Спандияр Көбеев (1878, Меңдіқара ауданы, Қостанай облысы ) - қазақ жазушысы, қоғам қайраткері, Қазақстанның еңбек сіңірген мұғалімі. Ұлы ағартушының. - презентация

1

2 Спандияр Көбеев (1878, Меңдіқара ауданы, Қостанай облысы ) - қазақ жазушысы, қоғам қайраткері, Қазақстанның еңбэк сіңіроген мұғалімі. Ұлы ағартушының i збасары С. Көбеевт i ң кез i где жоғары бағаланып, эк i дүрк i н Ленин орден i мен марапатталып, « Қазақстан Республикасының еңбэк с i ң ip ген мұғал i м i» денег құрметт i атақ алған және Республика Жоғарғы Кеңес i не депутат болып сайланды. Ол революцияға дейінкі кезеңде әрі педагогтік, әрі жазушылық қызметпен шұғылданады.1878 Меңдіқара ауданы Қостанай облысы 1956 Спандияр Көбеев (1878, Меңдіқара ауданы, Қостанай облысы ) - қазақ жазушысы, қоғам қайраткері, Қазақстанның еңбэк сіңіроген мұғалімі. Ұлы ағартушының i збасары С. Көбеевт i ң кез i где жоғары бағаланып, эк i дүрк i н Ленин орден i мен марапатталып, « Қазақстан Республикасының еңбэк с i ң ip ген мұғал i м i» денег құрметт i атақ алған және Республика Жоғарғы Кеңес i не депутат болып сайланды. Ол революцияға дейінкі кезеңде әрі педагогтік, әрі жазушылық қызметпен шұғылданады.1878 Меңдіқара ауданы Қостанай облысы 1956

3 1878 жилы бұрынғы Торғай облысы, Обаған балы сына қарасты нөм i рі үш i нш i ауылда - қаз i рг i Ақсуат ауылында дүниеге келген. Анасы Айтбоз өте қайраты, ақылды, ауылының ортақ анусы сияқты қад i рл i адам болған көр i нед i. Әкес i Көбей хат таныған, шыншыл, тэк қолөнер i мен күн көроген. Әке - шешес i н i ң үлг i тәрбиес i болашақ педагог - жазушының м i нес құлқының қалыптасуына көп әсер еткен. Мэктеп жасына жжжет i п қалған бала б i рде әкес i мен б i роге бұл кездег i дәулетт i к i с i Соқытбайдың ауылына барғанда, Ыбырай Алтынсаринд i көред i. Көп кеш i клей сол ауылда ұлы ағартушы Ы. Алтынсарин б i р i нш i терэк i жылдық мэктеп пшады. Торғай Обаған Ақсуат Ыбырай Алтынсаринд i 1878 жилы бұрынғы Торғай облысы, Обаған балы сына қарасты нөм i рі үш i нш i ауылда - қаз i рг i Ақсуат ауылында дүниеге келген. Анасы Айтбоз өте қайраты, ақылды, ауылының ортақ анусы сияқты қад i рл i адам болған көр i нед i. Әкес i Көбей хат таныған, шыншыл, тэк қолөнер i мен күн көроген. Әке - шешес i н i ң үлг i тәрбиес i болашақ педагог - жазушының м i нес құлқының қалыптасуына көп әсер еткен. Мэктеп жасына жжжет i п қалған бала б i рде әкес i мен б i роге бұл кездег i дәулетт i к i с i Соқытбайдың ауылына барғанда, Ыбырай Алтынсаринд i көред i. Көп кеш i клей сол ауылда ұлы ағартушы Ы. Алтынсарин б i р i нш i терэк i жылдық мэктеп пшады. Торғай Обаған Ақсуат Ыбырай Алтынсаринд i

4 1887 жылдың желтоқсанында Алтынсаринн i ң т i клей көмег i мен Спандияр сол мэктепке алынады. Содан кей i нк i жылдары Қарағайлыкөл денег жердев i төрт жылдық болыстық мэктепте б i л i м аллоды да, Қостанай қаласындағы Алтынсарин ашқан орыс - қазақ мэктеб i где оқуын жалғастырады. Енд i ол осы қаладағы жаңадан ашылған эк i жылдық педагогикалық курсқа түс i п, оны 1901 жилы бастауыш мэктеп мұғал i м i денег мамандық бойынша б i т i р i п шығады. Қарағайлыкөл Қостанай 1887 жылдың желтоқсанында Алтынсаринн i ң т i клей көмег i мен Спандияр сол мэктепке алынады. Содан кей i нк i жылдары Қарағайлыкөл денег жердев i төрт жылдық болыстық мэктепте б i л i м аллоды да, Қостанай қаласындағы Алтынсарин ашқан орыс - қазақ мэктеб i где оқуын жалғастырады. Енд i ол осы қаладағы жаңадан ашылған эк i жылдық педагогикалық курсқа түс i п, оны 1901 жилы бастауыш мэктеп мұғал i м i денег мамандық бойынша б i т i р i п шығады. Қарағайлыкөл Қостанай

5 Спандияр Көбеев Петропавлск i де оқытушылық қызмет i н атқарып жүрогегде, сол кездег i ұлы орыс халқының атақты жазушысы И. Крыловтың б i раньше мысалдарын қазақшаға аударып, баспаға ұсынады. Ол аудармалары « Үлг i л i тәрж i ме » денег атпен 1940 жилы және « Үлг i л i бала » (1912 жилы ) к i таптары басылып шығады. Осы к i таптарына енкен өлеңдер i мен әңг i меллер i жасөсп i р i мдерд i еңбэк пен б i рл i какие, тату - тәтт i ынтымаққа шақырған. И. Крыловтың Спандияр Көбеев Петропавлск i де оқытушылық қызмет i н атқарып жүрогегде, сол кездег i ұлы орыс халқының атақты жазушысы И. Крыловтың б i раньше мысалдарын қазақшаға аударып, баспаға ұсынады. Ол аудармалары « Үлг i л i тәрж i ме » денег атпен 1940 жилы және « Үлг i л i бала » (1912 жилы ) к i таптары басылып шығады. Осы к i таптарына енкен өлеңдер i мен әңг i меллер i жасөсп i р i мдерд i еңбэк пен б i рл i какие, тату - тәтт i ынтымаққа шақырған. И. Крыловтың

6

7 С. Көбеевт i ң қазақ топырағында тұңғыш романдарының б i р i болған « Қалың мал » 1913 жылдың қазан айында басылып шығады. Бұл роман шығармашылық өм i р i где ерэкше орын аллоды. Мұнда қазақ ауылының әлеуметт i к сурет i, қазақ әйел i н i ң тағдыры, оның теңс i зд i г i және жастар өм i р i, ойын - той салттары туралы бейнеленкен. Атайдың соңғы жылдары жазған « Орындалған арман » аты мемуарлық еңбег i 1954 жилы өңдел i п, эк i нш i рет к i тап болып баспадан шығады. К i таптың нег i сг i мазмұны педагог - жазушының өткен өм i р жолы, қоғамдық қызмет i, ортасы мен дәу i р i жайлы шығарма. Әс i рисе, Ы. Алтынсаринн i ң халықтық қызмет i н көрсетуге көп көң i л бөлген.

8 Ұлы ағартушының i збасары С. Көбеевт i ң кез i где жоғары бағаланып, эк i дүрк i н Ленин орден i мен марапатталып, « Қазақстан Республикасының еңбэк с i ң ip ген мұғал i м i» денег құрметт i атақ алған және Республика Жоғарғы Кеңес i не депутат болып сайланды.

9 С. Көбеевтің жарық көроген шығармалары С. Көбеев. Үлгілі тәржімә. Қазан, 1910; Үлгілі бала. Қазан, 1912, Қалың мал ( Роман ). Қазан, 1913; Алматы Орындалған арман. Алматы, , Таңдамалы шығармалары. Алматы, 1960.

10