ProPowerPoint.ru Ойлау т ү рлері мен қ асиеттері. - презентация

1 ProPowerPoint.ru Ойлау т ү рлері мен қ асиеттері

2 ProPowerPoint.ru Г.Эббингауз Г.Эббингауз ойлау ғ а ө зінше анны қ тема бере отырып, б ұ л процесс адамны ң т ұ ра қ ты идеясы ж ә не құ сын мен идеялык шабысы арасында ғ ы құ билим деп ба ғ аллоды. Ойлауда ғ ы к ү сын мен шабыс зайы ң да ғ ы Эббингауз бен оны ң пікірлестеріні ң ба ғ тын біздер ассоциация психологаясыны ң шары қ тау шегіне жеткен к ө рініс деп атаймыз.

3 ProPowerPoint.ru Ойлау- Ө зіндік ішкі қ арама – қ расы қ айшилы қ тар ғ а толы процесс. залпы психологияны ң негізгі б ө лімдеріні ң бірі. т ұ л ғ а рефлексия сыны ң қ ажетті құ рилимы ж ә не ө зі осы рефлексияны ң объектісі т ұ л ғ а рефлексия сыны ң қ ажетті құ рилимы ж ә не ө зі осы рефлексияны ң объектісі же ғ ары психикалы қ функцияларды ң бірі болып табылады же ғ ары психикалы қ функцияларды ң бірі болып табылады

4 ProPowerPoint.ru Ойлау дегеніміз-сырт қ ы д ү ние затраты мен құ билимтарыны ң байланныс- қ атынастарыны ң миимезды залпылай ж ә не заннама т ү рде с ө з ар қ илы бейнеленуі. Ойлау – б ұ л ерекше д ә л,тире ң толы қ залпы ж ә не заннама т ү рді шыеды қ ты бейнелеуге негізінен бізді ң т ү йсінуіміз бен қ абылдауимыз ғ а м ү мкін болмайтын затрат мен құ билимтарды ң арасында ғ ы м ә нді байланныстар мен қ атынастарды бейнелеуге ба ғ ыттал ғ ан саннанны ң қ ызметі. Ойлау-дербес процесс. Ойлауды психологиялы қ т ұ р ғ ыдан зерттеу дегеніміз-оны ң ішкі,таннимды қ құ пия м ә нін ж ә не жемісті болдуины ң себебін ашып к ө рсету, я ғ ни психология детерминизм принципіне с ү йене отырып, ойлауды ң м ә нін зерттейді, ә рбір адамны ң ө зіндік ойлау ерекшеліктерін дамытып отыру ғ а баса м ә н береді

5 ProPowerPoint.ru Ойлауды ң негізгі ү ш т ү рі кездеседі : ұғ им, пікір, ой қ ортыедысы. Ұғ им – б ұ л затрат мен құ билимтарды ң залпы ж ә не ма ң езды қ асиеттерін бейнелейтін ойлауды ң т ү рі. Ұғ им бір-бірімен байланнысты зат туралы т ү сніктерден –оны ң қ асиеттері,за ғ дайлары,байланныстарыж ә не қ атынастарынан т ұ рады. Ә рбір зат, ә рт ү рлі к ө птеген қ асиеттерді,белгілерді иеленеді. Т ү сініктерді ң жиынты ғ ы ұғ имды ашып к ө рсетеді ж ә не осы ұғ имны ң маз ұ ныне құ райды.не ғұ рлим затты ң ма ң езды белгіліері осы т ү сініктерде бай қ алиса, со ғұ рлим маз ұ ны за ғ ынан ұғ им тире ң болады. Екі т ү рлі ұғ имны ң т ү рі кездеседі: затты қ немсе на қ тилы ж ә не дерексіз. Затты ң на қ тилы ұғ имы дегеніміз- затрат ғ а т ұ тест ү рде қ арау. Мысалы: адам, ө сімдік,зануар т.б. Дерексіз немсе абстрактилы ұғ им дегеніміз- ұғ имдарды ң затрат мен құ билимтар ғ а т ұ тест ү рде қ арамай, тек жеке қ асиеттерге,сапалар ғ а ж ә не за ғ дайлар ғ а қ артисты. Мысалы:адамгершілік туралы ұғ им, а қ ша туралы ұғ им т.б.

6 ProPowerPoint.ru Ой қ ортыедысы- б ұ л тарихи қ алыптас қ ан ойлауды ң логикалы қ т ү рі, ол ар қ илы бір немсе бірнеше белгілі пікірлерден за ң а пікір туады. Ой қ ортыедысы ү шкет б ө лінеді: индукция, дедукция ж ә не ұқ сайты қ (анналогия) Индукция дегеніміз- бірнеше зал қ ы немсе жеке пікірлерден бір залпы пікір засау. Дедукция- б ұ л залпы пікірлерден, директорден жеке пікірлерге,директорге к ө шуді ң залпы за ң дилы қ тар мен ережелерді білу негізінде жекелеген директор мен құ билимтарды пайимдауды ң т ә сілі. Аналогия- ұқ сайты қ босынша ой қ ортыедыларын засау

7 ProPowerPoint.ru Ой т ә сілдері т ү рлеріні ң схемасы Ой т ә сілдері Ой т ә сілдері талдау жинақтау жинақтау топтастыру таби ғ и засаеды ж ү йелеу абстракция лоу залпылау салыстыру салыстыру

8 ProPowerPoint.ru Ойлауды ң дара ерекшеліктері Ойды ң маз ұ ндилы ғ ы- затрат мен құ билимтар, шыеды қ ты ң салалары туралы саннанны ң пікірлер мен ж ә не ұғ имдармен жеткілікті болу д ә режесін айтамыз. Адамда не ғұ рлим ой к ө п бокса ж ә не не ғұ рлим ә рт ү рлі бокса, со ғұ рлим оы ң ойлауы маз ұ еды ж ә не бай келеді. Біра қ ойлауды ң маз ұ ндилы ғ ы тек бар ойлауды ң запалы қ за ғ имен ғ анна сипатталып қ оймацды, сонимен қ атар осы ойлауда бейнеленеді. Соеды қ тан да ойды ң маз ұ ндилы ғ ына тек байлы ғ ы емс, сонимен қ атар оны ң тире ң дігі затады. Ойлауды ң тире ң дігі- ойлауда ерекше ма ң езды қ асиеттер мен салалар, ерекше ма ң езды байланныстар мен қ атынастар бейнеленеді. Ойлауды ң маз ұ ндилы ғ ы байлы ғ ы, ал тире ң дігі адамны ң іс- ә рекетімен, оны ң білімімен т ә жірибесімен, қ иялыны ң даму д ә режесімен ай қ ындаллоды. Ойлауды ң дербестігі- адамны ң ө зіне за ң а міндеттерді қ ммоя білуі, бас қ а адамдары ң к ө мегінсіз б ұ л міндеттерді ө зіні ң айры қ ша ә дістерімен шоше білуі. Ойлауды ң дербестігі ойды ң белсенділігіне, икемділігіне, жеке сын т ұ р ғ сына қ арауында.

9 ProPowerPoint.ru Ойды ң белсенділігі- ө зіні ң за ң а с ұ ра қ тары мен міндеттерін қ ммоя білуінде ж ә не іздену мен міндеттерді шешу ү шін желдар мен т ә сілдерді табу ғ а талпынуында а ңғ арылады. Ойды ң икемділігі- міндеттерді шешуде алтын ғ ан бірза қ ты ескірген т ә сілдерден еркін болу ептілігінде, міндеттерді шешуді ң за ң а т ә сілдерін тез ұ йимдастыру немсе та ң дауында бай қ аллоды. Сын т ұ р ғ сына ойлау- а қ и қ ат ж ә не зал ғ а ретінде бас қ анны ң немсе ө зіні ң ойларын тексеру мен ба ғ алау қ абілеттілігінде а ңғ арылады. Сын т ұ р ғ сына ойлауды айтыл ғ ан ойларды ң практикалы қ ө мірлік құ ндилы ғ ын тексеру ептілігінде а ңғ арамыз. Сыни ойлау- б ұ л ө зіні ң ж ә не бас қ анны ң ойларына ө те қ ата ң қ арау. Ойды ң ұ ш қ орлы ғ ы- қ ойыл ғ ан с ұ ра ққ а т ү пкілікті зауапты ң қ аншалы қ ты уа қ сыты ң ішінде алтын ғ аеды ғ имен анны қ таллоды. Я ғ ни, б ұ л уа қ ыт қ арапайим ойлау ү рдісінде біршама қ ыс қ а болады, ал к ү рделі ойлау ү рдістерінде ұ за қ тау болады. Кейбір адамдарда к ү рделі ой т ә сілдері ө те тез іске осады. Б ұ л адамдар тап қ ыр, ойды ң ұ ш қ орлы ғ имен ерекшеленеді.

10 ProPowerPoint.ru Ойлау формалары ұғ им, пікір, ой қ ортыедысы. Ой қ ортыедысы Дедукциялы ой - залпыдан жекеге қ рай ж ү ретін ой кортыедысы. Индущиялы ой - жекеден залпы ғ а қ рай засалатын ой қ ортыедысы. Традукциялы- жеке - дара за ғ дайан жекеге қ рай ө рбіп отыратын ой қ ортыедысы.