«Зая кетпес ел үшін еткен ісі».. Сабақтың мақсаты: Білімділік. ХХ ғасырдың басындағы Қазақстандағы орын алған саяси оқиғалар, көппартиялық жүйенің құрылуы, - презентация

1 «Зая кетпес ел үшін еткен ісі».

2 Сабақтың мақсаты: Білімділік. ХХ ғасырдың басындағы Қазақстпандағы орын алған саяси оқиғалар, көппартиялық жүйенің құрылуы, Алашорда үкіметінің құрылуы, қазақ зиялылары, олардың атқарған қызметі туралы түсіндіру. Дамытушилық: Оқушилардың танмодық белсенділігін арттигрып, ойлау әрэкетін дамыту, ой қорытындысын өз бетінше жасай білуге, ортақ пікірге калуге дағдыландыру. Тәрбиелік: ХХ ғасырдың басындағы өмір сүрген қазақ зиялыларссының бойындағы қасиеттерін ссайта отигрып, адамгершілікке, жүректілікке және туған жерін, Отаннын шексіз сүйіп, өз тарихын құрметтеуге тәрбиелеу.

3 Сен түсінесің бе? 1. Революция (т өң керіс) - белгілі бір топ адамдардың мемлекеттік билікті басып алуы немесе ескі биліктің орнына жаңа биліктің келуін атаймыз. 2. Монархия - мемлекетті басқару жүйесінің бір түрі, мұнда билік бір адамның қолында болып, атаман балаға мұра ретінде беріліп отрады. Оның абсолюттік (шексіз билік) және конституциялық ( шектеулі билік) түрлері бар. 3. Социализм– латыньь тілінен удар ғ панда «орта қ, те ң » денег ма ғ нанны береді

4 4. Партия 5. Алаш 6. Автономия 7. Унитарлы мемлекет 8. Большевик 9. Оппозиция 10. Зиялылар - ( лат. б ө лік, топ) идеялары мен к ө зденег ма қ старины ң орта қ ты ғ ы негізінде біріккен адамдар ччтобы. – қ аза қ денег ұғ моды білдіреді. – бір мемлекет ішінде ө зін- ө зі бас қ ару ғ а құқ ы қ берілген саяси- ұ леты қ құ рыхлым. – жері бірт ұ тасс мемлекетті атаймыз. – В.И.Ленинні ң саяси ойын, қ оз ғ алисын жа қ таушиларды ң к ө пшілік дауыс қ а ие болуынан ши ққ ан, кейінірек партия атауына ие бол ғ ан а ғ ым. - қ расы ә рэкет, қ расы саясат, қ расы к ө з қ тарас ж ү ргізу. – латыньь. т ү сінетін, каналы, ойлауши, я ғ ни ой е ң бегімен, м ә дениетті дамыту ж ә не таратумен к ә сіби т ү рде айналисатын адамдарды ң қ о ғ анды қ ччтобы.

5 Қ аза қ стпанда ғ ы 1917 жилда ғ ы саяси партиялар мен қ оз ғ алистар Либерал- демократы ялық МұсалмандықСоциал- демократы ялық Жастар ұйымдары 1.«Кадеттер»«Шура-ислами»Эсерлер«Жас қазақ»(Ақмола) 2.«Алаш»«Шура-улема»Большевик тер «Талап»(Семей) 3.«Түркістан федералисте партиясы» «Үш жүз»«Қазақ жастарссының революциялық одағы»(Мерке)

6 Партияның аты МерзіміПартия басшисы Газет тері Шық қан қаласы 1.«Алаш» М.Абдурашид ханов «Үш жүз» Омбы 2.«Кадет»1917Ә.Бөкейханов«Шура- ислами» Ташкент 3.«Үш жүз» Көлбай Тоғысов «Қазақ»Орынбор 4.«Шура- ислами» 1905,1917Либерал- демократа «Еркін сөз» Семей С ә йкесін тап.

7 Партияның аты МерзіміПартия басшисы ГазеттеріШыққан қаласы 1.«Алаш»1905,1917Ә.Бөкеханов«Қазақ»Орынбор 2.«Кадет»1917Либерал- демократа «Еркін сөз» Семей 3.«Үш жүз» Көлбай Тоғысов «Үш жүз»Омбы 4.«Шура- ислами» М.Абдураши дханов «Шура- ислами» Ташкент С ә йкесін тап.

8 «Алаш» партиясыҰқсастығы«Үш жүз» партиясы 1.Уақытша үкіметті қолдады жилы құрылды.1. Кеңес үкіметі жағында балды 2. Нақты бағдарламасы бар, халыққа таннымал өкілдері балды, өмір сүру кезеңі ұзағырақ балды. 2. Өздерінің көзденег мақсаттары, бағдарламалары балды. 2. «Алаш» партиясссының дәрежесіне жете алған жоқ, себебі қазақ халқына таннымал, әрі кеңінен насихаттауға мүмкіндігі болмай, өмір сүру кезеңі қысқа балды. 3. Мүшелері –либерал-демократов( Ә.Бөкейханов, А.Бсайтұрсынов, М.Дулатов т.с.с. дарынды зиялылар балды) 3. Жетекшілері көзі ашиқ, көкірегі озу қазақ зиялылары. 3. Партия біртұтасс болмады, сондықтан мақсатына жете алматы.(сол қанатын К.Тоғысов басқарса, оң қанатын М.Әйтпенов басқарды) 4. «Автономия» туралы пікірлері – «көпұлетты Қазақстан жеке автономия бокса, ішіміздегі орыстар оны қолдайды» деп үміттенді. 4.Екі партия қайраткерлерінің де армпандары бір, ол тәуелсіздік 4. «Автономия» туралы пікірлері – «көп орыс аз орысты қазаққа бауырлата қоймайды» деп есептеді. 5.Дін ісін мемлекет ісінен айыруды көздеді. 5.Бағыттары _______ мақсаттарына бейбітшілік, демократыялық жолмен қол жеткізу. 5.Дінге үлкен құрметпен қарап, қазақтың болашақ заңына шариғат қағидаларын енгізуді ұсынды. 6. «Қазақ» газеті арқылы өз бағдарламаларын халыққа жариялап отряды. 6.Өз бағдарламаларын халыққа өз газеттері арқылы жеткізіп отырған. 6. «Үш жүз» газеті арқылы өз бағдарламаларын халыққа жариялап отряды. Венн диаграммасы

9 «Б ұ л кім? Т ұ л ғ анны танны» ойссыны. Қ аза қ хал қ ссыны ң ХХ ғ асырды ң басында ғ ы ұ лет-азиаты қ қ оз ғ алис жетекшілеріні ң бірі, а қ ын, т ү ркітануши ғ алым, удармаши, педагог-а ғ артуши, лингвист, қ аза қ ә дебиетіні ң негізін қ алаушиларды ң бірі, «Маса», « Қ игры қ мысал» ши ғ армаларссыны ң авторы, « Қ аза қ » газетіні ң редакторы бол ғ ан, 1913 жилы « Қ аза қ ұ летссыны ң ө мір с ү руіні ң ө зі проблема ғ а айналды» деп сайт қ ан кім? А.Бсайт ұ рсынов

10 «Б ұ л кім? Т ұ л ғ анны танны» ойссыны. 1. Алаш қозғалисссының қайраткері,көрнекті қазақ ақссыны, жазуши, педагог, қоғам қайраткері, 1910 жилы жарияланған қазақ әдебиетіндегі тұңғыш роман «Бақытсыз Жамалдың» авторы, «Оян қазақ!» аты өлеңдері үшін 1,5 жил түрмеде отырған кім? М.Дулатов

11 Аса к ө рнекті қ о ғ ам ж ә не мемлекет қ айраткері, ғ алым, удармаши, Санкт- Петербургтегі арман техникалы қ институтссыны ң экономика факультетін бітірген, алгебра о қ улы ғ ссыны ң авторы, Ресейдегі кадет партиясссыны ң ОК м ү шесі бол ғ ан кім? Ә.Б ө кейханов

12 Аса к ө рнекті саяси, қ о ғ ам ж ә не мемлекет қ айраткері, публицист, журналист, демократ, Петербург университетіні ң за ң факультетін ү здік бітірген, Т ү ркістан автономиясссыны ң т ө ра ғ асы бол ғ ан, 1941 жилы Берлинде ж ұ мба қ жа ғ да-да қ сайтыс бол ғ ан кім? М ұ стаффа Шо қ ай

13 ХХ ғ асырды ң басында ғ ы қ аза қ ұ лет-азиаты қ қ оз ғ алис жетекшілеріні ң бірі, Алаш қ айраткері, т ұңғ ыш к ә сіби- техникалы қ маман-инженер, тарихши- ғ алым Қ о қ ан қ аласында ө ткен т ө ртінші Т ө тенге м ұ салман сьезінде Т ү ркістан Уа қ ытша ү кіметіні ң т ө ра ғ асы, кейінен ішкі істер министрі болып сайлан ғ ан кім? М.Тссынышбаев

14

15

16 Орынбор Орын­бор қазақ елінің тұңғыш ас­та­насы (1920–1925) 1920 жилы 4 қазпанда Орынборда Қазақ өлкесі Кеңестерінің құрылетай съезі өтіп, Қазақ АКСР-і құрылды. Орынбор 1920– 1925 ж. Қазақ АКСР-інің астанасы бол­ды.

17 Қызылорда Қызылорда қазақ елінің екінші астанасы (1925–1929) 1925 жил­дың сәуірінде Қызылорда деп қссайта өзгертіліп, Қазақ АКСР-нің астанасссының мәртебесі берілді (1929 жилға дейін).

18 1927 жил­дың 29 сәуірінде РСФСР Халық комиссариаты кеңесінің бүкілқазақстандық VI съезі автономия астанасын Қызылордадан Алматыға көшіру туралы шешімді бекітті Алматы

19 Астана Астана қазақ елінің төртінші астанасы (1998) Астана қала, Қазақстан Республикасссының астанасы, Ақмола облысссының орталығы

20 Қуан халқым! Қуанатын күн бүгін Серпіп тасста мұңды жүрек түндігін. Шарықтайық, шаттанайық, тынбайық, Тәуелсіздік күнін бүгін, Халқым, бірге тойлайық.. Тәуелсіз елміз дейміз толыққанды, Марқайдық, көңіл-көлім толпы қалды. Қалың елін бастаған болашаққа, Тегіс таннып біттік пе арыстарды? Қазақ елін мойындап шетел таннып, Келер күнге бойласам өсер шабыт. Алеты Алаштың бағы үшін көз ілмеген Ұлет көсемі Әлихан Бөкейханов. Бас қамынан ұлет қамын, Ұлыс қамын Артық көрген топ жарған, ту ұстарым. Ахметті, Мұстаффа,Міржақыпты Толық тани алдық па, туры старым?

21 Бөкейханов Әлихан Нұрмұхаммедұлы 1866/ ж.ж. Туған жері Ата-тегі Мамандығы Білімі Атқарған қызметі Өмірінің соңғы күндері Шыңғыс ханның үлкен ұлы Жошидан тараған. Арғы атассы – атақты Көкжал Барақ.Көкжал Барақтан Бөкей, Бөкейден –Батыр, Батырдан – Мырзатай, Мырзатайдан- Нұрмұхаммед. Бұрынғы Семей облысы, Қарқаралы уезі, Тоқырауын болюсы. Қазіргі Қарағанды облысы, Ақтоғай ауданны Экономист 1894 жилы Санкт-Петербург арман институтссының экономика факультетін бітірді. «Алаш» партия сын ұйымдастыруши, Алашорда үкіметінің төрағасы, 250-ден астам мақала, удармалары жарық көрген, алгебра оқулығссының авторы жилдан бастап Мәскеуде бақылау астында тұруға тиіс балды жилы 27 қыркүйекте КСРО Жоғарғы сотссының үкімімен ату жазасына кесілген.

22 Үйге тапсырма Шағын әңгіме (эссе) жазу: 1.«Алаш» қозғалисссының көсемдері ұрпақ есінде», 2.2. «Ағалар армпандаған қоғам».