Та қ ырыбы: Т ұ щы су Та қ ырыбы: Т ұ щы су. ЖоспарЖоспар Қазақстанның тұщы су қорлары Су арқылы тарайтын аурулар Судың физиологиялық және гигиеналық. - презентация

1 Та қ рыбы: Т ұ щи су Та қ рыбы: Т ұ щи су

2 Жоспар Жоспар Қазақстанның тұщи су қорлары Су арқылы тарайтын аурулар Судың физиологиялық және гигиеналық маңызы Судың физикалық және химиялық қасиеттері Суды залалсыздандыру әдістері Қазақстанның тұщи су қорлары Су арқылы тарайтын аурулар Судың физиологиялық және гигиеналық маңызы Судың физикалық және химиялық қасиеттері Суды залалсыздандыру әдістері

3 Қазақстанның тұщи су қорлары Су біздің планетамыздың ең кең тараған нисаны болып табылады.Жердің бүкіл су қорының 0,3%-ы ғана тұщи су қорын құрайды.Қазақстанның Батыс бөлігі тұщи су көзінен тапшылық көруде.Әсіресе Ақтауда тұщи су көздері мүлдем жоқ,осыған орай 1963 жилы теңіз суын тұщиландыруға арналған дистилляциялық қондырғы орнатылған,ал 1973 жилы сол қалада әлемде алғаш рет атомдық тұщиландырғыш салынды.

4 Судың запасына қойылатын талаптар Ауыз су ретінде қолданылатын су эпидемиологиялық және радиозонды жағынан қауіпсіз және химиялық құрамы жағынан зиянсыз болуы қажет.

5

6 Судың физиологиялық маңызы Қоршаған ортаның қалыпты температура сын да және ылғалдылығында пересек адамның тәуліктік су балансы 2,2- 2,8 лді құрайды.Адам ағзасы тәулігіне 1,5- лиге жуық суды кіші дәрет арқылы, мл тері қабаты арқылы, мл тыныс алу кезінде, мл нәжіс арқылы шығарады.

7 Судың гигиеналық маңызы Судың запасы оның органолептикалық қасиеттерімен,химиялық құрамымен, эпидемиологиялық және радиациялық қауіпсіздігімен анықталлоды. Судың органолептикалық қасиеті мөлдірлігімен,дәмімен,иісімен сипатталлоды. Судың запасы оның органолептикалық қасиеттерімен,химиялық құрамымен, эпидемиологиялық және радиациялық қауіпсіздігімен анықталлоды. Судың органолептикалық қасиеті мөлдірлігімен,дәмімен,иісімен сипатталлоды.

8

9 Судың химиялық құрамы бойынша Минералды тұздардың көп концентрациясы суға жағымсыз дәм береді,асқазан-ішек жолдарының қызметіне теріс әсер етеді,ол суларды тұрмыста және өндірісте қолдану мүмкін емс. Ішуге қолданылатын су ашық су көздеріне өндірістік мекемелердің тазартылмаған қалдық сулары жіберілсе судың құрамында химиялық заттардың:сынап,мышьяк,қорғасын,хромның улы концентрациясы пайда болады. Минералды тұздардың көп концентрациясы суға жағымсыз дәм береді,асқазан-ішек жолдарының қызметіне теріс әсер етеді,ол суларды тұрмыста және өндірісте қолдану мүмкін емс. Ішуге қолданылатын су ашық су көздеріне өндірістік мекемелердің тазартылмаған қалдық сулары жіберілсе судың құрамында химиялық заттардың:сынап,мышьяк,қорғасын,хромның улы концентрациясы пайда болады.

10 Судың физикалық қасиеті o Судың мөлдірлігі o Судың түсі o Судың дәмі мен иісі o Судың мөлдірлігі o Судың түсі o Судың дәмі мен иісі

11 Судың мөлдірлігі Судың құрамындағы қалқып жүрген заттарға байланысты.Ауыз су ретінде қолданылатын судың мөлдірлігі 30 см тереңдікте судың астаны қойылған белгі шрифт пен жазылған жазу көрінетіндей болу керек.

12

13 Судың түсі Ашық және терең емс жер асты суларынан алынған судың құрамында топырақтан жуылған гуминді заттардың болуы,су гүлденген кезде және ашық су көздері қалдық сулармен ластану әсерінен болуы мүмкін.Судың түсі норма да 20 градус тан көп болмауы керек.

14 Судың дәмі мен иісі Судың құрамындағы өсімдік тексте органикалық заттардың болуына байланысты,олар суға батпақтың, шөптердің иісіндей иіс береді.Сонымен қатар судың иісіне және дәміне судың өндірістік қалдықтармен ластануы да әсер етеді.Ал жер асты суларының иісі мен дәміне көп мөлшерде еріген минералды тұздар мен гайдар да әсер етеді,мысалы,хлорид термин көмірсутектер.Суды зерттеу кезінде иісінің қарқындылығын және сипатын анықтайды.

15

16 Судың химиялық қасиеті Құрғақ қалдық.Судың құрғақ құрамының жиынтығы құрғақ қалдықпен анықталлоды,ол 1 литр суды булағанда қалатын зат.Ол судың минерализация дәрежесін көрсетеді.

17 Су құрамындағы химиялық элементтер Темір Хлоридтер Сульфаттар Фтор қосылыстары Темір Хлоридтер Сульфаттар Фтор қосылыстары

18

19 Жұқпалы ауру таралуында су факторының рөлі. Егер ауыз судың құрамына жұқпалы ауру қоздырғыштары түссе,су эпидемиологиялық жағынан қауіпті болады.Су арқылы мынандай жұқпалы аурулар тарайды: іш сүзегі тырысқақ дизентерия

20 Су арқылы берілетін вирустарға Жұқпалы сары ауру Полиомиелит Аденовирустар А және Б коксаки вирустары

21 Қоздырғыштың таралуы Су жолымен берілу факторы адамдардың туберкулезді жұқтыруында да маңызды,тіпті қоздырғышы жұқтырылған суда шомылғанның өзінде қауіпті боп табылады.Туберкулез милобактериялары су нысандарына туберкулез ауруханаларының,санаториялардың ағынды суларынан,сонымен қатар малдарды субару кезінде түседі.

22 Су инфекциясының пайда болу себептері Сумен қамтамасыз ету көзінде санитарлық қорғау аймағының нашар ұйымдастырылуы; Су құбырындағы судың нашар тазартылуы және залалсыздандырылуы; Су құбырларының ескіруі себебінен сулың екіншілік бактериалды ластануы; Ашық су көздерінен алынатын суды өңдеусіз шаруашылық және ауыз су мақсатында пайдалану.

23 Эпидемиялық қауіпсіздік Ауыз су құрамында қалыпты жағдайда патогенді микроорганизмдер болмауы керек.Осы мақсатта судың қауіптілігін оның құрмындағы микробтың жұқпалы ауру қоздырғыштары бар немсе жоғымен емс,өйткені оларды анықтау қиынырақ,сондықтан жанама көрсеткіщтермен анықтайды.

24 Ауыз сумин қамтамасыз ету көздерін таңдау Сумен қамтамасыз ету кезінде екі түрлі су көзі қолданылады:жер асты сулары және ашық су көздері. Жер асты сулары.Үшке бөлінеді: Топырақтық Грунтты Пластаралық

25 Топырақтық жер асты сулары Топырақтық су топыраққа атмосфералық түсімдер түскен кезде пайда болады,ол жердің бетінде орналосады.Жаңбыр жауғанда,қар ерігенде оның мөлшері көбейеді,өйткені ол жерге сіңіп үлигермейді. Грунтты сулар жер бетіне ең жақын орналасқан су қабаты.Оның астында су өткізбейтін қабат болады.Грунтты су атмосфералық түсімдермен:қар және жаңбыр суымен қоректенеді.Сонымен қатар қоздырғыштармен оңай ластанады. Пластаралық сулар екіге бөлінеді:пластаралық қысымсыз су,пластаралық қысымды сунемсе артезианды су.

26 Суды тұтыну Суды тарту тәсіліне байланысты сумин қамтамасыз етудің екі түрі бар:жергілікті(орталықтандырылмаған),су тарту жүйесі болмайды,суды тікелей су көзінен (құдықтар,суаттардан) аллоды. Су құбыры дегеніміз тұтынушылардысапалы сумин қамтамасыз етуге арналған қондырғылар кешені.

27 Ауыз судың запасын жақсарту әдістері Судың запасын берілиген санитарлық нормаларға дейін жеткізу,су тазарту қондырғылары арқылы жүзеге асырылады. Мөлдірлену- суды майдан қалқып жүрген заттардан тазалаудың ең негізгі операция сына тұндыру жатады. Судың коагулияциясы.Коагулияция деп молекулалық тартылыс күшінің әсерінен судағы қалқып жүрген өлшенді бөлшектердің өзара жабысуы нәтижесінде іріленіп тұнуы.

28 Суды залалсыздандыру әдістері Көптеген ғалымдар суды залалсыздандыруды шартты түрде үшке бөлиген: Реагентті(химиялық) реагентсіз(физикалық) Аралас

29 Химиялық әдіске Хлорлау.Қазіргі кезде бізде және шете де кеңінен қолданылады.Ол газ тәрізді хлореллы әк,гипохлорит,хлорамин,хлордың қос тотығын қолдану арқылы іске осады. Суперхлорлауды эпидемия ошағында қолданады.

30 Физикалық әдістеріне Ультракүлгін сәулелендіру Иондаушы сәуле Ультрадыбыс Электрлік заряд тар Термиялық өңдеу

31 Назарыңызға рахмет!!!