Сабақтың тақырыбы. С АБАҚТЫҢ МАҚСАТЫ : 1.А ҚТАМБЕРДІ ЖЫРАУДЫҢ ӨМІР ЖОЛЫНАН МӘЛІМЕТ БЕРУ. 2. О ҚУШЫЛАРДЫ ЖЫРАУДЫҢ ТОЛҒАУЛАРЫ АРҚЫЛЫ ЕРЛІККЕ, ЕЛГЕ ДЕГЕН. - презентация

1 Сабақтың тақырыбы

2 С АБАҚТЫҢ МАҚСАТЫ : 1. А ҚТАМБЕРДІ ЖЫРАУДЫҢ ӨМІР ЖОЛЫНАН МӘЛІМЕТ БЕРУ. 2. О ҚУШЫЛАРДЫ ЖЫРАУДЫҢ ТОЛҒАУЛАРЫ АРҚЫЛЫ ЕРЛІККЕ, ЕЛГЕ ДЕГЕН СҮЙІСПЕНШІЛІГІН ҚАЛЫПТАСТЫРУ. 3. А ҚЫННЫҢ ТОЛҒАУЛАРЫНЫҢ ӨМІРЛІК МАҢЫЗЫНА, ТІЛДІК ЕРЕКШЕЛІКТЕРІНЕ ТОҚТАЛУ.

3 Ү Й ТАПСЫРМАСЫН СҰРАУ /М ИҒА ШАБУЫЛ / Ж АЛПЫЛАМА ШОЛУ І. 1. Жыраулар поэзиясы қай ғасырларды қамтиды? 2. Жыраулар поэзиясының негізгі тақырыбы қандай? 3. Жыраулар өз заманының қандай өзекті мәселелерін жырларына арқау еткен? 4. Жыршы, жырау, толғау сөздерін қалай түсінесіңдер? 5. XV-XVIII ғасырларда өмір сүрген қандай жырауларды білесің? 6. Жыраулық өнер дала «Абызы»деп аталып, кімнен бастау алған? ІІ. Доспамбет жырау шығармашбылығы /Қар кесегі/ 1.Толғауларынан жатқа оқу 2. Толғауларының көркемдік ерекшеліктерін талдау

4 Тақырыпты ашу Адасқан әріптер әдісі І топ Қ Е М Р А Д А І Б Т ІІ топ Ы Ж А У Р ІІІ топ Д Л Ү Р І К-Д Л Ү Р І К І П С Т Е К І Н І

5 Жапанға біткен терекпін, Еңсемнен жел соқса да теңселмен, Қарағайға қарсы біткен бұтақпын, Балталасаң да айырбылман, Сыртым құрыш, жүзім болят Тасқа да салсаң, майырбылман! Ақтамберді жырау ( )

6 қ колбасы қ о ғ ам қ айраткер і қ аза қ ты ң к ө не жыраулы қ мектебіні ң белді ө кілі батыр ата қ т ы жырау Қ ыс қ а, на қ был, шешен с ө здерді ң шебері диплома т

7 Ақтамберді –тарихи тұлға Ес білгеннен бастап 70 жбыл бойы ат үстінен түспей елі мен жерін қорғаған қас батыр, айтулы шешен, қабырғалы би, атақты жырау болған. Туысы Бердіке денег батырдың қолында өседі жасында өлең жара бастаған. 18 ғ Үмбетей шығармаларында, 19 ғ Дулаттың Еспембет дастанында қарт ақбылгөй сипалтында көрінеді. Ақтамберді –тарихи тұлға Ес білгеннен бастап 70 жбыл бойы ат үстінен түспей елі мен жерін қорғаған қас батыр, айтулы шешен, қабырғалы би, атақты жырау болған. Туысы Бердіке денег батырдың қолында өседі жасында өлең жара бастаған. 18 ғ Үмбетей шығармаларында, 19 ғ Дулаттың Еспембет дастанында қарт ақбылгөй сипалтында көрінеді.

8 1723 жҚазақтар ойраттардан ойсырай жеңіліп, бүкіл оңтүстік және шығыс аймақтан айырбылған шақта, Ақтамберді атақты батыр, орта жүздің бурасы ақсақалдарының бірі еді ж Орта жүз ру басшбыларының Орынборда ант беру жиналысына өкіл болған жҚазақ –қалмақ арасында болған қанды қақтығыстардың барлығына дерлік қатысқан. Ақтабан шұбырынды оқиғасын бастан өткерген. 93 жасында қайтыс болған. Жыраудың қайта тұрғызбылған күмбезі қазір Шығыс Қазақстан облысының Абай аудаындағы Жүрекжота денег төбенің басында тұр.

9 Ақтамберді жырау мавзолейі

10 Т ОЛ Ғ АУЛАРЫ

11

12 Күлдір-күлдір кісінетіп толғауы Ақын арманын таныталтын, тұлпар мініп ту ұстап, ел шетіне қорған боп ерлік алтын шығаруды аңсаған батыр бейнесін тудырған туынды Күлдір-күлдір кісінетіп, Күреңді мінер ме екеміз, Күдеріден бау тағып, Ақ кіреуке кибер ме екеміз! Жағасы алтын, жеңі без, Шығыршығы торғай көз, Сауыт кибер ме екеміз! ( Толғаудан үзінді)

13 Деңгейлік тапсырмалар І деңгей Күлдір-күлдір кісінетіп толғауын мәнерлеп оқу, маңызын түсіндіру ІІ деңгей Топтық эссе стратегиясы, семантикалық картамин жұмыс ІІІ деңгей Тұжирымдамалық карта / постер қорғау/

14 КезеңдеріХІХ ғ әдебиеті Хандық дәуір әдебиеті Ежелгі дәуір әдебиеті ХХғ әдебиеті ХҮ-ХҮІІІ ғасырлар Орхон-Енисей ескерткіштері Д.Бабатайұлы І.Жансүгіров Семантикалық карта « Әдебиеттің кезеңдерін білесің бе? » І топ Шығармалары Шалкиіз ДоспамбетАқтамберді Асан қайғы Қазтуған Қой үстінде бозторғай жұмыртқалаған заман Айдаса қойдың көсемі, сөйлесе қызбыл тілдің шешені Сен-алтынсың, мен пұлмын, сен-жібексің мен-жүнмін Аймадетке оқ тиді, отиз екі омыртқаның буынынан Күлдір-күлдір кісінетіп, Күреңді мінер ме екенбіз Семантикалық карта « Жырауларды білесің бе? » ІІ топ

15 Толғаулары Асан қайғы ШалкиізАқтамбердіҚазтуған Доспамбет Балаларыма өсиет Еділ бол да, Жайық бол Би Темірге бірінші толғау Мадақ жиры Айнала бұлақ, басы Тең Семантикалық карта « Толғауларды қаншалықты білесің? » ІІІ топ

16 Т ҰЖЫРЫМДАМАЛЫҚ КАРТА / ПОСТЕРМЕН ЖҰМЫС / І ТОП А ҚТАМБЕРДІ ЖЫРЛАРЫНДАҒЫ ЕҢБЕК МӘСЕЛЕСІ ЖӘНЕ К ҮЛДІР - КҮЛДІР КІСІНЕТІП ТОЛҒАУЫН ТАЛДАУ, АЛЛИТЕРАЦИЯЛАРДЫ ТАБУ ІІ ТОП А ҚТАМБЕРДІ ЖЫРЛАРЫНДАҒЫ ЕРЛІК ТУРАЛЫ, Т ОЛҒАУЫНДАҒЫ Т ЕҢЕУЛЕР, ЭПИТЕТТЕР ІІІ ТОП А ҚТАМБЕРДІ ЖЫРЛАРЫНДАҒЫ АҒАЙЫННЫҢ ТАТУЛЫҒЫ ТУРАЛЫ ЖӘНЕ ТОЛҒАУДАҒЫ КӨНЕРГЕН СӨЗДЕР

17 С АБАҚҚА КЕРІ БАЙЛАНЫС Д ЕЙІН, КЕЙІН КЕСТЕСІ Оқушбылардың тақырып бойынша алған білімдерін байқау Дейін Кейін

18 С АБАҚ МАҚСАТЫНА ЖЕТТІ МЕ ? Бүгінгі күннен не күтесіздер? Неге сенімсізсіз? Мақсаттарыңыз қандай? Нәтиже

19 І.Ү ЙГЕ ТАПСЫРМА 1. А ҚТАМБЕРДІ ШЫҒАРМАШЫЛЫҒЫН ОҚЫП КЕЛУ. 2. К ҮЛДІР - КҮЛДІР КІСІНЕТІП ТОЛҒАУЫН ЖАТТАП КЕЛУ. ІІ.Б АҒАЛАУ