Ү й тапсырмасы бойынша с ұ ра қ тар 1. Материк дегеніміз не? 2. Дүние жүзінде қанша материк бар? Оларды ата. 3. Біз қай материкте өмір сүріп жатырмыз? 4. Экватор сызығына байланысты материктер қанша топқа жіктеледі? 5. Оңтүстік Жарты шар материктеріне қандай материктер кіреді? 6. Олар бұрын қай тұтас материктің құрамында болған?

Пангея Лавразия немесе Солтүстік жарты шар материктері: Еуразия Солтүстік Америка Гондвана немесе Оңтүстік Жарты шар материктері: Оңтүстік Америка АфрикаАустралияАнтрактида

Адас қ ан обьектіні табы ң дар 1. Тыны қ арал 2. Тасмания шыбын 3. Цеце к ө л 4. Таньганика м ұ хит 5. Анхель ш ө л 6. Гималай сар қ ырама 7. Панама ө зен 8. Амазонка тау 9. Сахара канал

Австралия материгі

Сабақтың мақсаты: 1. Білімділік мақсаты: Оқушыларға жаңа сабақты мазмұндау. Аустралияның зерттелу ерекшелігін, қасиеттерін, даму ерекшеліктерін ғылыми деректерді пайдаланып тереңдете меңгерту. 2. Дамытушылық мақсаты: Білімге құштарлығын, дүние танымдылық көзқарасын, жұмыс істеу дағдыларын қалыптастыра отырып және саралап, деңгейлеп оқыту арқылы жан-жақты дамыған жеке тұлғаны қалыптастыру. 3. Тәрбиелік мақсаты: Ғылыми деректерге сүйене отырып, халықтық тәрбие үлгілерін қолдану, өсіп-өркендеу тұрғысынан дұрыс қабылдауға, ұлтаралық сыйластыққа, шындыққа, жауапкершілікке тәрбиелеу.

Саба қ жоспары: 1. Австралия материгіне жалпы сипаттама, жа ғ алау сызы ғ ы 2. Шеткі н ү ктелері 3. Материкті ң таби ғ ат ерекшелігі 4. Материкті ң географиялы қ орны,,жер бедері мен пайдалы қ азбалары 5. Зерттелу тарихы Саба қ жоспары: 1. Австралия материгіне жалпы сипаттама, жа ғ алау сызы ғ ы 2. Шеткі н ү ктелері 3. Материкті ң таби ғ ат ерекшелігі 4. Материкті ң географиялы қ орны,,жер бедері мен пайдалы қ азбалары 5. Зерттелу тарихы

Австралия материгіне жалпы сипаттама Австралия – Жер бетіндегі ең кіші, әрі ең аласа материк материк. Басқалардан кейін ашылып, қонысталынған бұл материктің аты латынның australis – оңтүстік деген сөзінен шыққан. Материктің ауданы – 7,6 млн. км кв. Австралия солтүстіктен оңтүстікке 3200 км- ге, батыстан шығысқа 4100 км шамасында созылып жатады. Жалпы жағалауының ұзындығы – км.

2. Шеткі нүктелері: солтүстігінде – Йорк мүйісі оңтүстігінде – Саут- Ист-Пойнт мүйісі шығысында – Байрон мүйісі батысында – Стип- Пойнт мүйісі

3. Материкті ң таби ғ ат ерекшелігі 1.Жер шарындағы ең кіші, әрі ең аласа материк, оның орташа биіктігі - 215м 2. Материктің ең биік нүктесі –Үлкен Суайрық жотасының оңтүстігіндегі Косющко тауы (2228м) 3. Материктің ең төмен нүктесі –Эйр көлі (-16м) 4. Ең ұзын өзені –Дарлинг (2830км) 5. Ең үлкен көлі –Эйр (15000км)

9. Дүние жүзіндегі ең құрғақ материк. Оның 2/3 бөлігін шөл зонасы алып жатыр.

8. Дүние жүзіндегі ең ірі маржандық рифт – Үлкен Тосқауыл (ұзындығы 2300км, ені 150км) –Жотаны Мак-Ферсон, Нью-Ингленд, Гейстингс, Ливерпул, Көк таулар және Австралиялық Альпілер құрайды. Ең биік нүктесі – Косцюшко тауы (2228м).

7. Ең үлкен арал –Жаңа Гвинея (көлемі км) дүние жүзінде 2-ші орында (Гренландиядан кейінгі), ауданы 786 мың км². Тынық мұхитының батысында, Аустралияның солтүстігінде орналасқан. Аралдың батыс бөлігі Индонезия құрамына кіреді. Шығысында Бисмарка тауы бар, оның ең биік нүктесі - Вильгельм(4509 м). Аралдағы ең ұзын өзен –Флай. Батысында Маока тау массиві бар, оның ең биік нүктесі - Пунчак Джая(4884м).

Ал аралдың шығыс бөлігінде 1975 жылдан бері жеке мемлекет –Папуа-Жаңа Гвинея орналасқан. Астанасы –Порт-Морсби.

6. Су жинау алабы бойынша ең үлкен өзен –Муррей (2570км)

10. Материк басқалардан ерте бөлініп кетуіне байланысты флорасының 70%- ы, фаунасының 90%-ы эндемик болып табылады.

11. Материктегі жалғыз ғана ел – Аустралия Одағы кіреді. Астанасы –Канберра.

12. Ең үлкен қала агломерациясы – Сидней. Халқы - 4млн адам.

3. Материктің жағалау сызығы: 1. Солтүстік және шығыс бөлігін- Тынық мұхитының Арафур, Маржан, Тасман, Тимор теңіздері. 2. Батыс және оңтүстік бөлігін- Үнді мұхиты

4. Материктің географиялық орны, жер бедері мен пайдалы қазбалары

Африка тәрізді материкті гондваналық плита алып жатыр. Өйткені ол бұрын Гондвана материгінің құрамында болған. Материк шығысындағы Тынық мұхитының плитасының әсерінен бірнеше рет судан көтеріліп, төмен түсіп отырған. Соның нәтижесінде материктен Жаңа Гвинея мен Тасман аралдары бөлініп шыққан.

Орталы қ жазы қ

БАТЫС АВСТРАЛИЯНЫ Ң ТАУЛЫ Ү СТІРТТЕРІМЕН ТАУЛАРЫ Бұл – Австралияның ең үлкен аймағы. Солтүстігінде ол Солтүстік Австралиямен, шығысында Орталық жазықпен шектеседі. Солтүстік баысымен оңтүстігінде Үнді мұхиты жағалауларына шығады. Табиғат жағдайлары бойынша оны Сахарамен салыстыруға болады. Аймақтың үлкен бөлігін батысында кембірейлік кристал жыныстары, ал шығысында көлденеңнен жатқан полеазой құмдарынан қалыптасқан Батыс – Австралия таулы үстірті алып жатыр. Оның орташа биіктігі м.

Батысы мен оңтүстігінде таулы үстіртке Үнді мұхиты жақтан ойпатты жазық алқаптар, оңтүстігінде беті әктен қалыптасып теңізге қарай биіктігі м кертпеш болып үзілетін Налларбор жазығы шектеледі. Оның ойпатты жағалауын терең шығанақтар бөліп жатыр, жағаны бойлай құм қайырлар мен бірқатар құм төбелер алып жатыр. Налларбор жазығы

Үлкен Виктория шөлі – Батыс және Оңтүстік Австралияның құмды- сортаңды шөлді жері болып келеді. Аумағы 424, 400 км².

Үлкен Құмды шөл – Австралияның солтүстік- батысындағы сортаңды-құмды шөл немесе шөлді аймақ. Аумағы км²

Австралия материгі 7 физ-географиялық ауданға бөлінеді. 1. Солтүстік Австралия 2. Шығыс Австралия 3. Оңтүстік-шығыс Австралия 4. Орталық жазық 5. Батыс Австраллия таулы үстірті мен таулары 6. Оңтүстік-Батыс Австралия 7. Микронезия, Мелонезия, Полинезия

Пайдалы қазбалары темір урангазалтын никель мыс алюм иний марга нец мұнай

жылыЗерттеушілерелі Ашылған аймақ

Саба қ ты қ орытындылау ү шін мына сызба ғ а к өң іл аударайы қ Африка мен Аустралияны салыстыры ң дар

Ү й тапсырмасы Аустралия материгі. Географиялы қ орны. Жер бедері мен пайдалы қ азбалары. Зерттелу тарихы. Мазм ұ ндау. Обьектілерді карта ғ а т ү сіру.