Скачать презентацию
Идет загрузка презентации. Пожалуйста, подождите
Презентация была опубликована 10 лет назад пользователемAnel Kapasheva
1 Бал қ аш к ө лі
2 Қ аза қ станны ң су қ орлары Д ү ние ж ү зіні ң ¾ б ө лігін су алып жатыр. Су- ба ғ а жатпес таби ғ ат байлы ғ ы. Жер ж ү зіндегі барлы қ тіршілік су ғ а байланысты. Сусыз тіршілік болуы м ү мкін емес. Ол зат алмасу процесінде шешуші роль ат қ арады. Ал зат алмасу процесі- барлы қ органикалы қ ө мірді ң негізгі екені белгілі. Су адам ж ә не жануарлар денесінде қ ажетті т ү рде кездесетін құ рамды б ө лік. Ересек жануарларды ң жалпы массасыны ң 45-70%-і, ал адам мен жануарлар эмбриондарыны ң 97%-і судан т ұ рады. Сонда қ тан да, денедегі суды ң ө згеруі организмге тікелей ә сер етеді. Егер денедегі суды ң 10-12%-і жо ғ алса, организм ә лсірейді де, дене дірілдеп, ш ө лдеу пайда болады. Ал су м ө лшеріні ң % азаюы адамды ө лтіріп жіберуі м ү мкін. Қ аза қ станны ң жер бетіндегі су қ оры орташа сулылы қ та 100, 5 км³ құ райды, оны ң 56,5 км³ республиканы ң аума ғ ында қ алыптасады. Қ ал ғ ан 44, 0 км³ су к ө ршілес мемлекеттерден т ү седi: Қ ытайдан - 18, 9 Ө збекстаннан - 14, 6 Қ ыр ғ ызстаннан - 3, 0 Ресейден - 7, 5 км³.
5 Бал қ аш к ө ліні ң ерекшелігі – оны ң жі ң ішке б ұғ азбен жал ғ асып жат қ ан батыс пен шы ғ ыс б ө ліктеріні ң минералдауыны ң т ү рлі болып келетіндігінде. Б ұ рыннан суы мол Іледен толатынды қ тан батыс бассейніні ң суы т ұ щы да, шы ғ ыс б ө лігі – ащы болып келеді. Бал қ ашты ң таби ғ аты ө те та ңғ аларлы қ ж ә не қ арама- қ айшылы қ тар ғ а толы. Қ аза қ станда ерте заманнан бері Бал қ аш к ө лі туралы ө ле ң дер жазылып, ә ндер, а ң ыздар айтылып ж ү р. Бал қ аш өң ірін ә р т ү рлі құ стар мекендейді. К ө лді ң шеткері т ү пкірлерінде қ ыз ғ ылт ж ә не б ұ йра бір қ азан құ стар ұ я салып бакландармен бірге ү лкен сап т ү зеп к ө лде ж ү зіп ж ү реді. Б ұ л айма қ ты ң ө сімдіктері ә сіресе елсіз далада ғ ы шабынды қ тар мен батпа қ ты жерлердегі ө сімдіктер ө зара ү йлесімдік тауып дала ғ а ерекше н ә р беріп т ұ рады. Олар: сексеуіл, жы ңғ ыл, жусан, қ арандыз, мия, т ү йетікен ж ә не сасыр. Сонымен қ атар талды ормандары тора ңғ ы ж ә не жы ңғ ылды ша ғ ын то ғ айлармен ұ штасып жатады. Сулы жерлерді ң б ә рінде де қ амыс, ж ө ке, құ ра қ тар ө седі. Осы ну то ғ айлы, қ о ғ алы жерлер к ө птеген с ү т қ оректілерді ң, құ старды ң, балы қ тарды ң тіршілік ала ң ы сия қ ты. Бал қ аш өң ірінде сасыр, жусандар мен араласа ө скен қ ыз ғ алда қ пен б ә йшешекте даланы ерекше с ә нге б ө леп т ұ рады. Осы к ө ріністерге ас қ а қ ты қ пен 1000 метрлік биіктіктен қ арап Бектауата тау алабы созылып жатыр. Бал қ аш к ө ліні ң ерекшелігі ж ә не экологиялы қ жа ғ дайы
9 Халы қ аралы қ қ ауымдасты қ Арал те ң ізіні ң құ р ғ ап кетуін ғ аламды қ де ң гейіндегі экологиялы қ апат деп таниды. Сол апат қ орша ғ ан орта ғ а ед ә уір т ү рде залал келтіріп, жергілікті халы қ ты ң денсаулы ғ ыны ң нашарлауына себепші болды. Б ү гін Қ аза қ стан ғ алымдары та ғ ы бір экологиялы қ апат қ аупін болжамдайды. Оларды ң айтуынша, Бал қ аш к ө ліні ң құ р ғ ап кету қ аупі бар. Бал қ аш к ө лемі бойынша Орталы қ Азияда т ө ртінші к ө л болып табылады. К ө лді ң 3 миллион жергілікті хал қ ыны ң т ұ рмысы ж ә не айма қ та ғ ы экономикасы ү шін орасан зор м ә ні бар. Бал қ аш к ө ліні ң су бассейні мен экож ү йесіні ң т ұ ра қ тылы ғ ына к ө лге келіп т ү сетін су сапасы мен су к ө лемі ә сер ететіні белгілі. Қ азіргі кезде мамандарды ң т ұ жырымынша, Бал қ аш қ а су ә келетін Іле ө зеніні ң 4,42 текше метрі Қ ытай жа ғ ына а ғ ып жатыр. Ал 2000 жыл ғ ы к ө рсеткіш бойынша, Қ аза қ стан ғ а б ұ л ө зеннен 4,48 текше метр су а ғ атын болса, Қ ытай жа ғ ына бес жыл б ұ рын ө зенні ң 15,09 текше метр суын немесе 77 пайызы а ғ ып кететін. К ө рші мемлекет шекарасы ма ң ында ғ ы гидро-бекетті ң м ә ліметті бойынша, қ азіргі кезде Қ ытайдан келетін судын сапасы нашар, себебі су құ рамында ө ндірістік ж ә не м ұ най ө німдеріні ң қ алды қ тары бар. Сонымен қ атар, қ аза қ станды қ экологтар «Іле-Бал қ аш бассейніні ң экож ү йесіне жергілікті т ұ р ғ ындарды ң да ә сері мол» дегенді айтады.
11 Бал қ аш к ө ліні ң суы Ілені ң құ й ғ ан жерінде метрге, ал шы ғ ысында метрге дейін м ө лдір. Жаз ғ а қ ара ғ анда қ ыста ана ғұ рлым м ө лдір болады. К ө л суы о ң т ү стік-батыс жа ғ ында ылайлы сар ғ ыш, шы ғ ыс қ а қ арай к ө к- жасыл т ү ске енеді. К ө л суыны ң температурасы батысында 9.9 градус, шы ғ ысында 8.5 градус болады, ал қ ыс айларында керісінше. Суды ң е ң жо ғ ары температурасы шілде айында батысында 23.8 градус, ал шы ғ ысында 20.1 градус қ а жетеді. Бал қ ашты ң батыс б ө лігі қ араша айыны ң екінші жартысында, ал шы ғ ысы желто қ сан айыны ң ая ғ ында қ атады.
Еще похожие презентации в нашем архиве:
© 2024 MyShared Inc.
All rights reserved.