Жеке даму биологиясы – организмдердің жеке дамуындағы заңдылықтарды зерттейтін ғылым. Ол кейінгі 10 жылдан аса уақытта эмбриологиялық тәжірибе жетістіктерінің, - презентация

1 Жеке даму биологиясы – организмдердің жеке дамуындағы заңдылықтарды зерттейтін ғылым. Ол кейінгі 10 жил данса уақытта эмбрионлогиялық тәжірибе жетістіктерінің, молекулярлық биология, генетика, цитология негіздерінен қалыптасты. Оның мақсаты тән дамудағы макро және микроморфологиялық, физиологиялық, биохимиялық, молекулярлық, генетикалық процестерді, ондағы жануарлар, өсімдіктер дамуы сатыларындағы факторлар мен механизмдерді басқаратын процестерді зерттеу болып келеді.

2 Молекулярлық биологияның жил дам дамуы биологиялық пәндердің басын қосып, даму процесіндегі өте нәзік молекулярлық эмбрион – цито – генетикалық дәрежелердегі механизмдерді түсінуге жеткізді. Мұндай зертеулер қазір жан- жақты, кең өріс алуда. Сондықтан бұл пәннің мақсаты өте күрделі, себебі ол көптеген пән салаларындағы тәжірибе – зерттеу нәтижелерін сұрыптап, талдағаннан кейін ғана тұжырымдалады. Сүтқоректілер мен құс ұрықтарының дамуы туралы түсінік ертеден Египетте, Вавилонияда, Ассирияда, Индияда, Қытайда белгілі болатын.

3 Организмдердің дамуынан басқа, оған арнайы анықтама, зерттеу жүргізу Гиппократ (біздің дәуірге дейінгі 4 ғасыр) және Аристотель (біздің дәуірге дейінгі жылдар) есімдерімен аян. Аристотель көптеген жануарлардың ұрығын зерттеп, әр даму сатысындағы құс жұмыртқасын жарып көріп, тауық ұрығындағы жүректің дамуын жажды, теңіздегі жылмағыш балықтың, теңіз құртының дамуын зерттеді. Ара дамуында ұрықтанбай өрбу (партеногенез) жүретінін көрді. Перзенттің жетілмей түсетінін көріп, зерттеді. Сөз жоқ, Аристотель көргендерінің бәрі бірдей дұрыс дуге болмайды, әрі тарихи маңызы да шамбалы, бірақ оның жеке дамудағы ойы, ілімі жалпы пәннің дамуына, жетілуіне зорь әсер етті.

4 Гиппократтың пікірі ғасырларда үстемшілдіктегі преформизм теория сын қолданушыларды таңқалдырды. Себебі бұл ілім - әр ұрық толық құрылымда, организмдегі барлық бөліктерден тұрады, тек олардың өсуі ғана жүреді, деп уағыздалды. Кейбір, бұл ілімді қолдаушы аңқаулар - адам организмінде ұрықтар бір-біріне салынып қойған, ұрпақтан- ұрпаққа жететін ойыншықтар сияқты деп түсінді. Бұл аңқаулар 2 топқа бөлініп, өзара таласқа түсті.

5 Алғашқылар, ұрық аталық жыныс жасушасында болады деп түсінгендіктен – анималькулистер немесе сперматиттер деп аталды. Екіншілер, ұрық өте ұсақ түрінде аналық жыныс жасушада орналасады, ондағы аталық жасушалар тек қорек ретінде пайдаланады деп оклады. Бұларды твистер деп атады. Бұл ілімді қолдаған ғасырлардағы көрнекті ғалымдар А. Левенгук, Я. Сваммердам, М. Мальпиги, А. Галлер, Ш. Бонне балды.