Дайында ғ ан: Узахбаева Жадыра.

І. Ой ашу

ІІ. Жаңа сабақ

ІІІ.Суды үнемдеу жолдары: 2. Крандар мен құбырларды жиі тексеріп тұрыңыз.Көбіне үйдегі қажеттілікке қолданылатын суға қарағанда бұзылған құбырдан көп су ысырап болады. 1. Тіс тазалағанда,жуынғанда сабын қолданып тұтған кезде суды уақытша өшіре тұрыңыз. 3. Үйде су үнемдейтін құрылғылар мен қондырғыларды пайдалаңыз.Душтың өзінен 5 минутта 100 литр су ағып кетуі мүмкін екен.Үнемдеу қондырғысын орнатқанда бұл көрсеткіш 35 литрге қысқарады. 4. Үй тазалау жұмыстарына суды барынша үнемдеп қолданыңыз Туалетті қоқыс жәшігі ретінде пайдаланбаңыз.

IV.Мәтінге назар аудар. Айсберг - тұщы қар суларынан пайда болған өте үлкен мұз бөлігі.Жер шарындағы мұздың 90 % ы Антрактидада, 10 % ы. Гриландия аралында Жер шарының % ын мұз алып жатыр.Егер сол мұздықтар тұтас еритін болса, мұхиттың суы 64 м ге көтеріліп, құрлықтың 1/8 бөлігі су астында қалады. 50 – жылдардың 2 жартысында әлемде тұщы суға деген қажеттіліктің күрт артуына байланысты ғалымдар арасында: "Тұщы судың мол қоры болып табылатын Айсбергтерді калай пайдалануға болады?" деген сұрақ талқылана бастады.Америкалық ғалымдар айсбергтерді су қажет жерге апарып,оның еруінен пайда болған тұщы сумен егістік алқаптарын суаруда, сонымен қатар тұрғындарды,шаруашылықты сумен қамту үшін пайдалануды ұсынды.Қазіргі күнде Еуропаның,Азияның кейбір елдерінде Гриландиядағы мұздықтардың суы сатылуда.

Үйдегі ас бөлмесіндегі су тамшылап тұрған кранның астына 200 грамдық ыдысты қойып,оның қанша минутта толатынын бақылаңыз.Сол 200 грамды сағатқа,күнге,айға көбейтіңіз.Сонда сіз бұзылған бір-ақ краннан қанша су ысырап болатынын біле аласыз.

Арал теңізі Орта Азиядағы ең үлкен көл жылдардың орталарында Арал теңізіне аймақтағы ең ірі екі өзен,Амудария мен Сырдарияның суы қуйылған.Уақыт өте келе бұл өзендердің суы азайып,Аралдың суы тартыла бастады.Теңіздің қазіргі көлемі екі еседен көп кішірейді.(26,5 мың кв. км.) 40 км. кв. тан көп жер шөл далаға айналды.Қазіргі күні ол жер " Аралқұм" деп атала бастады.Аралқұмнан көптеген шаң тозаң көтеріліп,табиғатқа зиян тигізуде.Теңіз суының тұздылығы күннен күнге артуда. Аралдың тартылуы экологиялық тұрғыданда экономикалық тырғыданда өте үлкен зиян келтіруде.Сондықтан Арал теңізін сақтап қалу халықаралық проблемаға айналды.Аралды құтқарудың халықаралық қоры құрылды. Арал теңізі Орта Азиядағы ең үлкен көл жылдардың орталарында Арал теңізіне аймақтағы ең ірі екі өзен,Амудария мен Сырдарияның суы қуйылған.Уақыт өте келе бұл өзендердің суы азайып,Аралдың суы тартыла бастады.Теңіздің қазіргі көлемі екі еседен көп кішірейді.(26,5 мың кв. км.) 40 км. кв. тан көп жер шөл далаға айналды.Қазіргі күні ол жер " Аралқұм" деп атала бастады.Аралқұмнан көптеген шаң тозаң көтеріліп,табиғатқа зиян тигізуде.Теңіз суының тұздылығы күннен күнге артуда. Аралдың тартылуы экологиялық тұрғыданда экономикалық тырғыданда өте үлкен зиян келтіруде.Сондықтан Арал теңізін сақтап қалу халықаралық проблемаға айналды.Аралды құтқарудың халықаралық қоры құрылды.

1.Өмір нәрі? 2.Ортағасырларда керуен жолдары бойындағы су қоймаларының үстіне салынған құрылыс. 3.Бүкіл әлем оқырмандары қызығушылықпен оқыған Ә. Кекілбаевтың Қазақстанның шөл аймағы туралы шығармасы.Немесе құдық сөзінің синонимі. 4.Орта Азиядағы суы тартылып жатқан теңіз. 5.Мұзға айналған тұщы су қоры. Кім тапқыр?