Қан тамырлар: АРТЕРИЯ ВЕНА Қ анды ж ү ректен алып, м ү шелерге тасмалдайтын тамыр. Е ң ү лкен артерия Қ ОЛ Қ А деп аталады. Ал е ң ұ са қ ж ә не жі ң. - презентация

1

2 Қан тамырлар: АРТЕРИЯ ВЕНА Қ анды ж ү ректен алып, м ү шелерге тасмалдайтын тамыр. Е ң ү лкен артерия Қ ОЛ Қ А деп аталады. Ал е ң ұ са қ ж ә не жі ң ішке артерия тамырын артериолалар деп атаймыз. Ол ө те ж ұқ а бір қ абаттан т ұ ратын тамыр, олар капелярлар ғ а жал ғ асады. М ү шелерден қ анды алып, ж ү рекке ә келіп құ ятын тамыр. Артерия ғ а қ арама қ арсы ба ғ ытта ж ү реді. Қ абыр ғ асы ү ш қ абаттан т ұ рады, артерияныкі сия қ ты, біра қ оларды ң қ абыр ғ асы ж ұқ а, серпімді талшы қ тары аз ж ә не қ анды кері а ғ удан са қ тайтын қ а қ па қ шалары бар. Қ анды венула болып жинайды.

3 Артерия үш қабаттан тұрады: Ішкі шырышты қ абаты: Эндотермин астарлан ғ ан серпімді, жар ғ а қ ты қ абат; Орта ңғ ы қ абат: Бірі ңғ ай салалы б ұ лшы қ ет ұ лпасымен серпімді талшы қ тардан т ұ рады: Сырт қ ы қ абат: Ж ү йке талшы қ тарымен, борпылда қ д ә некер ұ лпаларынан т ұ рады.

4 Қан тамырлар жүйесінің қызметі: 1. Қ ан мен лимфаны денеде ү здіксіз қ оз ғ алыста болуын қ амтамасыз етеді; 2.М ү шелерді ң арасында ғ ы гуморальды қ байланысты реттейді; 3.Оттегін жасуша ғ а, олардан к ө мір қ ыш қ ыл газын ө кпеге тасмалдайды; 4.Тіршілік ә рекеті н ә тижесінде пайда ьол ғ ан улы заттарды сырт қ а шы ғ арады; 5.Сумен минералды т ұ здарды ң денедегі т ұ ра қ тылы ғ ын са қ тайды; 6.Вирус қ а қ арсы к ү ресу я ғ ни қ ор ғ аныс қ ызметін ат қ арады.

5 Қан тамырлардың құрылысы А-артерия тамырыны ң к ө лдене ң қ имасы: Б-вена тамырыны ң к ө лдене ң қ имасы: В- қ ылтамырлар торыны ң к ө рінісі. 1-сырт қ ы қ абаты; 2-орта ңғ ы қ абаты; 3-ішкі серпімді қ абат; 4-ішкі қ абат; 5-эндотелий; 6-артериялы қ сала қ ылтамырлар (артериола) 7-к ө к қ ылтамырлар (венула)

6 Жүрек Ж ү рек ыр ғ а қ ты жиырылып боса ң суы н ә тижесінде қ анды алып венадан артерия ғ а айдайды.Ол кеуде қ уысыны ң сол жа ғ ында, алды ңғ ы, т ө менгі к ө кірек қ уысында орналас қ ан. Пішіні конус қ а ұқ сайды. Конусты ң ұ шы т ө менге, сол ғ а, ал ғ а қ ара ғ ан. Ал табаны жо ғ ары, арт қ а, о ңғ а қ ара ғ ан. Ж ү ректі ң ү ш беті бар: Алды ңғ ы т ө с қ абыр ғ а беті Т ө менгі к ө кетке қ ара ғ ан беті Б ү йірдегі аралы қ беті

7 Жүректің сыртқы бітімі 1.Сол жа қ та ғ ы б ұғ анаасты артериясы 2.Сол жа қ та ғ ы жалпы ұ й қ ы артериясы 3. Қ ол қ а до ғ асы 4. Ө кпе артериясы 5. Ө кпе ба ғ анасы 6.Сол жа қ құ ла қ ша 7.Артериялы қ с ү йірі 8.Алды ңғ ы қ арынша ж ү лгесі 9.Сол жа қ қ арынша 10.Ж ү ректі ң ұ шы 11.О ң жа қ қ арынша 12.Т ә жді ж ү лге 13.О ң жа қ құ ла қ ша 14. Ө рлеуші қ ол қ а 15.Жо ғ ар ғ ы қ уысты вена 16. Ү лшпершекті ң эпикард қ а ауысатын жері 17.Иы қ бас ба ғ анасы

8 Қанайналым жолдары Кіші қ анайналым ше ң бері Ү лкен қ анайналым ше ң бері (Circulus sanguinis minor) О ң қ арыншадан қ ан ө кпе сабауына ө теді, одан артерия ө кпені ң қ а қ пасы ар қ ылы ө кпеге кіреді. Артериола капиляр тарма қ тарына тарма қ талып, оттегіне қ аны ғ ып екі ө кпеден қ анды жинап, сол құ ла қ ша ғ а ә келіп құ яды. (Circulus sanguinis major) Ж ү ректі ң сол қ арыншасынан қ ол қ а болып басталып артерия ар қ ылы қ анды денеге тар қ атады вена ар қ ылы м ү шелерден қ анды жинап жо ғ ар ғ ы т ө менгі қ уыс венасы болып, о ң құ ла қ ша ғ а ә келіп құ ятын ше ң бер.