Yeraltı sular. Buzlaqlar. Bataqlıqlar.

Bataql ıq Şirin su m ə nb ə yidir. Rütub ə tli ə razil ə rd ə formalaşır Az ə rbaycan üçün s ə ciyy ə vi deyil. Bitkil ə ri çürüy ə r ə k torf ə m ə l ə g ə tirir.

Dünyada ən böyük bataqlıq... V asyuqanye

Sizc ə dünyada bataqlıqlar ə sas ə n hansi ə razil ə rd ə yayılıb?

Bataqlıqların əhəmiyyəti Bataqlıqlar şirin su menbəyidir,etraf qrunt suların səviyyəsini saxlayır, qurudulduqda münbit torpaqlara çevrilir.Dərman bitkiləri(pişikotu,baqulnik və s) ilə zəngindir.

Buzlaqlar en cox uca dağ zirvələrində və qütb ətrafı sahələrdə olur. Uca zirvələrdə temperatur aşağı olduğundan hətta yayda belə qar və buzlaqlar ərimir. Qarın əriməyib qurtara bilmədiyi sərhədə qar xetti deyilir. Qar xətti Ekvatorial enlikl ə rd ə 5000md ə n yüks ə kd ə n keçir Qütb ə trafı sah ə l ə rd ə 0 m d ə niz s ə viyy ə sin ə q ə d ə r enir

Örtük buzlaqlarının orta hiss ə sind ə yığılıb çoxalan buzlaqlar öz ağırlığının t ə siri il ə sahill ə r ə doğru h ə r ə k ə t edir, iri buz parçaları sürüş ə r ə k okeana düşür v ə üz ə n buz dağlarını- aysberql ə ri ə m ə l ə g ə tirir. Aysberql ə rin t ə xmin ə n 9/10 hiss ə si suyun altında,1/10 hiss ə si is ə suyun üz ə rind ə olur.

Aysberqlər gəmilər üçün təhlükə yaradır.1912-ci ildə Titanik, cu ildə isə Heredoft sərnişin gəmiləri aysberqlərlə toqquşaraq məhv olmuşlar. Sizcə aysberqlərin nə kimi təhlükəsi ola bilər?

Aysberql ə rd ə n son zamanlar n ə m ə qs ə dl ə istifad ə etm ə y ə çalışırlar? Son ill ə rd ə okeana düşmüş aysberql ə rin ovlanaraq içm ə li su kimi istifad ə si daha da aktuallaışr.

Ə g ə r buzlaqlar ə riy ə rs ə, n ə baş ver ə bil ə r? Ə g ə r buzlaqlar ə riy ə rs ə onda dünya okeanın s ə viyy ə si 60 m qalxar. Son dövrd ə qlobal istil ə şm ə il ə ə laq ə dar buzlaqların sür ə tl ə ə rim ə si müşahid ə olunur.

Layarası sular Artezian suları Qrunt suları Yeraltı sular YER QABIĞINDA TOPLANAN SULAR YERALTI SULAR ADLANIR.

okean buxarlanma yağış Qar və buz Ərimə nəticəsində yaranan səth su ları Səth axımı Yer daxilinə hopan sular Yeraltı su axını Yeraltı sular

B ə z ə n yeraltı sular iki sukeçirm ə y ə n lay arasında toplanır.Bu cür süxurlar layarasiı suxurlar adlanır.Bel ə yerl ə rd ə su quyusu qaziıdıqda su t ə zyiq altında özü borularla yuxarı qalxmağa başlayır.Layarası suların öz t ə zyiqi il ə s ə th ə qalxdığı quyu artezian quyusu adlanir.

Sukeçirən təbəqə Sukeçirməyən təbəqə Su səviyyəsi

Ə g ə r suyadavaml ı lay d ə r ə, yar ğ an t ə r ə f ə meyillidirs ə, onda yeralt ı sular h ə min yar ğ an v ə d ə r ə y ə do ğ ru ax ı r v ə s ə th ə çı xaraq bulaq v ə ya ç e ş m ə ə m ə l ə g ə tirir. Yeraltı su Sukeçirməyən təbəqə bulaq

Aşağıda m ə ntiqi ardıcıllığa uyğun g ə lm ə y ə n sözü t apın. B adamlı Sirab Qalaaltı qranit gil çaydaşı

M ə tnd ə buraxılmış boşluqları tamamlamağa çalışın. Yer qabığında toplanan sular________adlanır. Ə g ə r yeraltı sular_________ arasında toplanarsa bel ə sular layarası sular adlanır. T ə zyiql ə yer s ə thin ə çıxan sular ______ adlanır. Ə g ə r suyun t ə rkibind ə h ə ll olmuş ş ə kild ə ___ v ə _____ varsa bel ə sular mineral sular adlanır. Dağ yamaclarında qarın __________s ə rh ə d ə qar X ə tti deyilir.