Химия кабинетінде жұмыс жасау кезіндегі қауіпсіздік ережелерін еске түсірейік! - презентация

1 Химия кабинетінде жұмыс жасау кезіндегі қауіпсіздік ережелерін ейске түсірейік!

2 Жұмбақ: Бұл элементті алғаш рет ағылшын химигі Д.Резерфорд сипаттап, 1772 жилы, осы элементтің ресми ашылған жилы болып есептеледі. Бос күйінде бұл элемент екі атомная тұратын дай зат түзеді. Ауаның құрамында оның 78,1% кездеседі. Байланысқан күйінде бұл элемент бейорганикалық тұздар, (селитралар) және нәруыздар шірігенде пайда болатын өнім аммиак түрінде кездеседі. Бұл қай элемент?

3 Азоттың құрылысы мен қасиеттері, алынуы. Азот оксидтерінің қоршаған ортаға әсері

4 Сабақ мақсаттары: Лабораторияда қауіпсіз жұмыс жасау ережелерін және қауіпсіздік техника сын сақтау қажеттілігін білу Азот молекуласының құрылысын сипаттау Азотқа периодтық кестедегі урны бойынша сипаттама беру Азот қосылыстарының қоршаған ортаға әсерін бағалау

5 Әңгіме-сұхбат таңбасы... молекулалық формуласы... периоды және чтобы... реттік нөмірі... салыстырмалы атомдық массы... протон, нейтрон және электрон сандры... салыстырмалы молекулалық массы... электрондық формуласы... тотығу дәрежелері... физикалық қасиеті... химиялық қасиеті...

6 атомный ң сырт қ ы электронды қ конфигурациясы 2s 2 2 р 3 S Е Таби ғ и азот екі таби ғ и изотоптан т ұ рады: 14 N 99,635 % ж ә не 15 N 0,365 %. Молекулалық формуласы

7

8

9 атмосфера (% көлем бойынша) азот N 2 Оттек О 2 Адам ағзасы (% масса бойынша) О С Н N Азот байланыс қ ан к ү йінде екі селитраны ң құ романы кіреді: натрий NaNO 3 (чилий селитрасы) ж ә не калий KNO 3 ( ү нді селитрасы) Жер қ ыртысында таралуы бойынша 17 –ші орында.

10

11

12 Физикалық қасиеттері

13 N N N + N N N Ковалентті полюссіз байланыс Азот молекуласында N 2 өте қысқа – 0,109 нм. Үш байланыс молекулаға беріктік береді, оның байланыс энергиясы үлкен – 946 кДЖ/моль. Азот молекуласы тұрақты, өте жеғары температура да да (3000 0С) ыдырамайды. Осындай тұрақтылығына байланысты азотың әрекеттесу қабілеті төмен.

14 1. Сұйылтылған аураның оттегі мен азотқа бөлінуі екеуінің қайнау температура сына негізделген. O2O2 N2N аура

15 2. Аммоний нитритін ыдырату арқылы NH 4 NO 2 N 2 + H 2 O е - 3. Аммиакты ң мыс (II) оксидімен ә рекеттесуі 2NH 3 + 3CuO N 2 + 3Cu + 2H 2 O е-6 е- 4. Аммиактың жанны 4NH 3 + 3O 2 2N 2 + 6H 2 O е -

16 1. Металдармен ә рекеттесуі 6 Li + N 2 2 Li 3 N (литий нитриді) 2 Al + N 2 2 AlN (алюминий нитриді) t е-6 е- 6 е-6 е- t

17 2. Оттегімен ә рекеттесуі N 2 + О 2 2 NO Ө те же ғ ары температура да С (катализатор қ атысында) е-4 е- 3. Сутегімен ә рекеттесуі N Н 2 2 NН е - t t, р

18 Азоттың қолданылуы. 1.Сұйық азот медицинада 2. Аммиак синтезі. 3.Тыңайытқыш өндірісі 4. Азот қышқылының синтезі. 5. Инертті органы ту дыру.

19

20 Атмосферадағы бос азот оттекпен найзағай ойнаған кезде қосылып, азот тотығын түзеді, ал жаңбыр суымен қосылып, азот қышқылын түзеді. Ол өз кезегінде топырақта нитратор түзетіндігін осылайша өсімдікке сіңуіне мүмкіндік береді. Сөйтіп, атмосфералық бос азот айналымға кіреді. Азот түйнек бактерия ларында жена лады. Азот қазба отындар құрамында болады. Азот белок ты заттардың құрамында болады. Осылайша азот айналымға түседі. Тікелей азоты аурадан кейбір бактериялар ғана қорытады, қалған организмдер тек қосылыстарын ғана пайдаланады. Минералды тыңайтқыштар аммиак, аммоний тұздары және карбамид топырақ бактерия лары арқылы нитраторға түрленеді, өсімдіктер азоты топырақтан ион түрінде сіңіреді. Адамдар және жануарлар органикалық байланысқан азоты тамақ арқылы сіңіреді. Жоғарғы организмдерде азот метаболизмінің соңғы өнімі карбамид (несепнәр) болады.

21

22

23 Бекіту сұрақтары Ауада азот мөлшерінің не себептен көп? Азот неге енжарлы болып келеді? Азоттың қандай қосылыстары бар? Оксидтік қосылыстарынның формула сын жазыңыздар. Экологияға әсер ететін оксидтердің формулаларын және әсер ету түрлері.

24 Азоттың құрылысы мен қасиеттері, алынуы. Азот оксидтерінің қоршаған ортаға әсері

25 Рефлексия жүргізу: Нені білдім, нені үйрендім... Нені толық түсінбедім... Немен жұмысты жалғастыру қажет...

26 Үй жұмысы: Азот жалпы сипаттама, электрондық құрылымы. Қосымша тапсырма: Азот қосылыстары, қоршаған орта мен тірі ағзаларға әсері (пайдасы мен кері әсері)

27 жидкий азот jpg твердый азот

28 Азотфиксирующие бактерии Атмосферный азот Ион аммония NH 4 + Нуклеиновые кислоты, белки Нитраты NO 3 ¯ Нитриты NO 2 ¯ N2N2