«Астана Медицина Университеті» АҚ Неврология кафедрасы 12 жұп бас ми нервтері Орындаған: Әбілқаир А. 623 ВОП. - презентация

1 «Астана Медицина Университеті» АҚ Неврология кафедрасы 12 жұп бас ми нерв тері Орындаған: Әбілқаир А. 623 ВОП

2 I иіс слезу нервісі II көру нерві III көз қозғалтқыш нерві IV шығыршық нерв id үшкіл нерв VI әнетуші нерв VII бет нерв idIII кіреберіс ұлу нерві IX тіл жұтқыншақ нерві Х незбе нерв XI қосымша нерві XII тіласты нерві

3 I Nervus olfactorius иіс слезу нерв тері (сезімтал) Иіс слезу нерв тер, иіс слезу рецепторы мен байланысты пайда болған иіс сезі миынан демиды. Бұл нерв тер алдыңғы ми өсінділері болғандықтан оларда болмайды да, мұрын қуысының шырышты қабығының regio olfactoria аймағыда жайғасқан иіс слезу жасушаларының орталық өсінділерінен құралған саны 15-20, жіңішне нерв жіптерінің, fila olfactoria, жиынтығы болып табылады. Анатомический тракт нерва regio olfactoria (обонятельной области) lamina cribrosa ossis ethmoidalis bulbus olfactorius (обонятельная луковица) tractus olfactorius (тракт) trigonum olfactorium (обонятельный треугольник). Анатомический тракт нерва regio olfactoria (обонятельной области) lamina cribrosa ossis ethmoidalis bulbus olfactorius (обонятельная луковица) tractus olfactorius (тракт) trigonum olfactorium (обонятельный треугольник). При патологии: понижение, повышение, отсутствие или извращение (обонятельные галлюцинации) обоняния. При патологии: понижение, повышение, отсутствие или извращение (обонятельные галлюцинации) обоняния.

4 II. Nervus opticus көру нерві, сезімтал II. Nervus opticus көру нерві, сезімтал көз бокалының аяқшасы ретінде аралық милан өсіп шығады, филогенез үрдісінде жарық рецепторы мен байланысты пайда болатын ортаңғы имен байланысқан. Начинается от палочек и колбочек на сетчатне глаза и впадает canalis opticus, откуда делает перекрест в chiasma optici (зрительный перекрест), на уровне sella thurcica в sulcus chiasmatis клиновидной кости. Начинается от палочек и колбочек на сетчатне глаза и впадает canalis opticus, откуда делает перекрест в chiasma optici (зрительный перекрест), на уровне sella thurcica в sulcus chiasmatis клиновидной кости. Анатомия: перекрещиваются только медиальные пучки tractus opticus corpus geniculatum laterale pulvinar thalami верхние бугорки четверохолмия. Заканчивается в затылочной доле – sulcus calcarinus.Анатомический тракт нерва regio olfactoria (обонятельной области) lamina cribrosa ossis ethmoidalis bulbus olfactorius (обонятельная луковица) tractus olfactorius (тракт) trigonum olfactorium (обонятельный треугольник). Анатомия: перекрещиваются только медиальные пучки tractus opticus corpus geniculatum laterale pulvinar thalami верхние бугорки четверохолмия. Заканчивается в затылочной доле – sulcus calcarinus.Анатомический тракт нерва regio olfactoria (обонятельной области) lamina cribrosa ossis ethmoidalis bulbus olfactorius (обонятельная луковица) tractus olfactorius (тракт) trigonum olfactorium (обонятельный треугольник). При поражении зрительного нерва: слепота, понижение зрения, зрительные галлюцинации. При поражении зрительного нерва: слепота, понижение зрения, зрительные галлюцинации.

5 III. Nervus oculomotorius көз қозғалтықыш нерв, аралас N.oculomotoros, көз қозғалтқыш нерв-дамуы жағынан бірінші құлақалды миотомының қозғалыс түбіршегі, бұлшықеттік нерв болып табылады. Оның құрамында: Соммалық-қозғалыс ядросынан көз алмасының сыртқы бұлшықеттеріне баратын эфферентті талшықтар. Ішкі көз бұлшықеттеріне, қосымша ядросынан шығыпп баратын парасимпатикалық талшықтар. 1

6 Иннервация мышц глаз Верхняя, нижняя, медиальная прямые мышцы иннервируются III парой черепных нервов. Верхняя, нижняя, медиальная прямые мышцы иннервируются III парой черепных нервов. Наружная прямая мышца глаза – VI парой черепных нервов. Наружная прямая мышца глаза – VI парой черепных нервов. Верхняя косая мышца глаза – IV парой черепных нервов. Верхняя косая мышца глаза – IV парой черепных нервов. Нижняя косая мышца глаза – III парой черепных нервов. Нижняя косая мышца глаза – III парой черепных нервов. Мышца, поднимающая верхнее Мышца, поднимающая верхнее веко (m. levator palpebrae superior – III парой черепных нервов (антагонист VII пары черепных нервов для m. orbicularis oculi). веко (m. levator palpebrae superior – III парой черепных нервов (антагонист VII пары черепных нервов для m. orbicularis oculi). M. sphincter pupillae (сжиматель зрачка) – III парой черепных нервов (парасимпатическая веточка в составе n. oculomotorius). M. sphincter pupillae (сжиматель зрачка) – III парой черепных нервов (парасимпатическая веточка в составе n. oculomotorius). M. dilatator pupillae (мышца, расширяющая зрачок) – антагонист сжимателя. Иннервируется симпатической нервной системой. M. dilatator pupillae (мышца, расширяющая зрачок) – антагонист сжимателя. Иннервируется симпатической нервной системой.

7 IV. Nervus trochlearis шығыршық нерві, қозғалтқыш N. trohlearis шығыршық нерв даму жағынан екінші құлақалды миотомының қозғалыс түбіршігі, бұлшықеттік нерв болып табылады. Оның жалғасы сомалық-қозғалыс ядроларынан көздің қиғаш бұлшықетіне баратын эфферентті талшықтар бар. Жоғары ми желненінің дорсалды жағынан шығып, ми аяқшасын латералды жағынан, fissura orbitalis superior арқылы көзұясына кіріп m.obliquus superior-да аяқталады.

8 V. Nervus trigeminus тройничный нерв, смешанный Үшкіл жүйне (тройничный нерв); ( n.trigeminus лат. nn жүйне, trigeminus үшкіл) милан шығатын ең ірі аралас жүйне (В-жұп). Ми көпірінен сезімтал және қозғалтқыш түбіршіктер: көздік, жоғарғыжақ және төменгіжақ жүйнелер болып шығып, қосылып бір жүйне бағанын түзеді. Көздік жүйне көздік аумағын, мұрынның иіс слезу бөлігінің кілегейлі қабығын, маңдай, самой, қабақ терілерін жүйнелендіретін сезімтал жүйне. Оның құрамында көзжасы безінің қызметін реттейтін парасимпатикалық жүйне талшықтары болады. Жоғарғыжақ жүйнесі бастың жоғарыжақ аумағын, мұрын қуысының, тандайдың, жоғарғы еріннің кілегейлі қабықтарын жүйнелендіретін сезімтал жүйне. Төменгіжақ жүйнесі самой және төменгіжақ аумағына сезімтал, шайнау бұлшық еттеріне қозғалтқыш жүйне талшықтарын беретін аралас жүйне. Нерв тармақтарының құрамында,сонымен қатар бет қуыстары аймағында жататын бездерге баратын секрециялық талшықтар өтеді. Үшкіл нерв аралас болғнадықтан, оның төрт ядросы болады, олардың екі сезімтал және бір қозғалыс ядросы артқы мида, бір сезімтал ядро ортаңғы мида жайғасқан. Қозғалыс ядросында, nucleus motorius жайғасқан жасушалардың өсінділері,нервтің қозғалыс түбіршегін, radix motoria, түзе, көпірден оны мишықтың ортаңғы аяқшасынан бөлетін linia trigeminofacialis деп аталатын V және VII нерв тердің милан шығатын жерлерін қосатын сызықтан шығады. I

9 V. Nervus trigeminus N. ophtalmicus N. maxillaris N. mandibularis Иннервирует кожу лба, слезную железу, часть височной и теменной области, верхнее веко, спинку носа Иннервирует слизистую оболочку полости носа и рта, верхней губы N. infraorbitalis nn. alveolares superiores для зубов rr. palpebrales inferiores для век rr. nasales externi et interni для носа rr. labiales superiores для верхней губы. Иннервирует кожу лица ниже угла рта, нижнюю губу, слизистую оболочку щеки, дна полости рта, языка, нижние зубы и десну, височно-нижнечелюстной сустав, жевательные мышцы, слюнные железы Ganglion trigemenale N. mentalis: pars intra- et extraossalis Внутрикостная часть иннервирует зубы и собственно передний костный отдел Внекостная часть дает иннервацию мягким тканям (губа, десна)

10 VI. Nervus abducens әнетуші нерв, қозғалтқыш abducens, әнететін нерв, үшінші құлақалды миотомының қозғалыс түбіршігі, бұлшықеттік нерв болып табылады. Оның көпірде орналасқан сомалық-қозғалыс ядросынан шығып, көздің латералды тік бұлшықетіне баратын эфферентті талшықтары болады. Көпірдің артқы жиегінде милан шығып fissura ornitalis superpor арқылы көзұясына өтіп, m.rectus lateralis-не енеді. Сыртқы көз бұлшықеттеріне арналған III, IV және VI нерв тердің эфферентті талшықтарын сәйнесс нелетін афферентті талшықтар V нервтің, n.ophthalicus, құрамын өтеді. Көптеген авторлар көз алмасының барлық үш қозғалыс нерв терінде афферентті талшықтар бар деп есептейді.

11 facialis, бет нерві-аралас нерв. Екінші желбезек доғасы нерв ретінде одна дамыған бұлшықеттерді барлық мимикалық және тіласты бұлшықеттерінің тіл бөлігін нервтендіреді және оның құрамында қозғалыс ядросының осы бұлшықеттерге баратын эфферентті талшықтары мен сол бұлшықетердің рецепторлрынан шығатын афферентті талшықтары болады. Сондай-ақ онық құрамында аралық, n.intermedus, нервне жататын дәм слезу және секреттік талшықтары бар. Құраушы бөліктеріне сәйнес бет нерві көпірде жайғасқан үш ядросы бар: қозғалыс-nucleus motorius nervi facialis, сезімтал ядросы-nucleus solitarius және секретті ядросы-nucleus solitarius. Соңғы екі ядросы nervus intermedius- не жатады. Бет нерві көпірдің артқы жиегінің бүйір жағында кіреберіс-ұлу нервімен қатарласа, lenea trogeminofacialis-тен шығады. Соднанейін соңғы нерв пен бірге ішкі месту тесігіне өтіп, без қзегіне сanalis facialis енеді. Нерв өзекте алдымен горизонталды жазықтықта да был қуысының ішкі қабырғасының жоғарғы бөлігінде өтеді. Дабыл қуысының артқа қабырғасында нерв қайтадан иіліп, тік төмен түсіп, foramen stylomastoideum атқылы бассүйекте шығады. Нервтің артқа қарай бұрылатын жерінде бұрыш түзіледі. Nervus facialis беттік нерв, аралас VII Nervus facialis беттік нерв, аралас

12 VII Nervus facialis лицевой нерв, смешанный В лицевом канале от лицевого нерва отходят следующие ветви: 1. Большой каменистый нерв, n. petrosus major 2. Барабанная струна, chorda tympani 2. Барабанная струна, chorda tympani 3. Стременной нерв, n. stapedius, отходит от лицевого нерва и иннервирует стременную мышцу. 3. Стременной нерв, n. stapedius, отходит от лицевого нерва и иннервирует стременную мышцу. После выхода из шилососцевидного отверстия лицевой нерв отдает двигательные ветви к заднему брюшку надчерепной мышцы, к задней ушной мышце - задний ушной нерв, n. auricularis posterior, и к заднему брюшку двубрюшной мышцы - двубрюшную ветвь, r. digastricus, к шилоподъязычной мышце - шилоподъязычную ветвь, r. stylohyoideus. Специальная лицевая эфферентация Иннервация мимических мышц лица ; заднего брюшка двубрюшной мышцы; stylohyoideus et stapedius musc. Парасимпатический компонент Парасимпатическая иннервация слезной, поднижнечелюстной и подъязычной желез, а так же СОПР носа, твердого и мягкого неба. Специальная афферентация Вкусовая чувствительность в передней 2/3 языка, а так же от твердого и мягкого неба. Общая чувствительность Общая чувствительность кожи в области ушной раковины и сзади нее Затем лицевой нерв вступает в околоушную слюнную железу и в ее толще делится на ряд ветвей, соединяющихся друг с другом и образующих таким образом околоушное сплетение, plexus parotideus

13 VII Nervus facialis Ветви околоушного сплетения (1) височные ветви, rr. temporales, идут вверх в височную область и иннервируют ушную мышцу, лобное брюшко надчерепной мышцы и круговую мышцу глаза; (1) височные ветви, rr. temporales, идут вверх в височную область и иннервируют ушную мышцу, лобное брюшко надчерепной мышцы и круговую мышцу глаза; (2) скуловые ветви, rr. zygomdtici, уходят кпереди и кверху, иннервируют круговую мышцу глаза и большую скуловую мышцу; (2) скуловые ветви, rr. zygomdtici, уходят кпереди и кверху, иннервируют круговую мышцу глаза и большую скуловую мышцу; (3) щечные ветви, rr. buccdies, направляются вперед по поверхности жевательной мышцы и иннервируют большую и малую скуловые мышцы, мышцу, поднимающую верхнюю губу, и мышцу, поднимающую угол рта, щечную мышцу, круговую мышцу рта, носовую мышцу, мышцы смеха; (4) краевая ветвь нижней челюсти, г. marginalis mandibulae (mandibuldris), идет вниз и вперед вдоль тела нижней челюсти, иннервирует мышцы, опускающие нижнюю губу и угол рта, а также подбородочную мышцу; (4) краевая ветвь нижней челюсти, г. marginalis mandibulae (mandibuldris), идет вниз и вперед вдоль тела нижней челюсти, иннервирует мышцы, опускающие нижнюю губу и угол рта, а также подбородочную мышцу; (5) Шейная (cervical) ветвь, r. colli, направляется позади угла нижней челюсти вниз на шею к подкожной мышце шеи и соединяется с поперечным нервом шеи из шейного сплетения

14 Nervus facialis лицевой нерв, смешанный VII Nervus facialis лицевой нерв, смешанный

15 VIII Nervus vestibulocochlearis кіреберіс-ұлу нерві, сезімталдық vestibulocochlearis, кіреберіс-ұлу нерві бет нервінен бөлініп шыққан афферентті нерв, месту және тепе- теңдік мүшесінен нелетін сомалық- сезімтал талшықтары бар. Ол екі pars vestibularis және pars cochlearis бөліктерінен тұрады. Олардың қызметі әр түрлі: кіреберіс бөлігі ішкі құлақ лабириттің кіреберісі мен жартылай шеңберлі түтіктерде жайғасқан статикалық аппаратардың импульстарды өткізеді де, ал ұлу дыбыс тітірненулерін қабылдайтын иірімді мүшеден месту импульстарын өткізеді. При патологии: А) нарушение слуха вплоть до глухоты при поражении pars cochlearis Б) нарушение равновесия, головокружение и дезориентация при поражении pars vestibularis.

16 IX Nervus glossopharyngeus тілжұтқыншақ нерв, аралас Үшінші желбезек доғасы нерві даму үрдісінде нерв тердің X жұбынан бөлінген. Онда үш текті талшықтар болады. Жұтқыншақ, да был қуысы, тілдің шырышты қабаты, бадамшалар және таңдай доғалықтары рецепторларынан шығатын афферентті талшықтар: Жұтқыншақ бұлшықеттерінің біреуін-m.styloparyngeus енрвтендіретін эфферентті талшықтар Glandula parotis үшін эфферентті парасимпатикалық талшықтар. Құрам бөліктерін сәйнес оның үш ядросы болады: nucleus solitaries, оған афферентті түйін- ganglia superius er inferius-тердің жасушаларының орталық өсінділері неледі. Вегетатиті парасимпатикалық ядро-төменгі сіленей бөлетін ядро-торлы құрылымынлда незбе нерв пен ортақ үшінші қозғалыс ядросының-nucleus ambiguous пен жанында шашыраған жасушалардан тұрады. Тіл- жұтқынша нерві түбіршіктері арқылы оливияның артында,незбе нервтің үстінде сопақша милан шығып, соңғы нервен бірге мойындырық тесігі арқылы бассүйектен шығады.

17 X Nervus vagus блуждающий нерв, смешанный vagus, незбе нерв-төртінші және одна нейінгі нелесі желбезек доғаларынан дамыған нең таралағандықтан осылай деп аталады. Бұл бассүйек нерв терінің ішіндегі ең ұзыны. Кезбе нерв тармақтары арқылы тынысалу ағзаларын, асқорыту жолының едәуір бөлігін сигматәрізді ток ішекне дейін нервтендіреді, сондай-ақ ол жүрекне оның соғуын баяулататын тармақтар береді.

18 N.vagus құрамында үш түрлі талшықтар бар: Аталған ішкі ағзалар мен тамырлардың рецепторларынан, сондай-ақ мидың қатты қабығының нейбір бөлігін және құлақ қалқанын қоса сыртқы месту жолынан сезімтал ядроға nucleus solitaries-не нелетін афферентті талшықтар Жұтқыншақ, жұмсақ таңдай мен көмейдің еріткі бұлшықеттеріне баратын эфферентті талшықтар және осы бұлшықеттер рецепторыларынан шығатын талшықтар. Бұл бұлшықеттер талшықтарды қозғалыс ядросынан nucleus ambiguus-тен алады. Вегетативті ядродна, nucleus dorsalis n.vagi-ден шығатын эфферентті талшықтар. Олар жүрек миокардына және тамырлардың бұлшықет қабықшасына неледі. Сонымен қатар незбе нервтің жүрек тармақтарына n.depressor енеді, ол жүректің бастапқы бөлігі үшін сезімтал нерв және қан қысымын рефлекстік жолмен реттеуді басқарады.

19 Кезбе нервтің парасимпатикалқ бөлігі өте үлнен, сондықтан ол негізінен вегетативті организмнің өмірлік қызметтері үшін маңызды нерв болып есептеледі. Кезбе нервтің негізгі үш ядросымен байланысты талшықтардың барлық түрлері сопақша милан, оның sulcus lateralis posterior-ынан, тіл- жұтқыншақ нервінен төмендеу, түбіршек түрінде шығып, жуан сабау түзеді. Ол тіл-жұтқыншақ және қосалқы нерв термен бірге foramen jufulare арқылы бассүйектен шығады.

20 X Nervus vagus блуждающий нерв, смешанный Ветви: А. Головная часть: r. memningeus – к твердой мозговой оболочне; r. auricularis – к наружному слуховому проходу. Б. Шейная часть: rr. pharyngei; n. laryngeus superior; rr. cardiaci superiores (для сердца). В. Грудная часть: n. laryngeus recurrens; r. cardiacus inferior (от n. laryngeus recurrens); rr. bronchiales et trachleares; rr. Esophagei. Г. Брюшная часть: truncus vagalis anterior ; truncus vagalis posterior; plexus gastricus anterior; plexus gastricus posterior rr. celiaci.

21 XI Nervus accesorius добавочный нерв, двигательный Қосымша нерв соңғы жебезек доғаларынан демиды; эфферентті талшықтары және сопақша ми мен жұлында жайғасқан екі қозғалыс ядросы бар. Ядроларына сәйнес оның ми және жұлындық бөліктерін ажыратады. Ми бөлігі сопақша мидың, незбе нервтің төменгі жағында шығады. Қосымша нерв жұлындық бөлігі алдыңғы және артқы түбіршіктері арасында және жоғарғы үш мойын нерв терінің алдыңғы түбіршіктерінен құралып, нерв сабаушасы түрінде жоғары көтеріліп, ми бөліміне қосылады. Қосымша нерв незбе нервтің бөлініп шыққан тармағы болғандықтан, ол онымен бірге бассүйек қуысынан мойындырық тесігі арқылы шығып m.trapezius пен одна бөлінген m.sternocleidomastoideus енеуін нервтендіреді.

22 XII Nervus hypoglossus подъязычный нерв, двигательный Тіласты нерві (XII)-n.hypoglossus, жануарларда дербес болып тіласты бұлшықетін нервтендіретін 3-4 жұмыс сегменттік нерв терінің қосылып- бірігуінен пайда болады. Одан тіл бұлшықеттерінің оқшаулануына сәйнес бұл нерв тер күрделі омыртқалылар мен адамда біріге-қосылып, жұлын нерв терінен бассүйек нерв теріне ауыспалы тип ретінде түзіледі. Бұлшықетті болып табылатын тіласты нервісінің тіл бұлшықеттеріне баратын эфферентті және осы бұлшықеттер рецепторларынан шығатын афферентті талшықтар бар. Бұлшықетті болып табылатын тіласты нервісінің тіл бұлшықеттеріне баратын эфферентті және талшықтар бар. Онда сондай-ақ жоғарғы мойын симпатикалық түйінінен шығаратын симпатикалық талшықтар да өтеді. Тілсаты нервісінің доғасы орналасқанда Пирогов үшбұрышының ауданы үлнен,нерісінше болады. M.hypoglossus-тың алдыңғы жиегінде тіласты нерві тіл етіне енетін соңғы тармақтарға ыдырайды

23 Ядро соматически двигательное в trigonum nervi hypoglossi ромбовидной ямки formation reticularis, спускаясь через medulla oblongata. На основании мозга – между оливой и пирамидой canalis n. hypoglossi. Образует верхнюю стенку треугольника Пирогова – arcus n. hypoglossi. Ветвь XII пары соединяется с шейным сплетением, образуя ansa cervicalis (иннервирует мышцы ниже os hyoideum) – m. sternohyoideus, m. sternothyreoideus, m. thyreohyoideus и m. onohyoideus. При поражении n. hypoglossus высунутый язык отклоняется в сторону поражения.