Режа: 1. Касб-ҳунар таълимини бевосита ишлаб чиқариш жараёнлари билан боғлаш 2. Дуал таълим тизими моҳияти 3. Таълимни ишлаб чиқариш орқали амалга ошириш. - презентация

1 Режа: 1. Касб-ҳунар таълимини бевосита ишлаб чиқариш жараёнлари билан боғлаш 2. Дуал таълим тизими моҳияти 3. Таълимни ишлаб чиқариш орқали амалга ошириш шакллари турлари (Германия тажрибаси) 4. Ўрта махсус касб-ҳунар таълими битирувчиларини ишлаб чиқаришдаги мослашувчанлиги

2 1. А қ лий ҳ ужум 2. Кластер 3. Муаммоли вазиятлар 4. ФСМУ 5. Т-схема методи Мавзу бўйича таянч иборалар: таълимда ҳалқаро тажрибалар, дуал таълим тизими, ижтимоий омиллар, таълим-тарбия, ривожланиш, самарали таълимни ташкил этиш.

3 1. Ўзбекистон республикаси Кадрлар тайёрлаш миллий дастури 1997 й. 2. Муслимов Н.А., Шарипов Ш.С. Ўрта махсус, касб- ҳ унар ва олий таълим интеграцияси. Касб таълими методикаси. Ў қ ув қ ўлланма.-Т: ТДПУ.2006 й.-48 б 3. Усмoнoв Н., Германияда касб-хунар таълими. Хoрижда таълим. Маър йил 13 февраль 4. Д-Р Хабиб Рахмон, С. Махмудов, Г.М. Анор қ улова Германия таълим тизими. Ҳ ал қ таълими. Журнали йил.

4 4 ЎЗБЕКИСТОН РЕСПУБЛИКАСИ ТАЪЛИМ ТЎҒРИСИДАГИ ҚОНУНИ КАДРЛАР ТАЙЁРЛАШ МИЛЛИЙ ДАСТУРИ КАДРЛАР ТАЙЁРЛАШ МИЛЛИЙ МОДЕЛИ ШАХС ДАВЛАТ ВА ЖАМИЯТ УЗЛУКСИЗ ТАЪЛИМ ИШЛАБ ЧИҚАРИШ ФАН Кадрлар тайёрлаш тизимининг бош субъекти ва объекти, таълим соҳасидаги хизматларнинг истеъмолчиси ва уларни амалга оширувчи Таълим ва кадрлар тайёрлаш тизимининг фаолиятини тартибга солиш ва назорат қилишни амалга оширувчи, кадрлар тайёрлаш ва уларни қабул қилиб олишнинг кафиллари Малакали рақобатбардош кадрлар тайёрлашнинг асоси, таълимнинг барча турларини, давлат таълим стандартлари, кадрлар тайёрлаш ва унинг фаолият кўрсатиш муҳитини ўз ичига олувчи тизим Юқори малкали мутахассислар тайёрловчи ва улардан фойдаланувчи, илғор педагогик ва ахборот технологияларини ишлаб чиқувчи Кадрларга бўлган эҳтиёжини, уларнинг тайёргарлик сифати ва савиясига қўйиладиган талабларни белгиловчи асосий буюртмачи, кадрлар тайёрлаш тизимини молия ва моддий-техника жихатидан таъминлаш жараёнининг қатнашчиси МАКТАБ-ГАЧА ТАЪЛИМ УМУМИЙ ЎРТА ТАЪЛИМ ЎРТА МАХСУС, КАСБ-ҲУНАР ТАЪЛИМИ ОЛИЙ ТАЪЛИМ КАДРЛАР МАЛАКАСИНИ ОШИРИШ ВА УЛАРНИ ҚАЙТА ТАЙЁРЛАШ ОЛИЙ ЎҚУВ ЮРТИДАН КЕЙИНГИ ТАЪЛИМ МАКТАБДАН ТАШҚАРИ ТАЪЛИМ

5 Кадлар тайёрлашнинг миллий моделининг асосий элементлари Кадлар тайёрлашнинг миллий моделининг асосий элементлари Ишлаб чиқариш Шахс Давлат ва жамият Узлуксиз таълим Таълимга йўналиш

6 Мактабгача таълим Мактабгача таълим Умумий ўрта таълим (1-9 синфлар) Умумий ўрта таълим (1-9 синфлар) Уч йиллик академик лицей (АЛ) Уч йиллик академик лицей (АЛ) Уч йиллик касб-ҳунар коллеж (КҲК) Уч йиллик касб-ҳунар коллеж (КҲК) Бакалав- риат Бакалав- риат Магис- тратура Магис- тратура Олий ўқув юртидан кейинги таълим Олий ўқув юртидан кейинги таълим Кадрлар малакасини ошириш ва уларни қайта тайёрлаш Кадрлар малакасини ошириш ва уларни қайта тайёрлаш Мактабдан ташқари таълим Мактабдан ташқари таълим Ўрта махсус, касб-ҳунар таълими Олий таълим

7 Ўрта махсус, касб-ҳунар таълимининг мақсади

8 ТАЪЛИМ ЖАРАЁНИНИНГ АСОСИЙ КОМПОНЕНТЛАРИ: 1. Таълим олувчи – билим, кўникма ва малакаларни ўзлашти- рувчи. 2. Ў қ ув предмети – ў қ ув материалининг мазмуни ёки кўникма ва малакаларни ўзлаштиришга қ аратилган фаолият усуллари мазмуни. 3. Ў қ итиш технологияси – ў қ ув материалини та қ дим этиш методи, технологияси. 4. Таълим берувчи – ў қ ув материалини ва фаолият усулини ўзлаштирилишини таъминловчи. 5. Ў қ итувчи ва талаба орасидаги муносабат.

9 Фа қ ат билим олиш эмас Қобилият ва фазилатларни ривожлантириш Замонавий таълим мақсади

10 Замонавий ўқитиш технологиялари шахсга йўналтирилган таълимга асосланади ва талабанинг шахси-ўқув жараёнининг марказий фигураси ҳисобланади. Таълимнинг янги парадигмаси таълим олувчи ўқув адабиётлари таълим берувчи АСОСИЙ ҒОЯ: Анъанавий таълим шахсга йўналтирилган таълим эркинлаштирилган таълим

11

12

13

14

15

16 Диплом сертификат Куп билим ва куникма талаб Килинмайдиган мутахассисликка укиш Етуклик Аттестати (абитура) Хакикий мактабни битирганлиги тугрисида диплом Юкори интелектуал билимлар талаб килинадиган укиш еки олий укув юртлари Уртача билим ва куникма талаб килинадиган мутахассисликка укиш 3-6 ёш богча 6-7 ёш 1 синф 9 синф11 синф13 синф

17 Бошлангич мактабРеаль мактабГимназия 1 синф 9 синф 11 синф13 синф Ишлаб чикариш корхоналари Кечки мактаб Касбий таълим билимгохлари Университет

18 1. Касб мактабларидаги ў қ иш харажатларини 70% ни корхона ва 30% ни давлат тўлайди; 2. Касб мактабларида ў қ увчи 30% ва қ тини ва 70% ни ўз ишлаб-чи қ ариш корхонасида ўтказади; 3. Касб мактаблари ў қ ув режалари (куррикулум) бўйича назарий дарслар 30% ни ва амалий маш ғ улотлар 70%ни ташкил этади; 4. Касб мактабларида ў қ иш берилаётган касбларни мураккаблик даражасига қ араб 3-3,5 йил давом этади; 5. Назарий билимларни ў қ итиш услуби, савияси, замонавийлиги учун мактаб жавоб берса, амалий маш ғ улотларни ўтиши учун корхона жавоб беради;

19 Касб мактабини битирув имтихонлари ишлаб чи қ арувчилар палатаси ра ҳ барлигида ўтказилиб муста қ ил мутахассислар томонидан ба ҳ оланади; Агарда ў қ увчи имтихонда бирор бир саволга жавоб беролмасдан йи қ илса-ю шу саволни ў қ итувчи дарсларда ўтмаганлигини исботлаб берса, ў қ итувчи уни яна қ айта ў қ иши учун ўз чунтагидан пул тўлашга мажбур; Касб мактабларни тугатган ў қ увчилар корхона талабларига жавоб бера олмаса корхона бу мактабга ў қ увчиларини юбормасдан қ ўйиши мумкин. Бу ҳ олатда мактаб банкрот бўлиши мумкин. Шунинг учун мактаб директори ў қ итувчиларни танлаши ва доимо уларни қ айта тайёрлаб малакасини ошириб туришга мажбур.

20 Ўқиш жойиКасбий мактаб (назария)Корхона (амалиёт) Ташкилотчи ва молиялаштирувчиДавлатКорхоналар Ўқитишни ташкил қилишСистемалик ва ривожлантирилган ҳолда Ишлаб чиқариш иқтисодига асосланган Ўқув вақтининг тақсимланиши30%70% Тарбиялаш принципиИшлаб чиқаришдан узоқлаштирилган Ишлаб чиқаришнинг ўзида Мақсадга етишишНазарий билимлар беришга асосланган дарслар Амалий кўникмаларни беришга мўлжалланган машғулотлар

21 1. Асосий ў қ иш жараёни касбий мактабларида эмас, балки ишлаб чи қ ариш корхоналарида бўлади. 2. Ў қ увчи ишлаб чи қ ариш жараёни иштирокчисидир ва шу билан бирга касбий таълим мактабларида. Демак у бир ва қ тнинг ўзида ў қ увчи ҳ амдир. 3. Ҳ афтанинг 3-4 куни ў қ увчи ишлаб чи қ ариш корхонасида, 1-2 кун касбий мактабида ў қ ийди. 4. Касбий таълимнинг дуал системасида икки ташкилот корхона ва касбий таълим мактаби иштирок этади.

22 1. Корхонадаги ў қ иш замонавий талабларга жавоб берадиган станоклар ва асбоб ускуналарда ўтказилади. Шунинг учун кечаги ў қ увчи бугунни ўзидаё қ корхонада малакали ме ҳ нат қ илиш учун тайёр бўлади. 2. Корхонада ў қ увчиларни ў қ итаётган уста ишлаб чикариш жараёнидаги барча янгиликлар ва талабларни билгани ҳ олда ў қ ишни олиб боради. 3. Ў қ иш ишлаб чи қ ариш жараёнида олиб борилгани учун кам харажат талаб қ илган ҳ олда ў қ увчини ў қ ишга қ изи қ ишини ҳ ам ортиради. 4. Кичик ва ўрта корхоналар ўзларида ў қ итишни ташкил қ илаолмасалар корхоналараро ў қ ув марказларида ёки йирик корхоналардаги ў қ ув марказларида ў қ увчиларни ў қ итиш имкониятига эга.

23 Ў қ итишнинг дуал системасида касбий мактабдаги ў қ иш корхоналардаги ў қ иш билан бир ва қ тни ўзида ўтказилади. Касбий мактабларнинг асосий вазифаси, бу: Ў қ увчига назарий билимлар бериш билан бирга умумтаълим фанлари бўйича билимларини чу қ урлаштириш ва кенгайтиришдир. Ў қ ишнинг тахминан 2\3 кисми махсус фанларни ўрганишга сарфланади.

24 Дуаль тизимининг кулайликлари Назарий ва амалий таълимнинг уйгунлиги Дарсларнинг модул шаклида укитилиши Битирув имтихонларининг мустакил комиссиялар томонидан олиниши Укув юртининг укув жараенидаги ваколатлари куплиги Ишлаб чикариш корхоналари билан хамкорликнинг мустахкамлиги Укитишга кам маблаг сарфланиши

25 Дуаль тизимининг камчиликлари Мутахассисларнинг тор сохада тайёрланиши Ишлаб чикариш таълимининг дастур буйича тулик утилмаслиги Кийиниш маданиятининг узгачалиги Укув амалиети даврида ишлаб чикарилган махсулотни сотилмаслиги Корхона билан шартнома туза олмаган укувчилар такдири Ишсизлик 12% ташкил этиши

26 Узбекистон таълим тизимида куллаш мумкин (шахсий мулохаза ) Малака оширишни рагбатлантириш Ишлаб чикариш корхоналари билан мустахкам алока Дарс беришнинг модул тизимига утиш Хом ашё билан таъминлаш тизимини яратиш Касбий таълимни 1 семестрдан бошлаш Укув режа ва дастурларига узгартириш киритиш

27 Тютер Эдвайзер Фасилитатор Модератор

28 Тьютор (от лат. Tutorem- наставник, опекун) устоз, мураббий Эдвайзер (advisor)- производное от старофранцузког о avisen ўйламо қ ) индивидуал ҳ олда диплом иши, курс ишини ишлаб чи қ ишда масла ҳ атчидир Фасилитатор (англ.facilitator, от лат facilis–легкий удобный)- егил, қ улай гуру ҳ лардаги фаолият натижасини самарали билишини, муаммонинг илмий ечимини топишга йўналтириш гуру ҳ даги комуникацияни жонлаштириши керак

29 Модератор Қабул қилинган қоидаларга амал қилиш текширилади, талабаларнинг мустақил фикрлаш ва ишлаш қобилиятларни ривожлантириш, билиш фаолятини фаоллаштиришга ёрдам беради. Маълумотни, семинарни, тренинглар ва давра суҳбатларини бошқаради, фикрларни умумлаштиради.

30 Ф. - Фикрингиз баён қ илинг С. - Сабабини асосланг М. - Мисол келтиринг У. - Фикрингизни умумлаштиринг

31 ЭЪТИБОРИНГИЗ УЧУН РАХМАТ 31