Мақсаты : Латын әліпбиіне көшудің жолдарын, оның қажеттілігі мен артықшылықтары, жастарға беретін мүмкіндіктеріне кеңінен тоқталып, маңыздылығын ашу. - презентация

1

2 Мақсаты : Латын әліпбиіне көшуйдің жолдарын, оның қажеттілігі мен артықшылықтары, жастарға беретін мүмкіндіктеріне кеңінен тоқталып, маңыздылығын ашуй. Міндеттер : БІЛУ Латын әліпбиінің шығу тарихы мен оған көшуйдің жолдарын анықтау МЕҢГЕРУ Тақырып бойынша материалдарды зерттеу дағдысын меңгеру. ТӘРБИЕЛЕНУ Ана тілі арқылы халқымыздың салат-дәстүрін құрметтеуге,білуге, Отанды сүйюге, тарихи мұраларын қадірлеуге тәрбиелену. Гипотеза: Гипотеза: Егер де латыньььььььььььььььььььь әліпбиінің тарихын жастар білсек, біз халқымыздың білімі мен мәдениетінің дамуына болашақта зорь үлес қосамыз деп ойлаймын. Зерттеу кезеңдері: І.Латын әліпбиі туралы мәлімет 1. Латын әліпбиінің артықшылықтары 2. Ахмет Байтұрсыновтың әліпбиі. 3. Латын әліпбиіне көшуй-заман талабы

3 Латын ә ліпбиіне к ө шуй Елбасы Нұрсұлтан Назарбаев 2017 жылдың соңына дейін латыньььььььььььььььььььь қарпіндегі қазақ әліпбиінің жабасын әзірлеуді ұсынып, үкіметке қазақ тілін латыньььььььььььььььььььь әліпбиіне көшірудің нақты кестесін жасауды тапсырды. Ал 2018 жылдан бастап жаңа әліпбиді үйрететін мамандарды және орта мектептерге арналған оқулықтарды дайындауға кірісуіміз қажет. Осылайша алдағы 2 жылда ұйымдастыру және әдістемелік жұмыстар жүргізіледі.

4 Қазақ тілі әліпбиінің кириллица дан латыньььььььььььььььььььь графика сына көшірілуін қамтамасыз ету мақсатында қаулы етемін : O 1. Қоса беріліп отырған латыньььььььььььььььььььь графика сына негізделген қазақ тілі әліпбиі бекітілсін. O 2. Қазақстан Республикасының Үкіметі : O Қазақ тілі әліпбиін латыньььььььььььььььььььь графика сына көшіру жөніндегі ұлттық комиссия құрсын ; O қазақ тілі әліпбиінің 2025 жылға дейін латыньььььььььььььььььььь графика сына кезең - кезеңімен көшуйін қамтамасыз етсін ; O осы Жарлықты іске асыру жөнінде өзге де, соның ішінде ұйымдастырушылық және заңнамалық сипаттағы, шаралар қабылдасын. O 3. Осы Жарлықтың орындалуын бақылау Қазақстан Республикасы Президентінің Әкімшілігіне жүктелсін. O 4. Осы Жарлық қол қойылған күнінен бастап қолданысқа енгізіледі.

5 Латын ә ліпбиі туралы м ә лімет Латын әліпбиі, әлемде кеңінен қолданылады. Б. з. б. 7 ғасырдада Римде грек және этрус әліпбиінің тармағы ретінде панда болып, б. з. 1 ғасырында қалыптасты. Жазу оңнан солға немесе солдат оңға қарай ( бустрофедон бойынша ) жазылып, бағыты әрдайым алмасып отырған. Латын ә ріптер

6 м 1929 жылға дейін араб әліпбиі жылдар аралығында- латыньььььььььььььььььььь әліпбиі жылдар аралығында- латыньььььььььььььььььььь әліпбиі 1940 жылдан бастап- кириллица Қазақ жазуының тарихы 2025 жылдан бастап латыньььььььььььььььььььь әліпбиі қолданысқа енгізілмек

7 Қазақ тілі тарихындағы жылдар аралығындағы алфавиттердің ауысуы. Алфавит араб жылдары латыньььььььььььььььььььь жылдары орыс 1940 жылдан бастап

8 Ахмет Байтұрсынов әліпбиі. А.Байтұрсынов қазақ тілінің басқа түркі тілдерінен даралығын анықтап, ұлттың өзіне тән дыбыстық үнін танытатын таңбаларын Әліпбиге еңгізді.Байтұрсынов Әліпбиінің қазақ жазуы тарихында жаңа земле (төте жазу) деп аталып,халықты сауаттандыруға ірібет бұрыс фасады.

9 Латын әліпбиі. Латын алфавиті – көне және халықаралық алфавит. Латындар – римдік көне тайпалар. Олардың алфавиттері біздің дәуірімізден бұрын VIII-VII ғасырларда панда болған. Кеңес Одағы кезінде түркі тілінде сөйлейтін халықтардың арасынан шыққан көрнекті ғылым қайраткері Н. Н.Нариманов араб алфавитінен жалпы түркіге ортақ жаңа алфавитке көшуй қажеттігі жайында ұсыныс фасады.Латын алфавиті жылдары Қазақстанда қолданыла баста ты. Сөйтіп жылдары Қазақстанда жаңа алфавитке көшуй жазба мәдениетімізде белгілі бір тарихи кезең болған. Х.Досмұха -медов латыньььььььььььььььььььь Әліпбиіне қарсы бокса да, мземлекет қайраткері ретінде қазақ тіліне үйлестіріп латыньььььььььььььььььььь әліпбиін фасады.

10 м 1929 жылдардағы латыньььььььььььььььььььь әліпбиіне көшуйге қатысты іс-құжаттар

11 м Латын әліпбиі өткен тарихымызда

12 Өзбекстан Әзірбайжан Латын әліпбиін қолданатын түркітілдес мземлекеттер Түркия Түркіменстан

13 Орта ғасырда Латын әліпбиі Еуропаға тарады, Африка, Америка және Азия халықтары пандаланды. Латын сөздерін оқуға негізделген әріп таңбалары қалыптасты. Қазіргі латыньььььььььььььььььььь әліпбиінде 26 әріп бар. Дауысты дыбыстар созылыңқы және қысқа айтылады, осыған байланысты сөздердің мағынасы өзгереді Мына сызбанұсқада латыньььььььььььььььььььь әліпбиінің әлемде таралуы көрсетілген. Қою-жасылмен латыньььььььььььььььььььь әліпбиі ресми (немесе де-факто ресми) жазу болатыньььььььььььььььььььь елдер; ал ашық-жасылмен латыньььььььььььььььььььь әліпбиі басқа жазулармен қатар пандаланатын елдер көрсетілген.

14 Ұлттық жаба. Қазақ тілінің жаңа латыньььььььььььььььььььь әліпбиі

15

16 Латын әліпбиіне көшсек нәтижесінде Тілімізді тар бұғаудан босатады Түйін: «Ел-бүгіншіл, менікі-ертең үшін» (А.Байтұрсынов) Жаһандануға жұтылудан сақтайды.

17 Латын әліпбиіне көшуй-тіліміздің жарқын болашағының кепілі Латын әліпбиіне көшуй-тіліміздің жарқын болашағының кепілі Ағылшын тілі мен интернет тілін жетік игеруге жағдай жасау Қазақ тілін жаңғыртуға жағдай туғызу Мақсаты Әлеммен бірлесе түсу

18 Қорытынды. Бұл тақырыпты зерттеген кезде, мен мынадай тұжырымға келдім. Латын әліпбиіне көшуй – қазақ халқының алға жылжуына, жаңа заман талабына сайт өсіп-өркендеуіне, болашақта еліміздің жан-жақты дамуына үлкен үлес қосып, жемісі мен жеңісін әкелері сөзсіз. Бұл тақырып жастарға қызықты және қажетті деп ойлаймын.

19 Мухатаева Әсиманың «Латын әліпбиі – қазақ тілінің жаңғыруы» аты ғылыми жұмысы туралы ой-пікір. Жетекшісі: Жунусова М.С. Мухатаева Әсиманың «Латын әліпбиі – қазақ тілінің жаңғыруы» аты ғылыми жұмысы туралы ой-пікір. Жетекшісі: Жунусова М.С. Оқушы өз алтына латыньььььььььььььььььььь әліпбиінің шығу тарихын білу, Латын әліпбиіне көшуйдің жолдарын, оның қажеттілігі мен артықшылықтары, жастарға беретін мүмкіндіктеріне кеңінен тоқталып, маңыздылығын ашуй мақсатын қойды. Ол өз бетінше ізденіп, қажетті материалдарды интернете, кітапханалардан жинады. Жұмыс барысында оқушы мәліметтерді талдай біліп, өз ойын сауаты жазып, тыңдаған,оқыған ақпарат бойынша ой қорыта алатынььььььььььььььььььььын көрсетті. Бұл тақырып толық зерттелген жоқ. Сондықтан бұл жұмысты әрқарай жалғастырсын деп ұсыныс жасайтмын.

20