Цэдэн Галсанович Галсановай зохёохы зам Цэдэн Галсанович Галсановай зохёохы зам ДYYргээ: Будаева О., 10-хи класс

Проблемэ Проблемэ: Буряад уран зохёолшодые мэдэхэ хэрэгтэй План План: Ц.Галсановай зохёохы зам узэхэ, «Павел Балтахинов» поэмын гол удха угэхэ.

Цэдэн Галсанович Га лс анов 1917 оной фе в ралиин 23- да Загарайн аймаг Элхи нютагай дунда шадалтай айлай бYлэдэ турэhэн байгаа онhо 1931 он болотор нютагайнгаа эхин h у ргуулида hуралсажа, тэрэнэйнгэ э удаа эрдэмэй дээшэлуулхэ ябадалые Улаан-Удэ хотодо ургэлжэлуулээ h эн. Буряадай номой хэблэлдэ, «Бур яа д унэн» газетын редакцида, радиодо олон жэлдэ хYдэлхэh88 гадна уран зохеолшодой правлениин тYрYYлэгшэ болотороо ургаhан бай га а юм. Гушаад онуудай уедэ Цэдэн Галсановай туйлалтанууд тухай тобшохонор дурдахада иимэ.

1931 оной хабар арбан дYрбэтэй Цэдэн Галсанов тYрYYшынгээ шYлэг «Хабарай саг» гээшые «Тэмсэлэй шэмэг» гэжэ журналда хэблYYлээ. Анха тYрYYн 88рынг88 нэрые уран зохёолой ню у рта хараhан сагhаа хойшо гушаад онуудай хугасаа соо Цэдэн Галсанов айхабтар амжалтатай ажалл а а ондо «Хyндын тэмдэг» орден шанда хyрт88. Буряад поэзи соо шэнэ хунуудые ургэн88р харуулhан томо эпическэ поэмэ «Дурбэн удэр, гурбан hуни» гэжэ зохёогоо

1945 ондо хэблэгдэhэн «Павел Балтахинов» зохеолые, уран хэлэнэйнь, шулэгэйнь байгуулгын талануудта янза буриин hонин аргануудые хэрэглэжэ бэшээ. Дуунуудые олоор бэшээ, буряад поэзи хугжэм хоёрой барисаагай hуури ургэдх88. Ленинэй турэh88р 100 жэлэйнь ойдо зорюулжа «Багша тухай Байгалай домоглол» гэжэ поэмэ зохёогоо ондо Ц.Галсановай туруушын суглуулбари «Дуунууд» гэжэ нэрэтэйгээр хэблэгдэжэ гараа бэлэй,«Хэзээдээ бэлэн!» (1938) «Залуу наhан» (1958) «Соло дуудалга» (1942) «Гуурhан» (1943) «Шэнэ таряан» (1947) «Советскэ наран» (1951) шулэгуудэй суглуулбаринууд,«Байгалай долгинууд» (1940) зохёолнууд, «Дурбэн удэр, гурбан hуни» (1939) «Сэсэ буляалдаан» (1940) «Чудска нуур дээрэхи сууряан» (1943) поэмэнууд хэблэгдэбэ.

«Дабаан дээрэ»«Зурхэнэй дурасхал» яад онуудта поэт эршэмтэй ажаллаа. «Дабаан дээрэ» гэжэ шулэгэй ном, «Зурхэнэй дурасхал» гэжэ ном хэблуулээ. «Алдарта Байгал» Уран зохёолшо замайнгаа эхин дээрэ «Алдарта Байгал» гэжэ шулэг соо Байгалай долгиной бууен хууен эршэдэжэ, Буряад ороной шарай уран мэргэнээр харуулаа.

Поэт Цэдэн Галсанов буряад поэзиин урда табигдаhан эрилтэнуудые тобшолон хэлэбэл ажабайдалай ябасын оньhон хуули ёhын оножо гунзэгы тобшолол хэхэдээ, хуурай хооhон уряа хэлэхэhээ холуур зайсаха, шэнэ унгэ, аялга буйлуулан, hонин шэмэг дурэнуудые олохо ёhотойбди гэhэн эрилтэнуудые элитэ ойлгонхой ажаллаа. Цэдэн Галсанов 88рынг88 дурасхаалнуудые буряад литературын ундэhэ табигша Хоца Намсараев тухай дурасхаалhаа эхилээ. Саашань Ц.Дон, Д.Дашанимаев, А.Шадаев, Е.И.Сороковиков-Магай, А.А.Тороев, Д.Дамдинов, Ж.Тулаев тухай бэшээ. Эдэ булта буряад литературын омогорхол болоhон нэрэнууд. Эдээн тухай эды тэдышье баримтанууд hонирхолтой, унэтэй.

Ц.Галсанов хадаа ородой болон дэлхэйн арадуудай суута уран зохёолшодой зохёолнуудые буряад хэлэн дээрэ шадамар бэрхээр оршуулан байна. Пушкинай, Маяковскиин шулэг ба поэмэнуудые, Шекспирэй драма оршуулhыень дурдалтай оной февраль hарада поэт Ц.Галсановай жаран наhанай ойе республикын уран зохёолшодой холбоон, ургэн уншагшад тэмдэглэhэн байна. Ц.Галсановта Буряадай арадай поэт гэhэн хундэтэ нэрэ буряадай АССР-эй Верховно Соведэй Президиум 1986 ондо олгоhон байна.

Поэмэ «Павел Балтахинов»

Павел Сергеевич Балтахинов Павел Сергеевич Балтахинов 1900 оной ноябриин 25-да Эрхуугэй областиин, Боханай аймагай Дунда Тараса нютагта угытэй алай булэдэ турэhэн юм. Бага наhанhаа hубэлгэн ухаатай хубуун нютагайнгаа зондо hайшаагдадаг байба. Угытэй алай хубуун тэрэ сагта hургуулида hураха аргагуй hэн. «Анхан тyруун ород узэгтэ намайе манай нютагта судэгдэhэн политкаторжанин hургаhан юм», - гэжэ тэрэ 88р88 хэлэгшэ hэн.

Поэмын гол удха

Граждан дайнай уедэ арад зоной тэмсэл зураглахадаа, поэт унэн сэхэ, зоной хэрэгэй тул88 тэмсэгшэ геройн дурэ зураглажа шадаба. Граждан дайнай уедэ арад зоной тэмсэл зураглахадаа, поэт унэн сэхэ, зоной хэрэгэй тул88 тэмсэгшэ геройн дурэ зураглажа шадаба. «Оролто» соо поэт геройн хэрэгые ургэлжэлуулhэн залуу уетэн, Эсэгэ ороноо фашист дээрмэшэдhээ хамгаалжа ябаhан баатарлиг зон тухай бэшэнэ. «Оролто» соо поэт геройн хэрэгые ургэлжэлуулhэн залуу уетэн, Эсэгэ ороноо фашист дээрмэшэдhээ хамгаалжа ябаhан баатарлиг зон тухай бэшэнэ.

Поэт Ц.Галсанов зохёол соогоо Балтахиновай дурые туухын материал дээрэ ундэhэлжэ, унэн зуб88р, хурса бэрхээр зураглан. Хоёрдохи булэг «Геройн турэлгэ» гэжэ нэрлэгдэнэ. Энэ булэг соогоо автор «буряад зоной урдын байдал уйтай» гэжэ тэрэ уе сагай хушэр хундэ байдал тухай бэшэнэ. Энэ булэгэй эхиндэ поэт тэрэ уе сагай ажабайдалай, ангиин тэмсэл, октябриин хубисхал тухай бэшэхэдээ, геройн саашанхи ажабайдал, тэрэнэй революционер бололгодо ямар нул88 угуулhыень харуулна. Поэт Ц.Галсанов зохёол соогоо Балтахиновай дурые туухын материал дээрэ ундэhэлжэ, унэн зуб88р, хурса бэрхээр зураглан. Хоёрдохи булэг «Геройн турэлгэ» гэжэ нэрлэгдэнэ. Энэ булэг соогоо автор «буряад зоной урдын байдал уйтай» гэжэ тэрэ уе сагай хушэр хундэ байдал тухай бэшэнэ. Энэ булэгэй эхиндэ поэт тэрэ уе сагай ажабайдалай, ангиин тэмсэл, октябриин хубисхал тухай бэшэхэдээ, геройн саашанхи ажабайдал, тэрэнэй революционер бололгодо ямар нул88 угуулhыень харуулна.

«Эрхуугэй hунинууд» гэhэн булэг соогоо Балтахиновай семинарист болоhые харуулна. Ород большевигуудай нул88 доро революционер боложо, нюуса подпольно худэлмэридэ хабаадажа, ойлгууламжын худэлмэридэ хабаадана. «Эрхуугэй hунинууд» гэhэн булэг соогоо Балтахиновай семинарист болоhые харуулна. Ород большевигуудай нул88 доро революционер боложо, нюуса подпольно худэлмэридэ хабаадажа, ойлгууламжын худэлмэридэ хабаадана. Революционерэй замда ороhон Павел Балтахинов арад зоной эрхэ сул88гэй тул88 тэмсэлээ саашань улам шангадуулна. Революционерэй замда ороhон Павел Балтахинов арад зоной эрхэ сул88гэй тул88 тэмсэлээ саашань улам шангадуулна.

«Ангарын комиссар» соо Павел партизанска отрядай ударидагша. Улаан Армитаяа хамта сагаантаниие бута сохижо, турэл нютагаа сул88лhэн байна. «Ангарын комиссар» соо Павел партизанска отрядай ударидагша. Улаан Армитаяа хамта сагаантаниие бута сохижо, турэл нютагаа сул88лhэн байна. «Военкомой ухэл» гэhэн булэг соо автор граждан дайнай hуулээр дайсанай улэгдэл уш88шье байгаа. Ангарын военком Павелай турэл нютагтаа, турэлхэдтээ бусажа ерэхэдэ, гансал нухэдынь угтана бэшэ, харин харата дайсадшье хулеэжэ байна. hуниин харанхыда, гуринха шононууд шэнги дайсад Павелай гэрые тойробо. «Военкомой ухэл» гэhэн булэг соо автор граждан дайнай hуулээр дайсанай улэгдэл уш88шье байгаа. Ангарын военком Павелай турэл нютагтаа, турэлхэдтээ бусажа ерэхэдэ, гансал нухэдынь угтана бэшэ, харин харата дайсадшье хулеэжэ байна. hуниин харанхыда, гуринха шононууд шэнги дайсад Павелай гэрые тойробо.

Арад зоной тул88 ами наhаяа угэhэн Павел Балтахиновай нэрэ мунхэд88 зоной дунда ябаха. Залуу нухэд залган ургэлжэлуулнэ тэрэнэй замыень. «Ухэлшни ухэл бэшэ»,-гэжэ автор харуулна. Эхэ орон, арад зонойнгоо тул88 ами наhаяашье хайрлангуй угэhэн манай хунууд хэтэ мунхэд88 мартагдаха ёhогуй. Тэдэнэй дунда Павел Балтахинов. Арад зоной тул88 ами наhаяа угэhэн Павел Балтахиновай нэрэ мунхэд88 зоной дунда ябаха. Залуу нухэд залган ургэлжэлуулнэ тэрэнэй замыень. «Ухэлшни ухэл бэшэ»,-гэжэ автор харуулна. Эхэ орон, арад зонойнгоо тул88 ами наhаяашье хайрлангуй угэhэн манай хунууд хэтэ мунхэд88 мартагдаха ёhогуй. Тэдэнэй дунда Павел Балтахинов.

Арадай дундаhаа баатар турэдэг, Адуун сооhоо хулэг гарадаг. (Оньhон угэ)

Цэдэн Галсановай «Павел Балтахинов» гэhэн поэмэ угэ хэлэнэйнгээ, уран аргынгаа талаар hонирхолтой зохёол болоно

Памятник П. Балтахинову в Бохане

Анхаралтайгаар шагнаhандатнай hайн даа!! Анхаралтайгаар шагнаhандатнай hайн даа!!