу үшін аяқ- қол мен куеде бетіндегі потенциалдардың тіркелімі (тармағы) жүргізіледі. Әдетте үш түрлі стандарты тіркелім әдісі қолданилады: І-тіркелім: оң қол - сол қол; ІІ-тіркелім: оң қол - сол аяқ; ІІІ-тіркелім: сол қол - сол аяқ Электродтың қызылы- оң қолға, сарысу – сол қолға, жасылы сол аяққа тіркеледі.Қара электрод –жерге қосатыни, оң аяққа салынады.

8 Электрокардиограмманиң Электрокардиограмма- стандарты тіркелімі кезіндегі ниң куеде тіркелімі (1- 6) кезіндегі электродтардың орналасуы (IIII) электродтардың орналасу жерлері және және осы тіркелім кезінде алынған осы тіркелімдер кезінде алынған ЭКГ- ЭКГ-ң түрлері. түрлері. І- ІV- қабырғааралық аралықтар.

9 Қалыпты жағдайда жүректің электр осі жүректің анатомиялық осімен сәйкес келеді. І стандарты тіркеменің көмегімен оң және сол қол арасындағы потенциал айырмасын, І стандарты тіркеменің көмегімен оң және сол қол арасындағы потенциал айырмасын, ІІ стандарты тіркеменің көмегімен оң қол және сол аяқ арасындағы потенциал айырмасын, ІІІ стандарты тіркеменің көмегімен сол қол мен сол аяқтың арасындағы потенциал айырмасын тіркеп, қағазға түсіреді. ІІІ стандарты тіркеменің көмегімен сол қол мен сол аяқтың арасындағы потенциал айырмасын тіркеп, қағазға түсіреді.

10 Бір полюсті күшейтілген тіркемелер: Бір полюсті күшейтілген тіркемелер: AVR, AVL, AVF. AVR, AVL, AVF. A – күшейтілген, V – потенциал, R- (right) оң қолдан, L-(left) сол қолдан, F - (foot) аяқтан екенін білдіреді. AVR және AVL жүректің аллодыңғы жағыниң биопотенциалы, AVF жүректің артқы жағыниң биопотенциалы қағазға түсіреді. AVL – І стандарты тіркемеге, AVF – ІІІ стандарты тіркемеге сәйкес келеді. Жүрек көлемді ағза болғандықтан, ониң биопотенциалы жан-жаққа және әртүрлі жазықтық арқылы тарайды. Аяқ-қол тіркемелері жүрек биотогінің тек бір жазықтықта тарағанин ғана разуға мүмкіндік береді.

11 AVR Оң қолдың күшейтілген тіркемсі Оң қолдың күшейтілген тіркемсі

12 АVL АVL Сол қолдың күшейтілген тіркемсі. АVL Сол қолдың күшейтілген тіркемсі. АVF сол аяқтың күшейтілген тіркемсі. АVF сол аяқтың күшейтілген тіркемсі.

13 Кеуде тіркемелері. Кеуде тіркемсі арқылы көлденең және сагитальды жазықтығы бойынша таралған электр тогы жазылып алынады. Кеуде тіркемелері V әрпімен белгіленеді. V1- тіркемеде активті электрод төс сүйегінің оң жақ қырына ІV қабырға аралыққа; V2 – төстің сол жақ шетіне ІV қабырға аралыққа; V3 – тіркеме V2 және V4 тіркеме аралығына; V4 – тіркеме сол жақ бұғана орта сызығымен V қабырға аралықтың қиылысқан жеріне; V5 – сол жақ қолтық аллоды сызығы бойымен V қабырға аралыққа қойылады; V6 – V қабырға аралыққа сол жақ қолтық орта сызығы бойымен қойылады.

14

15 V1 – V2 тіркемелерде қарынша аралық перед мен жүректің оң жағыниң биотогі, V3 тіркемеде көшпе зонаниң биотогі.; V4 тіркемеде жүрек ұшы мен сол қарыншаниң аллодыңғы жағы V5-V6 бүйір жағыниң биотопы жазылып алынады. V5-V6 бүйір жағыниң биотопы жазылып алынады.

16

17 ҚАЛЫПТЫ ЭКГ ТАЛДАУ Тісшелердің ұзақтығы секунд пен (әрбір кішкентай клетка 0,02 сек болады, секунды на 50 мм жылдамдықпен түсіріледі) өлшенеді, амплитуда си милиметрмен (әрбір кішкентай клетка 1 мм болады) өлшенеді. Тісшелердің ұзақтығы секунд пен (әрбір кішкентай клетка 0,02 сек болады, секунды на 50 мм жылдамдықпен түсіріледі) өлшенеді, амплитуда си милиметрмен (әрбір кішкентай клетка 1 мм болады) өлшенеді.

18 Р тісшесі Оң тісше, жүрекшелердің биопотенциалы бейнелейді. Ониң бірінші жартысы оң жүрекшенің, екінші жартысы сол жүрекшенің электр импульсін көрсетеді. Қалыпты жағдайда Р тісшесінің ұзақтығы 0,06- 0,11 сек., амплитуда си – 0,5-2,5 мм. (І, ІІ, AVL, V1-6 аниқталады).

19 Q тісшесі Q - теріс тісше, тереңдігі R тісшесінің 1/3 биіктігінен артық болмауы керек, ұзақтығы 0,03 сек.

20 R - оң тісше R - оң тісше, электр импульсінің қарыншалардың субэндокардиальный зона дан эпикардқа қарай тарауын бейнелейді. Стандартты тіркемелерде ониң биіктігі 5-20 мм, куеде тіркемелерінде - 25 мм болады. R тісше ешқашан теріс болмайды.

21 S тісшесі S теріс тісшесі электр импульсінің сол қарыншаниң түбіне қарай тарауын көрсетеді, ониң тереңдігі 3-6 мм.

22 Т тісшесі Т оң тісше – реполяризация процесіне (электр қозуыниң басылуына) сәйкес келеді, ұзақтығы 0,05-0,25 сек., биіктігі 2-7 мм. Т оң тісше – реполяризация процесіне (электр қозуыниң басылуына) сәйкес келеді, ұзақтығы 0,05-0,25 сек., биіктігі 2-7 мм.

23 РQ аралығы PQ – аралығы жүрекшелердің қозу бастамасынан қарыншалардың қозуына дейінгі арадағы уақытты қамтиды. Бұл кезде потенциал айырмасы өте аз болғандықтан, ол изо электр сызығында болады, они изо электр фазаны деп те атайды. Ұзақтығы – 0,12-0,20 сек.

24 P, Q, R, S тісшелері – деполяризация процесіне (электр қозуына) сәйкес келеді. U – оң тісше, барлық уақытта бола бермейді.

25 QRS – комплексі қарыншаниң деполяризация сын (электр тогымен толық қызғанин) бейнелейді, ұзақтығы 0,06–0,10 сек.

26 ST аралығы ST – аралығы жүректің толық деполяризация сын бейнелейді, ониң кез-келген екі нүктесі арасындағы потенциал айырмасы өте аз, сондықтан, қағазға тісше болып түспей, ST аралығы изо электр сызығыниң деңгейінде орналисады. Қалыпты жағдайда ST аралығы изо электр сызығынан жоғары, не төмен 0,5-1 мм-ге ғана ауытқуы мүмкін.

27 QТ аралығы QT (QRST) к-сі жүректің электр систоласы деп аталады, ұзақтығы ерлерде - 0,32-0,37 сек., әйелдерде - 0,35-0,40 сек. аралығында болады, және жүрек соғу жиілігіне тәуелді: тахикардия ол қысқарады, брадикардия да ұзарады.

28 Қалыпты ЭКГ-ниң куеде тіркемелеріндегі ерекшеліктері: V1 тіркемсінде Р тісшесі көбіне теріс мәнді, Q тісшесі болмайды, R тісшесі ең алиса, S ең терең, T теріс болады. V1 тіркемсінде Р тісшесі көбіне теріс мәнді, Q тісшесі болмайды, R тісшесі ең алиса, S ең терең, T теріс болады. V2 тіркемсінде Р тісшесі теріс, не қос фазалы болуы мүмкін, көбінде оң мәнді, Q тісшесі болмайды, R тісшесі биіктей бастарды, ал S тісшесі кішірейе бастарды, T теріс не қос фазалы болады. V2 тіркемсінде Р тісшесі теріс, не қос фазалы болуы мүмкін, көбінде оң мәнді, Q тісшесі болмайды, R тісшесі биіктей бастарды, ал S тісшесі кішірейе бастарды, T теріс не қос фазалы болады. V3 тіркемсінде Р тісшесі аллодыңғы тіркемедегідей, оң мәнді, Q тісшесі болмайды, R мен S тең болады (өтпелі зона), T оң, кейде қос фазалы болады. V3 тіркемсінде Р тісшесі аллодыңғы тіркемедегідей, оң мәнді, Q тісшесі болмайды, R мен S тең болады (өтпелі зона), T оң, кейде қос фазалы болады.

29 Қалыпты ЭКГ-ниң куеде тіркемелеріндегі ерекшеліктері: V4 тіркемсінде Р тісшесі оң мәнді, Q тісшесі пайда болады, R тісшесі ең биік, S кішірейеді, T ең биік болады. V4 тіркемсінде Р тісшесі оң мәнді, Q тісшесі пайда болады, R тісшесі ең биік, S кішірейеді, T ең биік болады. V5 тіркемсінде Р тісшесі оң мәнді, Q тісшесі болмайды, R тісшесі V4 қарағанда алиса, S өте кіші, T биіктеу болады. V5 тіркемсінде Р тісшесі оң мәнді, Q тісшесі болмайды, R тісшесі V4 қарағанда алиса, S өте кіші, T биіктеу болады. V6 тіркемсінде Р тісшесі оң мәнді, Q тісшесі болмайды, R тісшесі V5 қарағанда алиса, T биіктеу болады, S жоқтың қасы. V6 тіркемсінде Р тісшесі оң мәнді, Q тісшесі болмайды, R тісшесі V5 қарағанда алиса, T биіктеу болады, S жоқтың қасы.

30 ЭКГ-ниң қорытындысы ІІ стандарты тіркеме бойынша жасалады: 1. Ырғағыниң дұрыстылығы. Қалыпты жағдайда бір тіркемедегі екі RR аралығы бірдей болады, айырмашылығы 0,16 сек. аспауы керек.

31 2. Ырғағыниң синуситылығы - қалыпты жағдайда импульс синус түйінінен шығады), они Р тісшесінің болуы білдіреді. Р тісшесі жоқ бокса, хонда синуситы емс деп аталады. 3. Жүректің жиырылу жиілігі – 60 секунд ты RR аралағана бөледі. 60: RR =ЖЖЖ.

32 4. Жүректің электр осі – стандарты тіркемелер бойынша аниқталады, ең биік R тісшесі қай стандарты тіркемеде биік бокса, соған қарай аниқталады R1 жоғары бокса горизонталлоды R2 жоғары бокса қалыпты R3 жоғары бокса вертикаллоды

33 5. Вольтажы – R тісшесінің стандарты тіркемелеріндегі амплитуда си бойынша аниқталады, олардың қосындысы 15 мм кем болмайды, немсе біреуінде 5 мм кем болмауы тиіс.

34 Миокард инфарктісі Миокард инфарктісі – жедел коронарлы қ қ ан айналысыни ң жетіспеушілігінен туындайтын ж ү рек б ұ лшы қ етіні ң некрозы. Коронарлы қ қ ан айналысыни ң жетіспеушілігі – коронарлы қ артерияларды ң бойымен қ анни ң келуіні ң кеннет то қ тауыни ң немсе миокардиты ң оттегін қ ажет этуі мен т ә ж артерияларыни ң б ұ л қ ажеттілікті қ амтамасыз эту м ү мкіншіліктеріні ң арасында болатын с ә йкессіздік салдары.

35 Миокард инфарктісінде ЭКГ миокардта пайда болған үш зонаниң – некроз заносыниң, зақымдану заносыниң және ишемия заносыниң әсерінен қалыптасады. Некроз заносы – электрлі бейтарапты болып келеді, ониң ішінде электр потенциалы түзілмейді, ол тек қана электр тогін өткізетін зона болып табылажы. Некроз заносынан патологиялық Q немсе QSтісшесін тіркеледі. Зақымдану заносы – некроз заносынан шет орналисады. Миокардтың зақымдануы деполяризация процесін бұзады, сондықтан зақымдану заносы ST аралығыниң изосызықтан жоғары немсе төмен ығысуын тудырады. Субэндокардиялық зақымдануда ST изосызықтан төмен ығысады, субэпикардиялық эәне трасмураллодық зақымдануда изосызықтан жоғары орналисады. Бұл өзгерістер зақымдану ошағын тіркейтін тіркемелерде тіркеледі. Ишемия заносы – зақымдану заносынан шет отналисады. Миокардтың ишемиясы реполяризация процесін бұзады: реполяризация баяулайды, сондықтан ол миокардитың сау тінінде басталып, ишемия заносында аяқталады. Субэпикардиялық ишемияда реполяризация процесі эндокардта басталып, эпикард жағына қарай тарайды. ЭКГ да теріс мәнді Т тісшесі тіркеледі. Субэндокардиялық ишемияда реполяризация процесінің тарау бағыты өзгермейді, бірақ теріс зарядталған ишемия ошағы мен субэпикардиялық қабаттардың арасындағы потенциал айырмашылығы өседі, мұниң өзі оң мәнді Т тісшесінің амплитудаын өсіреді.

36 Миокард инфарктісінің орнин ЭКГ бойынша аниқтау ЭКГ – ға қарап миокард инфарктісінің орнин дәл аниқтауға болады. Ониң өзі әр ЭКГ – қ тіркеменің миокардитың белгілі бір бөлігіндегі өзгерістерді тіркейтіндігіне байланисты. І – сол жақ қарыншаниң аллодыңғы немсе бүйір қабырғасы ІІ – аллодыңғы немсе артқы қабырғаниңзақымдануына байланисты бірлескен өзгерістер ІІІ – артқы қабырға AVL – бүйір қабырға AVF – артқы қабырға(диафрагмалық беткей) V 1 - V 2 - қарыншалық перед V 3 – аллодыңғы қабырға V 4 - жүрек ұшы V 5 - V 6 - бүйір қабырға V 7 - V 8 - V 9 – артқы қабырғаниң базальды бөліктері

37 Миокард инфарктісіні ң ЭКГ белгілері

38 Миокард инфарктісінің жедел сатысы Бұл уақытта ішінде субэндокардиялық ишемия (ЭКГ – да биік Т тісшелері бейнеленеді) және субэндокардиялық зақымдану (ЭКГ–да ST аралығы изосызықтан төмен орналисады). Зақымдану мен ишемия субэндокардиялық зона дан субэпикардиялық зонаға тарап тарнсмуральды күйге көмеді, мұниң өзі ST аралығыниң изосызықтан күмбез сияқты көтеріп, Т тісшесінің қосылуын тудырады. Миокард инфарктісінің өте жедел сатысы өте қысқа мерзімді болып келеді, сондықтан әр уақытта ЭКГ да тіркеліп үлгірмейді.

39 Миокард зақымдануыниң 3 заносы болатындығы сондықтан ЭКГ да оларға сәйкес келетін өзгерістер болады. ST аралығы жоғары көтеріліп, R тісшесінің құлдилама иіні Т тісшесіне көшеді(монофаздық қисық). Бірінші тәуелділіктің аяғында R амплитуда си кішірейіп, патологиялық Q тісшесі қалыптасады. Жедел кезеңнің аяғында ST аралығы изосызыққа жақындап, терең теріс мәнді Т тісшесі қалыптасады. Инфарктіге қарсы орналасқан миокрд қабырғасын бейнелейтін тіркемелерде реципрокты өзгерістер, яғни ST аралығыниң төмен ығысуы мен оң мәнді Т тісшесі тіркеледі. Патологиялық Q тісшесінің белгілері : 1) Q тісшесінің ені 0,004 сек. 2) Q тісшесінің тереңдігі сол тіркемеде R амплитуда синиң 25 %құрайды. Миокард инфарктісінің жедел сатысы

40

41 Миокард инфарктісінің жеделше сатысы ЭКГ некроз заносы мен ишемия заносыниң әсерінен қалыптасады. Миокард инфарктісінің бұл сатысында зақымдану заносы болмайды. Сатыға тән ЭКГ белгілері: Патологиялық Q немсе QS тісшесінің болуы (некроз заносыниң болуы), SТ аралығыниң изосызық деңгейінде оралуы (зақымдану заносыниң жойылуы), теріс мәнді симетриялы Т тісшесі (ишемия заносыниң болуы) және Т тісшесінің тереңдігінің біртіндеп азаюы. Жеделше сатысыниң аяқталу критерийіне Т тісшесінің динамикалық өзгерістерінің тоқтауын жатқызады.

42 Миокард инфарктісінің беріштену сатысы Беріштену сатысында некроз аймағында дәнекер тінді тыртық қалыптасады. Аурудың бүл сатысында ЭКГ белгілері тыртыққа байланисы пайд болады. Зақымдану және ишемия зоналары жоқ. Сатыға тән ЭКГ белгілері: Патологиялық Q немсе QR тісшесінің сақталуы, SТ аралығыниң изосызықтың үстінде болуы, Т тісшесінің динамикалық өзгерстерінің болмауы, Т тісшесі теріс мәнді, қос фазалы, жадағаланған, әлсіз оң мәнді болуы мүмкін.

43 Миокард инфарктісінің беріштену сатысы

44 Жүрекшелер миокардісі инфарктісінің ЭКГ – диагностикасы Жүрекшелер инфактісінің ЭКГ – белгілері: - - Жүрек ырғағыниң жедел бұзылуы- жүрекшелер жыбыры мен дірілі, жүрекшелік экстросистолия, суправентрикулярлық немсе атривентрикулярлық блокада; РQ аралығыниң ІІ, ІІІ тіркемелерде изосызықтан жоғары ығысуы немсе РQ аралығыниң І, AVL, V 5 - V 6 тіркемелерінде изосызықтан жоғары көтерілуі; Р тісшесінің қос өркешті болуы, кеңуі және хонда кертіктердің пайда болуы;

45 Емізікше еттерінің инфарктісі Емізікше еттерінің инфарктісінің тән сенімді ЭКГ белгілер жоқ. Сондықтан ониң диагнозын қою үшін клиникалық және ЭКГ – лық белгілерді қоса ескеру керек. - -Миокард инфарктісінің (сол жақ қарыншаниң аллодыңғы және артқы қабырғасыниң) диагнозы қойылған науқаста жүректің электр өсінің біртіндеп оңға ығысуы ; - -Жүрек ырғағыниң әртүрлі бұзылуы, атриовентрикулярлық және қарынша ішілік өткізгіштіктің нашарлауы; - -Митральдық кемістіктің тез дамуы - -Эхокардиографиялық тексергенде қос жармалы қақпақтың жармаларыниң қозғалысыниң өзгеруі және митральдық регургитацияниң пайда болуы.

46 Емізікше еттерінің инфарктісі

47 Сирек кездеседі. Жедел оң қарыншалық жүрек әлсіздігінің клиникалық көрініс береді. Оң жақ қарынша инфарктісінің клиникалық триадасына артериялық гипотензия, мойындырық веналарындағы қан қысымыниң көтерілуі және өкпелерде веналардың болмауы жатады. ЭКГ белгілері: V 4 R тіркемсінде SТ аралығыниң изосызықтан жоғары көтерілуі және V 1 - V 2 тіркемелерінде Q тісшесінің пайда болуы. Оң жақ қарынша инфарктісі

48 Пайдаланған әдебиеттер: 1) 1)Қ.А.Жаманқұлов Ішкі аурулар Астана Ақтөбе,2008 2) 2)Внутренние болезни.Сердечно -сосудистая система. Ройтберг Г.Е.,Струтинский А.В.,М.,Бином,2003 3) 3)Болезни сердца.Моисеев В.С.,Сумароков А.В. Универсум Паблишинг,2001 4) 4) Интернет сайттары:

49

50 Назар салғандарыңызға рахмет!