Тақырыбы: Адамға қауіп факторының әсер ету ұзақтығын бағалау Орындаған: Памирова Салтанат 206-ЖМ Тексерген: Калбагаева Ж.Е СЕМЕЙ 2017. - презентация

1 Тақырыбы: Адамға қауіп факторының әсер ету ұзақтығын бағалау Орындаған: Памирова Салтанат 206-ЖМ Тексерген: Калбагаева Ж.Е СЕМЕЙ 2017

2 Жоспар: І. Кіріспе ІІ. Негізгі бөлім Адам экологиясы Адам экологиясы Ауаның ластануы Ауаның ластануы Топырақтың ластануы Топырақтың ластануы Судың ластануы Судың ластануы ІІІ. Қорытынды IV. Пайдаланылған әдебиеттер тізімі

3 Кіріспе Ластану қандай да бір ортаға жаңа, оған тән емес физикалық, химиялық және биологиялық агенттерді әкелу немесе осы агенттердің табиғи ортадағы орташа көп жылдық деңгейін көтеруді айтады. Экологиялық көзқарас боынша бұл түсінікті екі тұрғыдан қарастыруға болады: Ластану қандай да бір ортаға жаңа, оған тән емес физикалық, химиялық және биологиялық агенттерді әкелу немесе осы агенттердің табиғи ортадағы орташа көп жылдық деңгейін көтеруді айтады. Экологиялық көзқарас боынша бұл түсінікті екі тұрғыдан қарастыруға болады: 1) қоршаған ортаға түсіп жатқан немесе адам мен табиғатқа зиянды әсерлердің нәтижесінд пайда болып жатқан заттар; 2) қоршаған ортаны ластайтын затар (мысалы, химиялық заттар).

4 Адам экологиясы – адамның жеке басының қасиеттерін жетілдіріп, өзіндік болмысын қалыптастыру, қорғау туралы пән

5 Адам экологиясы, а н т р о п о э к о л о г и я Биосфераның (оның құрамдас бөліктерінің) және адамзаттың (оның түрлі топтары мен жеке тұлғалардың) өзара қарым- қатынасындағыортақ заңдылықтарды зерттейтін кешенді ғылым саласы; Биосфераның (оның құрамдас бөліктерінің) және адамзаттың (оның түрлі топтары мен жеке тұлғалардың) өзара қарым- қатынасындағыортақ заңдылықтарды зерттейтін кешенді ғылым саласы; Жалпы адамзат баласының, соның ішінде этностардың өсіп-өніп, таралуы туралы ғылым саласы. Адам экологиясы адамдардың бір- біріне, табиғатқа әлеум.-психол. және этол. қарым-қатынасын қамтып, ғылымның әр түрлі салаларының басын біріктіреді. Яғни, мұнда әлеуметтік, экономикалық және табиғи шарттардың барлығы адамның өмір сүруіне қажетті әрі оның мұқтаждықтарын жан-жақты қамтамасыз ететін орта ретінде қарастырылады. Жалпы адамзат баласының, соның ішінде этностардың өсіп-өніп, таралуы туралы ғылым саласы. Адам экологиясы адамдардың бір- біріне, табиғатқа әлеум.-психол. және этол. қарым-қатынасын қамтып, ғылымның әр түрлі салаларының басын біріктіреді. Яғни, мұнда әлеуметтік, экономикалық және табиғи шарттардың барлығы адамның өмір сүруіне қажетті әрі оның мұқтаждықтарын жан-жақты қамтамасыз ететін орта ретінде қарастырылады.

6 Қоршаған орта медицинасы(Environmental Medicine) Қоршаған ортаның дәрiгерлiгi және халық қоршаған ортаның әсерімен жанама түрдегi факторларының немесе шақырылған ауруларын емін, сонымен бiрге Қоршаған ортаның дәрiгерлiгi және халық қоршаған ортаның әсерімен жанама түрдегi факторларының немесе шақырылған ауруларын емін, сонымен бiрге денсаулықты нығайтуға, диагностиканың әдiстерiн әзiрлеуге бағытталған медициналық ғылымды арнаулы облыс

7 Генетикалық факторлар Қоршаған орта Өмір сапасы Еңбек ісәрекеті Өмір сүру салты Адам денсаулығының бұзылыстары дамуынының ықтималды лығын анықтайтын факторлар

8 Ауаның ластануы Атмосфералық ауа – бұл ғаламшардың (планета)өмірі, жердің азоттан, көмір қышқыл газынан, озоннан, гелиден тұратын газ қабаты. Биологиялық процесс үшін оттегінің маңызы өте зор, ал көмірқышқыл газы фотосинтез процесіне өте қажет. Адам тамақ ішпеуге бар, бірақ тыныс алмай өмір сүре алмайды, себебі адам организмінде оттегі қоры шектеулі. Ол 2 – 3 минут қана тыныс алуына жетеді, ал бес минут өткен соң, ауа келмегендіктен адам организмінде орнына келмейтін процесс басталады, ми қабаты жұмысын тоқтатады, биологиялық өлім келеді. Атмосфералық ауа – бұл ғаламшардың (планета)өмірі, жердің азоттан, көмір қышқыл газынан, озоннан, гелиден тұратын газ қабаты. Биологиялық процесс үшін оттегінің маңызы өте зор, ал көмірқышқыл газы фотосинтез процесіне өте қажет. Адам тамақ ішпеуге бар, бірақ тыныс алмай өмір сүре алмайды, себебі адам организмінде оттегі қоры шектеулі. Ол 2 – 3 минут қана тыныс алуына жетеді, ал бес минут өткен соң, ауа келмегендіктен адам организмінде орнына келмейтін процесс басталады, ми қабаты жұмысын тоқтатады, биологиялық өлім келеді.

9 Ауаның химиялық ластану деңгейі

10 Топырақтың ластануы (Загрязнение почвы) топырақта, әдетте, оған тән емес физикалық, химиялық немесе биологиялық агенттердің пайда болуы және енуі немесе аталған агенттердің концентрациясының қаралған мезгілде табиғи орташа жылдық деңгейінен асып түсуі. Топырақтың ластануы (Загрязнение почвы) топырақта, әдетте, оған тән емес физикалық, химиялық немесе биологиялық агенттердің пайда болуы және енуі немесе аталған агенттердің концентрациясының қаралған мезгілде табиғи орташа жылдық деңгейінен асып түсуі. Ввввыавмпывмячспмфвыя Фавяимчвич пасывпапьптпиа

11 радиоактивтік микробтық химиялық Топырақтың ластануының түрлері және нәтижесі

12 Топырақтың салыстырмалы ластану көрсеткіштері Топырықтың ластану категориялары Өлшемдері Халық тұрғындарының ластану ошақтарының көрсеткіштері Жеткілікті16 азБалаларда ауру-сырқаулық өте төменгі деңгей, функционалдық ауытқулардың минималды кездесу жиілігі Қауіптілігі төмен16-32Ортақ ауру-сырқаулықтың көбеюі Қауіпті32-128Ортақ ауру-сырқаулық, созылмалы түр, қан тамыр аурулары Өте қауіпті128 жоғарыЖүктілік токсикоздардың көбеюі, ауру-сырқаулықтың көбеюі

13 Судың ластануы Гидросфераның ластануы ластағыш заттардың гидросфераға мол мөлшерде түсуі, олардың өзен, су қоймалары, көлдер мен теңіздер, мұхиттар мен жер асты суларын ластап, су ортасының қалыпты жағдайын бұзуы. Дүниежүзілік су қорларының ластануы бүкіл адамзат қауымын алаңдатып отыр. Бұл мәселе Қазақстанға да тән. Судың ластануы көп түрлі әрі ең соңында су экожүйесін бүлдірумен аяқталады. Су айдындарының ластануын былайша топтайды: Дүниежүзілік су қорларының ластануы бүкіл адамзат қауымын алаңдатып отыр. Бұл мәселе Қазақстанға да тән. Судың ластануы көп түрлі әрі ең соңында су экожүйесін бүлдірумен аяқталады. Су айдындарының ластануын былайша топтайды: биологиялық ластану: өсімдік, жануар, микроорганизмдер және аш бейімді заттар биологиялық ластану: өсімдік, жануар, микроорганизмдер және аш бейімді заттар химиялық ластану: уытты және су ортасының табиғи құрамын бүлдіретіндер химиялық ластану: уытты және су ортасының табиғи құрамын бүлдіретіндер физикалық ластану: жылу-қызу, электр-магнитті өріс, радиоактивті заттар физикалық ластану: жылу-қызу, электр-магнитті өріс, радиоактивті заттар

14 Судың ластану типтері Инфекцияны қоздырушы Өсімдіктер үшін қоректік заттар Жауын- шашын Органикалық қосылыстар Радиоактивті заттар Жылулық ластану Минералдар мен химикаттар

15 ЭКОЛОГО-ГИГИЕНАЛЫҚ КӨРСЕТКІШТЕРДІҢ ЛАСТАНУЫ Ауаның химиялық ластануы Микроклиматтық параметрлері (температура, ылғалдылық). Шулы режим (күн, түн)Инсоляциолық режим Эквивалентті дозаның жоғарылауы гамма-сәулелену. Ауа алмасу

16 Қорытынды Адамға қажеттілігін өтейтін факторлардың ластануы адам денсаулығына зиян (тыныс алу кезінде, тамақ ішу, қоршаған ортамен байланыс барысында). Ортаның ластануы – күрделі, көп түрлі үрдіс. өндіріс қалдықтарындағы химиялық қосылыстар әдетте өздері бастапқы болмаған жерлерге тап болады. Олардың көпшілігі химиялық белсенді, әрі тірі ағзаның ұлпасының құрамына кіретін молекулармен өзара әрекеттесуге немесе ауада белсенді түрде тотығуға қабілетті. Мұндай заттардың барлық тіршілік иелері үшін у болып табылады.

17 Пайдаланылған әдебиеттер тізімі: «Тіршілік қауіпсіздігі» II кітап [1]…………… бет. «Тіршілік қауіпсіздігі» II кітап [1]…………… бет. «Ақ желкен» газеті «Ақ желкен» газеті «Егемен Қазақстан» газеті «Егемен Қазақстан» газеті Group-global.org Group-global.org

18