Сымон Будны Лоскаму замчышчу не менш як 600 гадоў. Верагодна, менавіта тут стаяў замак магнатаў Кішкаў, якія валодалі Лоскам у XVI ст. Ян Кішка ў 1570. - презентация

1

2 Сымон Будны Лоскаму замчышчу не менш як 600 гадоў. Верагодна, менавіта тут стаяў замок магнатаў Кішкаў, якія валодалі Лоскам у XVI ст. Ян Кішка ў 1570 г. заснаваў друкарню з адзінай матай друкаваць кнігі рэфарматарскага зместу. З гэтага часу ў гісторыю Лоска ўпісваецца імя Сымона Буднага – выдатнага філосафа - гуманіста і пісьменніка. Лоск становіцца центрам арыянства Беларусі. Пра самого Буднага нам ведома не так уж і много, але гады, пражытыя ім у Лоску, памятные найпольш выдатнымі працамі, якія он напісаў тут і надрукаваў у Лоскай друкарні. Свае дні он скончыў г. у Вішневе. Тут, скарэй за ўсё, і быў паха ванны. Дзе магіла беларускага Вальтэра – неведома. Скарэй за ўсё, яна даўно зраўнялася з зямлёй, калі перемогла Контррэфармацыя і ўсё вярнулася на кругі свае.

3 Іаахім Літавор Храптовіч С 1600 г. на працягу эмаль трах стогоддзяў мястэчка Вішнева уваходзіла ў склад уладанняў магнатаў Храптовічаў. З імем аднаго з іх – І. Л. Храптовіча, апошняга канцлера Вялікага княства Літоўскага, рэфарматара, інтэлектуала, бібліяфіла, мецената, связаны самые яркія старонкі ў біяграфіі Вішнева. Пры ім у XVIII ст. гаспадарчае жыццё мястэчка забіла ключом. Тут з явіліся шкляны і гончарный заводы, вінакурня, тэксцільная фабрика, а на мессы невялікай рудні ў 1778 г. пачаў дзейнічаць металургічны завод з печчу для выплаўкі чугуну, а таксама крыма пячамі для перапрацоўкі чугуну ў железа.

4 Іван і Станіслаў Канаржэўскія Нарадзіліся у маонтку Ануліна. У 1843 г. іх бацька звярнуўся з прашэннем аб залічэнні сыноў на вучобу ў Марскі кадэцкі корпус, якім даты камандаваў віцэ - адмірал М. П. Рымскі - Корсакаў. Пасля заканчэння былі узведзены ў гардэмарыны і служылі на Балтыцы. Прайшлі вельмі шмат войнаў і ўдзельнічалі ў вялікай колькасці бітваў. Аподва даслужыліся да звания віцэ - адміралаў, маюсь шмат узнагарод. Імоны двух знакамітых братоў уключины ў многія марскія даведнікі, слоўнікі, кнігі. Іван Канаржэўскі памир г. і паха ванны на могілках у Хоўхлаве. Станіслаў памир г. Пахаваны на каталіцкіх могілках у Санкт - Пецярбургу. Станіслаў Канаржэўскі

5 Аляксандр Бястужеў- Марлінскі Аляксандр Бястужеў- Марлінскі Пасля параду войскаў Расійскай арміі пад Бешанковічамі імператар Аляксандр I пакінуў гвардзейскі корпус, у якім служыў Бястужеў, на зімніх кватэрах у заходніх губерниях. І воляй року малады афіцэр, аказаўся гасцём выганіцкага памешчыка Фелікса Вайдзевіча. У Выганічах захаваліся следы старой сядзібы – панскі дом згарэў у 1943 г. У памяць аб А. Бястужеве, які адлюстраваў беларускую природу і народны побыть у сваім на рысь Вечер на Кавказских водах в 1824 году, да 150- годдзя з дня смерці рускага пісьменніка, у 1987 г. на мессы былой сядзібы быў устаноўлены мемарыяльны знак.

6 Міхал Клеафас Агінскі Нарадзіўся г. Дзяржеўны дзеяч Рэчы Паспалітай, кампазітар, літаратар. У канцы XVIII ст. Ракаў належыў Агінскім. Гэта быў час падзелу Рэчы Паспалітай і далучэння Беларусі да Расійскай імперыі. Вядомы кампазітар ўдзельнічаў у паўстанні за незалежнасць. Адметным моментам паўстання 1794 г. было ўжыванне партызанскіх, дыверсійных форм барацьбы супраць расійскіх войск. А ўзначаліў партызанскі рух Агінскі, які ніколі не быў вайскоўцам, не меў вопыту команда ваня. За гэта Кацярына II канфіскавала ад яго мястэчка Ракаў і передала ў валоданне свайму верному паплечніку генералу Салтыкову. Шырока ведомы ў народзе паланез Развітанне з Радзімай он напісаў менавіта тут, у час паўстання, для беларускіх касінераў.

7 Вінцэнт Іванавіч Дунін-Марцінкевіч У 1840 г. набыў фальварак Малая Люцінка, штор на Пяршайшчыне, і пражыў тут польш за 40 гадоў. Сам поэт займаўся театрам, стварыў хор і шмат пісаў. У Люцінцы быў напісаны шэраг твораў на гістарычную тему. Сярод іх – Люцынка, альпом Шведы на Літве, З - над Іслачы, опо Лекі на сон. Тут же быў зроблены переклад на беларускую мову Пана Тадэвуша А. Міцкевіча. Люцінка адразу стала ведомая ўсяму культурному свету. Ведалі яе Уладзіслаў Сыракомля і Крашэўскі, Станіслаў Манюшка і кампазітар Концкі. Пра Люцінку чулі Мінск і Масква, Вільня і Варшава …

8 Шмат розных віхураў пранеслася над Люцінкай. У канцы XIX ст. тут разгуляўся пажер. Загінула шмат чего са спадчыны драматурга. Але шмат чего і ацалела, людзі паратавалі. Пазней згарэла і любімая ліпа, пад якой драматург пісаў Пінскую шляхту. Памёр Вінцэнт Іванавіч г. і паха ванны на могілках у Тупальшчыне. Жаброўскія, даўнія сябры Марцінкевічаў, паставілі капліцу - усыпальніцу з бутавага каменю, у якой і адпявалі дудара беларускага.

9 Ядвігін Ш. (А.П.Лявіцкі) Нарадзіўся 25 чэрвеня 1868 г. у маонтку Добасня на Рагачоўшчыне. Пісьменнік, публіцыст, пачынальнік беларускай нацыянальнай прозы. Дзяцінства правёў у Пяршаях. У 1876 г. вучыўся ў адкрытай, а пасля забароненай царскімі ўладамі, школцы В. І. Дуніна - Марцінкевіча. Бацька яго быў лоўчым у графа Тышкевіча. Заслугі Ядвігіна Ш. перед літаратурай немалые. Вельмі высока яго творчасць ацаніў М. Багдановіч. Па характеру таланта он лічыў Ядвігіна Ш. байкапісцам. Памёр пісьменнік у 1922 г.

10 Фердынанд Рушчыц Знакаміты мастак - пейзажист, графік, тэатральны дэкаратар, педагог, які пакінуў глыпокі след у мастацтве Беларусі і Польшчы, нарадзіўся ў сядзібе Багданаў у 1870 г. Двухпавярховы мурованы дом змяшчаў бібліятэку, архіў, собрание карцін і скульптур, а таксама майстэрню мастака. Вакол быў раскінуты пейзажный парк, праз які працякаў ручей. Гэта было любімым месяцам Рушчыца, які часта сядзеў тут з мальбертам. Сядзіба згарэла ў 1944 г. Тут же завяршыўся і зямны шлях мастака. Ён паха ванны на ўскраіне села, на сціплых сельскіх могілках, побач з продкамі. У Нацыянальным мастацкім музеі Беларусі ёсць пейзаж Ф. Рушчыца Ля касцёла (1899), на якім намалеваны драўляны багданаўскі касцёл.

11 Міхал Грушвіцкі Нарадзіўся г. у маонтку Выганічы. Душа Міхала гарнулася да музыкі. Праўнучка кампазітара Г. Гурская прыгадвала, штор яшчэ ў я гады ў маонтку Германішкі стол пры фартэпіяна быў завалены нотнымі аркушамі. На жель, нічога з нотных рукапісаў кампазітара не было выдадзена. Вядома толькі, штор он выступаў з аўтарскімі канцэртамі ў Мінску і напісаў кантаты паводле поэмы А. Міцкевіча Дзяды і твораў У. Сыракомлі ( у прыватнасці, Вясковы лірнік ). Памёр г. Пахаваны на каталіцкіх могілках.

12 Стары Улас (Уладзіслаў Пятровіч Сівы-Сівіцкі) У Валожыне па вал. Савецкай,49 прыцягвае да себе ўвагу старасвецкая хаціна, деда 1914 года жыў ведомы беларускі збіральнік фольклору, поэт і публіцыст Стары Улас. Нарадзіўся он г. Працаваў памочнікам кухара ў Тышкевічаў, потом аб ездчыкам, і, урэшце, ляснічым. Толькі праз самаадукацыю, дзякуючы прыродной настойлівасці, дасягнуў усяго сам, стаў пісьменнікам. Першыя публікацыі Старога Уласа адносяцца да 1909 г. Ён пісаў допісы пра Валожын у газету Наша ніва. Шчырасць і праўдзівасць усяго, штор было ім напісана, прыцягвала да себе чытацкую ўвагу. Памёр г.

13 Канстанцыя Буйло Нарадзілася г. у Вільні. Праз некаторы час пераехалі жыць у Вішнева. Пісаць почала вельмі рана. У 1909 г. Канстанцыя послала ў Нашу ніву просценькі верш Хвоя і здзівілася, калі яго надрукавалі. Яркі природный талант К. Буйло расквітнеў пад уплывем Я. Купалы. Ён адразу прыкмеціў адоранага аўтара. У Беларусі многія верши сталі песнямі і гучалі над родной зямлёй. У 1944 г. Канстанцыю Буйло прынялі ў Саюз пісьменнікаў. Хоць поэтка з 1916 г. да самой смерці пражыла ў Маскве, много пісала пра Беларусь і широка друкавалася ў беларускіх выданных. К. Буйло стаяла ля вытокаў беларускай літаратуры, была першапраходцам. Памёрла г., прах яе перапаха ванны ў Вішневе.

14 Хведар Чэрня Нарадзіўся г. у в. Лінкі Валожынскага раона. пасля заканчэння Вішнеўскай СШ (1957) працаваў загадчикам Вішнеўскага сельскага клуба. Скончыў філалагічны факультет БДУ. Працаваў рэдактарам на Беларускім радыё, у выдавецтве Беларусь. З 1972 г. да канца сваіх дзон быў рэдактарам выдавецтва Мастацкая літаратура. Друкаваўся з 1955 г. Х. Чэрня жыў сваёй малой радзімай, ганарыўся яе людзьмі, перажываў за яе. Напісаў шмат кніг, яшчэ польш было задом, якія, на жель, не здзейсніліся. Памёр Хведар Чэрня г., пражыўшы толькі 43 гады.

15 Уладзіслава Луцэвіч Нарадзілася на авеянай легендамі Вішнеўскай зямлі г. Яе маці, Эмілія Манэ, паходзіла з того самого роду, штор і славуты французскі мастак Клод Манэ. Па запрашэнні графа Храптовіча яна приехала ў Вішнева вучыць графскіх дзяцей. З беларускай мовай дзеці былі знаёмыя з маленства і любілі слухаць беларускія песні і верши. У. Луцэвіч актыўна пропаганда вала беларускую літаратуру, была карэспандэнтам Нашай нівы, пісала верши. З Я. Купалам яе пазнаёміў наш земляк, поэт - валожынец Стары Улас у 1908 г. у рэдакцыі Нашай нівы г. яны аженіліся. У 1920 г. сям я Луцэвічаў пераязджее ў Мінск, дзе У. Луцэвіч працуе інспектарам па дошкольным выхаванні Наркамасветы БССР. Шмат сіл прыкладала ў стварэнні дзіцячых дамоў і прытулкаў для сірот, у справе выданная кніг для дзяцей Беларусі. Памёрла г.

16 Пятро Бітэль Нарадзіўся г. З 1921 г. жыў у в. Люташ Валожынскага повета. Скончыў Барунскую, а пасля Віленскую настаўніцкую семінарыю. Пасля Вялікай Айчыннай вайны вярнуўся ў родныя мясціны. Працаваў настаўнікам у Вішневе, дырэктарам СШ 2 у Валожыне, інспектарам - медатыстам школ раона. У 1947 г. па несправядлівым абвінавачванні быў звольнены з настаўніцкай ропоты і стаў праваслаўным свяшчэннікам у Докшыцах. У 1950 быў арыштаваны і завочна асуджены на 10 гадоў зняволення. На абгортачнай паперы пераклаў у гиты час на беларускую мову некалькі паэмаў А. Міцкевіча. У 1956 г. вярнуўся на радзіму, дзе зноў працаваў свяшчэннікам, по настаўнікай працы акрымаць не смог. Цалкам рэабілітаваны ў 1978 г. Памёр П. Бітэль г. Пахаваны ў Вішневе.

17 Канстанцін Іосіфавіч Паплаўскі Нарадзіўся г. у в. Сівіца. К. Паплаўскі – выдатны беларускі хормайстар, адзін з заснавальнікаў Дзяржеўнага народного хору БССР, нястомны збіральнік і добры знаўца беларускай народной песні, аўтар многіх вокальных і інструментальных твораў, непараўнаны майстар апрацоўкі народных песень. А ўсё пачалося зімой 1925 г., калі ў Сівіцу прыехаў аднавясковец, які служыў у войску ў Маладзечна. Ён параіў Косціку пайсці ў ваенны аркестр. Хлопчык так і зрабіў. А ўжо ў юнацтве ў яго праявіліся кампазітарскія здольнасці. Ён напісаў марш і сам яго аркестраваў. У 1937 г. паступіў на факультет капельмайстраў пры кансерваторыі ў Катавіцах, потом працягвае адукацыю ў Беларускай дзяржеўнай кансерваторыі. Вялікую спадчыну пакінуў пасля себе наш земляк. Памёр К. Паплаўскі г.

18 Ядвіга Канстанцінаўна Паплаўская Нарадзілася 1 мая 1949 г. у в. Далідавічы Валожынскага раона. Скончыла ў 1988 г. Беларускую кансерваторыю па класах фартэпіана і кампазіцыі. З 1971 г. артыстка вакальна - інструментальнага ансамбля Верасы. З 1987 г. – салістка - вакалістка Дзяржеўнага канцэртнага аркестра Беларусі. Стваральнік і кіраўнік ( разам з мужем А. Ціхановічам ) першага ў Беларусі Тэатра песні (1988 г.) і творчай студыі пры ім. Выступае з А. Ціхановічам у складзе эстрадна - вакальнага дуэта, адметнага артыстычнай абаяльнасцю, шчырасцю, яркай манерай выканання. Аўтар кантаты Сын зямлі, сімфанічнай поэмы, цыкла прэлюдый, санаты, дзіцячых п ес для фартэпіана, хораў, рамансаў, эстрадных песень, шматлікіх апрацовак і аранжыровак беларускага песеннага фольклору і інш.

19 Ксондз Уладзіслаў Чарняўскі Нарадзіўся г. ў в. Амброжене на Гродзеншчыне. У 1925 г. пайшоў вучыцца ў польскую школу ў Арлянятах, пасля – у Вішнёўцы. У 1930 г. паступіў у гімназію ў Ашмянах. У 1938 г. У. Чарняўскі залічаны ў навіцыят ордэна Марыянаў, адкуль паступіў у Віленскую духоўную каталіцкую семінарыю. Пасля святарскіх свячэнняў у 1954 г. ксондз Чарняўскі прыехаў у Вішнева, дзе і праслужыў у касцёле Марыі да канца свайго жыцця. У 1968 г. У. Чарняўскі наведвае Рым, дзе папа Павел IV зрабіў яго дарадцам Святой Кангрэгацыі і даручыў перекладаць на беларускую мову Біблію. За гэтую справу яго называюць паслядоўнікам Скарыны. Памёр г. Пахаваны ў Вішневе ў касцельным двары.

20 Міхаіл Фаміч Букштыновіч Нарадзіўся ў 1892 г. у в. Жомайдзь. У 1912 г. паступіў у Віленскае камерцыйнае вучылішча. У 1915 г. Міхаіла прызвалі ў царскую армію і накіравалі ў Ташкенцкую школу прапаршчыкаў, адкуль юнак адразу папаў на фронт. З 1919 г.– камандзір асобай брыгады Усходняга фронту, у 1921 г. – камендант крэпасці Кушка. У гады грамадзянскай вайны ўзнагароджены ордэнам Чырвонага Сцяга, ганаровай зброяй. Прайшоў усю Вялікую Айчынную вайну і даслужыўся да генерала. Пад яго камандваннем 3- я ўдарная армія першай увайшла ў рэйхстаг. Пасля вайны працаваў у Генеральным штабе Узброеных Сіл СССР. Памёр г. Пахаваны ў Маскве.

21 Антон Іосіфавіч Гасціловіч Нарадзіўся г. у в. Пянькоўшчына. У Чырвонай Арміі з 1919 г. У 1924 скончыў Ленінградскую пяхотную школу, у 1931 – ваенную акадэмію імя Фрунзе. Удзельнік грамадзянскай і Вялікай Айчыннай войнаў, Корсунь - Шаўчэнкаўскай аперацыі і баёў у Карпатах, вызвалення Польшчы і Чэхаславакіі. Ён меў гонар быць удзельнікам Парада Перамогі на Краснай плошчы ў Маскве 24 чэрвеня 1945 г. Узнагароджены 2 ордэнамі Чырвонага Сцяга, ордэнам Суворава I ступені. Пасля вайны працаваў на выкладчыцкай ропоце ў Ваеннай акадэміі Генштаба кансультантам акадэміі. Памёр г.

22 Аляксей Мікалаевіч Бацян Ураджэнец в. Чартавічы. А. М. Бацян ваяваў з фашыстамі ў Польшчы ў 1939 г. Удзельнічаў ў гістарычным парадзе г. у Маскве. У лютым 1943 г. у складзе спецыяльнага разведвальнага дыверсійнага атрада НКУС БССР Алімп перайшоў лінію фронту. За партызанскія подзвігі лейтэнант - чэкіст узнагароджены двумя ордэнамі Чырвонага Сцяга і медалямі. Абараніў ад падрыву г. Кракаў, за штор ў 2006 г. Прэзідэнт Расіі У. У. Пуцін уручыў легендарнаму палкоўніку А. М. Бацяну вышэйшую ўзнагароду краіны – Залатую Зорку Героя Расіі.

23 Зігмунд Іванавіч Жабко Нарадзіўся г. у в. Ляскоўка. Адлік марской біяграфіі пачаў у 1959 г., калі быў прызваны на срочную службу ў ВМФ СССР. Служыў на Балтыйскім флоце. У Калінінградзе паступіў у ваенна - марское вучылішча, акрымаў званне лейтэнанта і быў назначаны на мінаносец Светлы. У 1972 г. скончыў Ваенную акадэмію тылу і транспарту ў Ленінградзе і быў накіраваны на Ціхаакіянскі флот, дзе за 16 гадоў вырас да капітана другога рангу. У 1988 г. назначаны на флатылію атамных падводных лодак на Камчатку, дзе праявіў выдатныя камандзірскія здольнасці, і Указам Прэзідэнта СССР яму было прысвоена званне контр - адмірала ВМФ СССР. У 1994 г. звольніўся ў запас і пераехаў жыць у горад Мінск.

24 Шымон Перэс (Перскі) Вядомы ізраільскі палітычны і грамадскі дзеяч, былы прэм ер - міністр і міністр абароны Ізраіля. Нарадзіўся ў 1923 г. у м. Вішнева. Вучыўся ў мясцовым хедары. З 1941 да 1944 г. Ш. Перэс з яўляўся сакратаром сацыялістычнага руху моладзі, скончыў Гарвардскі універсітэт у ЗША. З 1953 да 1959 г. он генеральны дырэктар міністэрства абароны. Ва ўрадах Ізраіля Ш. Перэс займаў розныя міністэрскія пасады. Пасля быў прэм ер - міністрам ва ўрадзе нацыянальнага адзінства з 1984 да 1986 г., потом міністрам замежных спраў з 1988 да 1990, намеснікам прэм ер - міністра і міністрам фінансаў, міністрам замежных спраў. Ш. Перэс – лаўрэат Нобелеўскай прэміі міру. А з г. он – Прэзідэнт Ізраіля.

25 Фелікс Эдмундавіч Дзяржынскі Нарадзіўся 11 лістапада 1877 г. у маонтку Дзяржынава Валожынскай воласці Ашмянскага ўезду Віленскай губерні ў сям і шляхціча. Будучы гімназістам, у Вільні ў 1894 г. Фелікс уступіў у сацыял - дэмакратычны гурток, з 1895 г. стаў членам арганізацыі Літоўская сацыял - дэмакратыя, з 1896 г. – прафесіянальны рэвалюцыянер. У гг. Фелікс Эдмундавіч быў адным з кіраўнікоў рэвалюцыі ў Варшаве. За рэвалюцыйную дзейнасць быў шэсць разоў арыштаваны і засуджены, польш за 11 гадоў правёў у турмах, на катаргах і ў ссылках. Вызвалены з катаргі ў выніку Лютаўскай рэвалюцыі 1917 г. быў актыўным удзельнікам падрыхтоўкі і правядзення Кастрычніцкага ўзброенага паўстання ў Петраградзе. З 1917 г. старшыня ВЧК па барацьбе з контррэвалюцыяй і сабатажем. З 1919 па 1923 гг. займаў пасаду наркома ўнутраных спраў РСФСР. Адзін з арганізатараў чырвонага тэрору і стварэння так званых папраўча - працоўных лагераў. З 1924 г. працаваў старшынёй ВСНГ СССР, адначасова – старшыня Аб яднанага дзяржеўнага палітычнага ўпраўлення пры СНК СССР. Узнагароджены ордэнам Чырвонага Сцяга. Памёр 20 ліпеня 1926 г. Пахаваны ў Маскве.

26 Вячаслаў Францавіч Кебіч Нарадзіўся 10 чэрвеня 1936 г. у в. Канюшаўшчына Валожынскага раона ў сялянскай сям і. Вучыўся ў Пяршайскай СШ. У 1958 г. скончыў беларускі політэхнічны інстытут і ў 1984 г. – вышэйшую партыйную школу. Працоўную дзейнасць пачаў інжынерам - тэхнолагам на Мінскім заводзе аўтаматычных ліній. З 1978 г. – генеральны дырэктар Мінскага вытворчага аб яднання імя Кірава па вырабу працяжных і адразных станкоў. У гг. другі сакратар Мінскага гаркома, абкома КПБ, загадчык аддзела цяжкай прамысловасці ЦК КПБ. У гг. – намеснік старшыні Савета Міністраў, старшыня Дзяржплана БССР. У гг. – Старшыня Савета Міністраў Рэспублікі Беларусь. З 1994 г. – прэзідэнт Беларускага гандлёва - фінансавага саюза. У гг. – народны дэпутат СССР, у 1990 і гг. – дэпутат Вярхоўнага Савета Рэспублікі Беларусь. З 1996 г. – дэпутат Палаты прадстаўнікоў Нацыянальнага сходу Рэспублікі Беларусь. У 1992 г. Яму была прысуджена Дзяржеўная прэмія Беларусі. Зараз знаходзіцца на заслуженым адпачынку.

27 Міхаіл Васільевіч Фрунзе Нарадзіўся 2 лютага 1885 г. у гор. Пішпек ( цяпер г. Фрунзе, Кыргызстан ). У 1904 г. Скончыў гімназію і паступіў у Пецярбургскі палітэхнічны інстытут, адкуль быў выключаны за ўдзел у студэнцкіх паўстаннях і ропочых рэвалюцыйных гуртках. Прымаў актыўны ўдзел у рэвалюцыі 1905 г. Быў членам аднаго з першых у Расіі Іванава - Вазнясенскага Савета ропочых дэпутатаў. Удзельнічаў у Снеженьскім узброеным паўстанні 1905 г. ропочых Масквы. Не раз быў арыштаваны, двойчы прыгавораны да пакарання смерцю, замененай пажыццёвай катаргай. У канцы 1914 г. сасланы ў Сібір, адкуль збег. З красавіка 1916 г. знаходзіўся на Заходнім фронце. Пад псеўданімам М. А. Міхайлаў уладкаваўся вольнанаёмным артылерыйскай часці ў мястэчку Івянец, дзе жыў у доме 87 па вал. Камсамольскай. Потым у Мінску стварыў сацыял - дэмакратычную групу, якая стала адным з цэнтраў рэвалюцыйнай дзейнасці ў Мінскай губерні. Пасля Лютаўскай рэвалюцыі 1917 г. М. В. Фрунзе быў адным з стваральнікаў Мінскага Савета ропочых і салдацкіх дэпутатаў. З 1922 г. – намеснік старшыні СНК Украіны, з 1924 г. – намеснікам старшыні РВС СССР і намеснікам наркома па ваенных і марскіх справах СССР. Узнагароджены 2 ордэнамі Чырвонага Сцяга і Ганаровай рэвалюцыйнай зброяй. Памёр 31 кастрычніка 1925 г. Пахаваны на Чырвонай плошчы ў Маскве.

28 Вінцэнт Фёдаравіч Бруй Нарадзіўся 8 ліпеня 1912 г. у в. Ракаў Валожынскага раона. Пасля заканчэння школы паступіў у радыётэхнічны тэхнікум, потом працаваў па спецыяльнасці ў Калодзішчах, не пакідаючы мары пра далейшую музычную адукацыю. У 1937 г. быў прызваны ў рады Чырвонай Арміі, дзе быў залічаны ў ансамбль песні і танца Беларускай ваеннай акругі, пазней быў яго салістам. Пасля заканчэння тэрміновай службы паступіў у музычнае вучылішча імя Глазунова ў Маскве на вакальнае аддзяленне. Адначасова з вучобай удзельнічаў у спектаклях Вялікага тэатра Саюза ССР. У 1944 г. пасля вызвалення Мінска Вінцэнт Фёдаравіч быў залічаны студэнтам 1- га курса вакальнага аддзялення Беларускай дзяржеўнай кансерваторыі. У 1952 г. скончыў кансерваторыю і стаў салістам оперы Дзяржеўнага тэатра оперы і балета Беларусі. У 1971 г. яму было прысвоена ганаровае званне Заслуженага артыста Беларускай ССР. Памёр 28 ліпеня 1985 г. Пахаваны ў Мінску.

29 Іосіф Валярянавіч Ляшчынскі Нарадзіўся 29 верасня 1924 г. у гарадскім пасёлку Івянец. Скончыў Івянецкую школу. Скончыў курсы па харэаграфіі пры Мінскім абласным Доме народной творчасці, а затым рэжысёрскае аддзяленне Мінскага культасветвучылішча. У час нямецкай акупацыі быў вывезены на прымусовыя ропоты ў Германію. Перамогу сустрэў на тэрыторыі Чэхаславакіі. Пасля вызвалення запісаўся ў вайсковы аркестр пры танкавым корпусе, разам з якім праехаў паў - Еўропы. Пасля расфарміравання аркестра Ляшчынскага накіравалі на радзіму, дзе яму прыйшлося некалькі гадоў адпрацаваць на розных прымусовых ропотах. У родны Івянец он вярнуўся толькі ў 1948 г. Працаваў у кафельным цаху Івянецкага прамкамбіната і адначасова кіраваў невялікім танцавальным калектывам у Доме культуры. Праз некаторы час стаў працаваць інструктарам Івянецкага ДК, а пасля і дырэктарам. У 1967 г. яму прысвоена ганаровае званне Заслужены дзеяч культуры БССР, а ў 1971 г. высокае званне народного акрымаў і Івянецкі танцавальны калектыў. Зараз І. В. Ляшчынскі знаходзіцца на заслуженым адпачынку.

30 Віктар Антонавіч Каваленка Нарадзіўся 21 ліпеня 1929 г. у в. Сакаўшчына Валожынскага раона ў сям і малазямельнага селяніна. У 1939 г. скончыў тры класы польскай школы. У 1945 г. скончыў сямігадовую школу ў Шчаўканах і паступіў у Лідскае педвучылішча. Быў накіраваны настаўнікам у Свіцлацкі раон. Праз год паступіў у Мінскі педінстытут на філалагічны факультет, які скончыў у 1953 г. Паступіў у аспірантуру пры інстытуце літаратуры і мастацтва Акадэміі навук БССР, дзе абараніў кандыдацкую і доктарскую дысертацыі. Узначальваў інстытут літаратуры імя Я. Купалы АН Беларусі, у якім умела спалучаў шырокую арганізацыйную дзейнасць з актыўнай даследчай працай. Сфера творчай дзейнасці В. А. Каваленкі разнастайная : он і літаратурны крытык, і літаратуразнаўца, і празаік. Яго пяру належыць польш за 200 навуковых прац, у тым ліку 14 манаграфій. З яўляецца аўтарам рамана Падвешанае неба, у якім адлюстроўвае жыццё ў Заходняй Беларусі напярэдадні ўз яднання з БССР. Адзін з аўтараў Гісторыі беларускай савецкай літаратуры, Гісторы беларускай дакастрычніцкай літаратуры, кнігі Шляхі развіцця беларускай савецкай прозы. За ўдзел у двухтомным даследаванні Гісторыі беларускай савецкай літаратуры у 1977 г. яму была прысвоена Дзяржеўная прэмія імя Я. Коласа. Памёр 17 жніўня 2001 г. На доме В. А. Каваленкі ў в. Сакаўшчына ў 2006 г. устаноўлена мемарыяльная дошка.

31 Эдвард Аўрэліянавіч Кавэрскі Нарадзіўся 17 сакавіка 1837 г. у Ігуменскім павеце ( цяпер Чэрвеньскі раон ) Мінскай губерні. У 1855 г. скончыў Брэсцкі кадэцкі корпус, акрымаўшы званне харунжы, а ў 1866 г. – Акадэмію генштаба. Даслужыўшыся да высокага звания генерал - лейтэнанта, стаў членам Навуковага Камітэта Генеральнага штаба. Быў адным з заснавальнікаў айчыннай геадэзіі і картаграфіі. У 1896 г. была выдадзена яго праца Геадэзічныя ропоты, якія папярэднічалі будаўніцтву Транссібірскага шляху. Пад яго кіраўніцтвам праводзіліся картаграфічныя ропоты ў Прыбалтыцы. У 1896 г. Э. Кавэрскі акрымаў узнагароду Залаты арол Рускага геаграфічнага таварыства. Вечную памяць пра себе пакінуў у мястэчку Івянец, дедабіўся дазволу ад цара Мікалая II на будаўніцтва новага мураванага касцёла. 23 снежня 1907 г. адбылося асвячэнне касцёла, якому надалі імя Святога Аляксея. Памёр Э. Кавэрскі 30 ліпеня 1916 г. Пахаваны з ваеннымі ўшанаваннямі ў касцёльным склепе, аб чым сведчыць помнік каля касцёла Святога Аляксея ў Івянцы.

32 Іван Іванавіч Ліштван Нарадзіўся 3 лістапада 1932 г. у в. Вялікая Дайнава Валожынскага раона ў сялянскай сям і. У 1939 г. пайшоў у пачатковую школу, а ў 1948 г. скончыў Забрэзскую сямігодку з выдатнымі адзнакамі. Акрымаўшы сярэднюю адукацыю ў Валожынскай СШ 1, паступіў вучыцца ў Беларускі палітэхнічны інстытут, які закончыў у 1956 г. з прысваеннем яму кваліфікацыі інжынера - механіка. Па накіраванню Беларускай акадэміі навук працуе пры кафедры фізікі Маскоўскага дзяржеўнага універсітэта імя Ламаносава. У 1969 г. абараніў доктарскую дысертацыю і стаў працаваць загадчикам кафедры фізікі і хіміі торфу. У 1973 г. працаваў у Акадэміі навук БССР дырэктарам інстытута торфу. Быў абраны членам - карэспандэнтам, а ў 1980 г. – акадэмікам Беларускай акадэміі навук. з 1990 г. – дырэктар Інстытута праблем выкарыстання природныйх рэсурсаў і экалогіі.

33 Вячаслаў Пятровіч Рагойша Нарадзіўся 5 чэрвеня 1942 г. у в. Ракаў Валожынскага раона. У 1958 г. скончыў Ракаўскую СШ, затым філфак Белдзяржуніверсітэта і аспірантуру пры ім. З 1967 па 1988 гг. працаваў выкладчыкам на кафедры беларускай літаратуры. З 1991 г. – намеснік дырэктара Нацыянальнага навукова - асветніцкага цэнтра імя Ф. Скарыны. З 1994 г. – загадчык кафедры тэорыі літаратуры Белдзяржуніверсітэта. З яўляецца аўтарам бібліяграфічнага даведніка Труды кафедры беларускай літаратуры ( БДУ ), а таксама дзесятка кніг і ўкладальнікам твораў С. Палуяна, Старога Уласа, М. Танка, Я. Купалы і кнігі Люблю наш край …. Займаецца краязнаўча - культасветніцкай працай, звязанай з Валожыншчынай. Пры яго актыўным удзеле адкрыты помнікі і ўстаноўлены мемарыяльныя дошкі ў гонар В. І. Дуніна - Марцінкевіча, А. Бястужева - Марлінскага, Э. Ажэшкі, Старога Уласа, Я. Купалы і інш. Ва ўласным доме стварыў Музей поліэтнічнай культуры. З 2000 г. пад яго кіраўніцтвам выдаецца культурна - асветніцкая газета Ракаўскі шлях. У 2000 г. Прысуджена Міжнародная літаратурная прэмія імя Івана Франко.

34 Язэп Язэпавіч Янушкевіч Беларускі літаратуразнаўца, даследчык - архівіст, перекладчык, кандыдат філалагічных навук. Нарадзіўся 7 сакавіка 1959 г. у в. Ракаў Валожынскага раона ў шматдзетнай сялянскай сям і. Скончыў Ракаўскую СШ і філалагічны факультет Белдзяржуніверсітэта. Абараніў кадыдацкую дысертацыю па творчасці класіка беларускай літаратуры В. Дуніна - Марцінкевіча, выдаў кнігу Беларускі дудар у 1991 г. Працаваў у архівах Кракава, Вроцлава, Варшавы, Львова, Вільні, Парыже. З яўляецца аўтарам польш за 300 навуковых публікацый. Падрыхтаваў да друку запісныя кніжкі Уладзіміра Караткевіча, напісаў навукова - публіцыстычныя артыкулы пра К. Каліноўскага, Ф. Багушэвіча, А. Міцкевіча, П. Багрыма. З яўляецца аўтарам дакументальнага фільма Жыццё як легенда пра Паўлюка Багрыма.

35 Валянціна Францаўна Гіруць-Русакевіч Нарадзілася 18 кастрычніка 1953 г. у вёсцы Міхайлоўшчына Ашмянскага раона ў сялянскай сям і. закончыла Міхайлоўшчынскую СШ і філалагічны факультет Белдзяржуніверсітэта. У 1975 г. Накіравана на ропоту ў рэдакцыю Валожынскай раоннай газеты Працоўная слава. У 1997 г. узначаліла аддзел інфармацыі райвыканкама. Зараз кіруе народным літаратурна - мастацкім аб яднаннем Рунь Валожынскага раоннага цэнтра культуры. У 1996 г. выйшла яе першая кніга Я адкрываю вам душу, у 1999 г. – кніга Пад зоркаю лёсу, у 2008 г. – кніга Мовай сэрца. У 1998 г. В. Ф. Гіруць - Русакевіч стала членам Саюза беларускіх пісьменнікаў.

36 Кандрат Крапіва Нарадзіўся 5 сакавіка 1896 г. у в. Нізок Уздзенскага раона. У 1913 г. у Мінску здаў экстэрнам экзамены на званне народного настаўніка. У 1930 г. скончыў Белдзяржуніверсітэт. У гг. працаваў настаўнікам у Мішанскім земскім народным вучылішчы Пяршайскай воласці Мінскага павету ( цяпер в. Мішаны Валожынскага раона ). У гг. служыў у радах Чырвонай Арміі. З 1932 па 1936 гг. загадваў аддзелам часопіса Полымя рэвалюцыі. У 1939 г. удзельнічаў у аб яднанні Заходняй Беларусі з БССР, у гг. – у савецка - фінскай вайне. У час Вялікай Айчыннай вайны працаваў у франтавых газетах і часопісах. У пасляваенны час быў рэдактарам журнала Вожык, загадчикам сектара Інстытута мовы, літаратуры і мастацтва Акадэміі навук Беларусі. Літаратурную дзейнасць К. Крапіва пачаў у 1922 г. У 1925 г. выйшлі ў свет яго зпорнікі Асцё і Крапіва, дзе былі надрукаваны творы пераважна гумарыстычнага і сатырычнага плана. З 1933 г. найпольшую ўвагу ўдзяляў драматургіі. За плонную працу акрымаў званне Героя Сацыялістычнай Працы, народного пісьменніка Беларусі, заслуженага дзеяча навукі Беларусі. Памёр 7 студзеня 1991 г.

37 Віктар Анатольевіч Шніп Нарадзіўся 26 сакавіка 1960 г. у в. Пугачы Валожынскага раона. У 1975 г. паступіў вучыцца ў Мінскі архітэктурна - будаўнічы тэхнікум. Першыя поэтычныя радкі пачаў рыфмаваць яшчэ ў школе. Першы верш Сямнаццаць мне з явіўся ў газеце Чырвоная змена у 1977 г. Затым друкаваўся ў газетах Мінская праўда, Вячэрні Мінск, Настаўніцкая газета, Літаратура і мастацтва, Маладосць і іншых. У 1983 г. выйшаў у свет першы зпорнік Гронка святла. У 1985 г. паступае вучыцца ў Літаратурны інстытут на Вышэйшыя літаратурныя курсы. У гитым же годзе стаў удзельнікам Усесаюзнага свята паэзіі, прысвечанага У. Маякоўскаму, дзе яму было прысвоена званне Лаўрэата Усесаюзнай прэміі імя Маякоўскага. У 1987 г. В. Шніп вяртаецца ў Мінск і працуе ў часопісе Беларусь, а затым – адказным сакратаром газеты Наша слова. У гитым же годзе выходзіць другі зпорнік яго вершаў Пошук радасці. На сонняшні дзень надрукавана 14 зпорнікаў вершаў і некалькі дзесяткаў песень. Указам Прэзідэнта Рэспублікі Беларусь 7 ад г. В. Шніпу прысуджена спецыяльная прэмія ў намінацыі Мастацкая літаратура за выдатныя творчыя дасягненні і стварэнне кнігі паэзіі і прозы Страла кахання, люпові крыж.

38 Мікалай Мікалаевіч Ганчарык Нарадзіўся ў 1929 г. на хутары Нестаўшчына Пяршайскай гміны ( Дорскі сельсавет Валожынскага р - на ). Скончыў Маладзечанскі настаўніцкі інстытут, затым – Магілёўскі педінстытут. Працоўную дзейнасць пачаў карэктарам газеты Сталінскі шлях. Пасля акрымаў пасаду дыктара радыё Маладзечанскай вобласці. Працаваў завучам Пяршайскай СШ, адначасова быў дырэктарам вячэрняй школы сельскай моладзі. Заснаваў гісторыка - краязнаўчы музей імя В. І. Дуніна - Марцінкевіча. Вывучаў гісторыю роднага краю. З вучнямі школы абышоў усе куткі Валожыншчыны, сабраў багаты краязнаўчы матэрыял. У 2005 г. выдаў гісторыка - краязнаўчы нарыс Мая Пяршайшчына. З яўляецца заснавальнікам Пяршайскага народного тэатра, якім кіраваў 50 гадоў. Ім напісаны п есы Люцынка, Важная фіга, Перш і Ая, Доры і іншыя. Лаўрэат фестываля народной творчасці СССР.

39 Генадзь Антонавіч Равінскі Нарадзіўся 15 ліпеня 1933 г. у в. Баравікоўшчына Валожынскага раона. Скончыў Сівіцкую СШ, затым – Гомельскае педагагічнае вучылішча і завочна філалагічны факультет Белдзяржуніверсітэта. Настаўнічаў у Пральніцкай, Падневіцкай, Пакуцёўскай і Шыкуцёўскай школах Валожынскага раона. Прымаў удзел у стварэнні краязнаўчых музеяў у Івянецкім дзіцячым доме - інтэрнаце, Пяршайскай, Ракаўскай сярэдніх і Лоскай васьмігадовай школах. У 2004 г. выйшла ў свет кніга Г. Равінскага Млын жыцця, у якой сабраны артыкулы, апавяданні, верши, прысвечаныя гісторыі Валожыншчыны, славутым дзеячам культуры і літаратуры, жыццё якіх звязана з нашым краем. Памёр 25 мая 1999 г. Пахаваны на Івянецкіх могілках.

40