Нитраттар және нитриттер Заголовок. Нитраттар мен Нитриттерге түсініктеме Нитраттар(Нитраты; грек, nitron - сода, селитра) өнеркосіпте, әсіресе ауыл шаруашылығында. - презентация

1 Нитраттар және нитрит тер Заголовок

2 Нитраттар мен Нитриттерге түсініктеме Нитраттар(Нитраты; грек, nitron - сода, селитра) өнеркосіпте, әсіресе ауыл шаруашылығында көп қолданылатын азот қышқылының түздары. Аммоний нитраты, сілтілік және сілтілік жер металларының нитраторы селитра деп аталады. Нитриттер - азоты қышқыл тұздары. Нитриттер негізінен органикалық бояулар жасау өндірісінде қолданылады.

3 Ашылу тарихы Бұл сирек минераллоды ол кезде тек үндістаннан әкелетін еді.Үнді селитра сын оқ –дәрі жасау үшін пайдаланды. Либих еңбегінің арқасында селитра ауыл шаруашылығына пайдалы және көп мөлшерде қажет екендігі анықталлоды. Чилидің Атакама шөлінде өсімдіктер мен жануар қаллодықтарының мыңдаған жылдық ыдырау процесінің нәтижесінде селитраның қоры жинақталлоды. Анализ көрсеткеніндей «Чили селитрасы » бұл- құрамында құм және балшық, натрий хлориді және сульфаты қоспасы бар натрий нитраты. «Чили селитра сының » қызықты ерекшелігі оның құрамында натрий иодатының болуы. Селитра қорынан натрий нитраты алу үшін, ыстық суда ерітіп, кейін ерітіндіні сүзіп және салқындатады осының нәтижесінде натрий нитраты тұнбасы алынды және тыңайтқыш ретінде сатылымға шығарыла баста ты. 19 ғ Чили өзге аймақтарды селитра мен негізгі қамтамасыз етуші баллоды

4 Норвегиялық химиктер жергілікті тарзан энергичны пайдалана отырып, басқа әдіспен тыңайтқыш аллоды. Олар ылғал ауаны электр доғасынан өткізіп, азоты байланыстырудың табиғи процесін жүргізді.Осыдан абадан алынған 1% шамасындағы азот қышқылын ізбеспен әрекеттестіру арқылы Са(NO3) 2 кальций нитратыа айналлодырды Бұл зат «Норвегиялық селитра» атауына ие баллоды

5 Химиялық қасиеттері. 1. Сілтілік металдардың нитраторы қыздырғанда нитрит терге және отеке ыдырайды 2КNO3 = 2KNO2+O2 2. Электрохимиялық кернеу қатарында магний мен мыс арасында орналасқан металдардан түзілген нитратор металл оксидіне, азот(ІҮ) оксидіне және отеке ыдырайды: 2Pb(NO3)2=2PbO+4NO2+3O2 3. кернеу қатарында мыстың оң жағында тұрған нитратор бос металға, азот (ІҮ) оксидіне және отеке ыдырайды: 2AgNO3=2Ag+2NO2 +O2

6 Қолданылуы. Натрий және калий нитраторы шины қайнатуда, тағамдарды консервлеуде қолданылады. Оқ дәрі алу үшін калий нитратыан, күкірттен және көмірден тұратын қоспа жасайды. Күміс нитратыың химиялық лаборатория лорда хлор ионы табу тәжірибесі көрсетіледі.

7 Нитраттардың зиян болуы Тағамнан улану санитарлық-эпидемиологиялық қызметті алаңдатып отырған өзекті мәселелердің бірі бүгінгі таңда көп жағдайда нитратор көлемі мөлшерден тыс болғаны.Жаз кезі – жеміс-жидек, көкөністер кезеңі. Қазірде дүкендер мен базарлар сөресі арте піскен өнімдерге лық толы, олардың бірқатары оңтүстіктен әкелінсе, бірқатары жылыжайларда өсірілген. Олардың пісуін жеделдету үшін құрамында нитраторы бар тыңайтқыштар қолданылады. Алайда, олар мөлшерден тыс бокса, тағамнан улануға әкелуі әбден мүмкін. Денсаулыққа нитратордан гөрі метаболиттер – нитрит тер қауіпті екенін ұмытпаған жөн. Олар түрлі микроағзалардың әсерінен өнімдерді сақтағанда, кулинарлық өңдеуден өткізгенде пайда болады. Құрамында белгіленген норма дан тыс нитраторы бар тағамдар легенде, ағзаның оттегі жетіспеушілігін тудыратын метгемоглобинемия аса қауіпті.Сөйтіп, нитратор мен нитрит тер бауыр ауруына алып келуі әбден мүмкін!

8 Құрамында нитратор аз(10-80 мг):бұршақ,қымыздық, бұрыш,брюссель капуста с, картой, жука, жеміс - жидектер 2. Нитраттар мөлшері орташа ( мг):кәді, шалқан,асқабақ, түсті және ақ капуста, сәбіз, қияр, желкек 3. Нитраттар мөлшері жоғары ( мг): қызылша, көк жука,қауын-қарбыз.

9 Нитраттармен улану белгілері -Жүрек қағысының жиілеуі, ентігу, стен тану мүмкіндігі -Жұмысқа қабілеттің азаюы, ұйқышылдық, тез шаршау, бас ауруы -іш ауру, жүрек айну, құсу - көз белогінің сарғаюы, бауырдың үлкеюі - ерін, бет және тырнақтың көгеруі.