Неке және отбасы ұғымы.Отбасылық қатынастар ұғымыНеке және отбасы ұғымы.Отбасылық қатынастар ұғымы Туыстық және туысқандардың түрлеріТуыстық және туысқандардың түрлері Отбасының түрлері. Толық және толық емес отбасыОтбасының түрлері. Толық және толық емес отбасы Неке мен отбасын қорғау
Неке және отбасы ұғымы. Отбасылық қатынастар ұғымы ЗаңдыкЗаңдык мағынасында отбасы дегеніміз бұл некеден, туыстықтан, бала асырап алудан немесе балаларды тәрбиелеуге алудың өзгеде нысандарынан туындайтын және отбасылық қатынастарды нығайту мен дамытуға септігін тигізетін, мүліктік және мүлікке катысты емес жекебастың құқықтарымен байланыскан адамдар тобы. Отбасылық қатынастарды реттейтін құқықтық нормалардың жиынтығы отбасылық құқық деп аталады. Отбасы-неке қатынасын реттейтін негізгі нормативтік құқықтықакт Қазақстан Республикасының "Неке және отбасы туралы" Заңы болып табылады.отбасынекеденбаламүліктікакт НекеНеке отбасын құрудың негізгі болып табылады. Ерлі- зайыптылар арасындағы мүліктік және мүліктік емес жеке қатынастарды туындататын отбасын кұру мақсатымен, заңда белгіленген тәртіппен тараптардың ерікті және толык келісімі жағдайында жасалған еркек пен әйелдің арасындағы тең құқықтық одақты неке деп түсінуіміз кажет.
Туыстық және туысқандардың түрлері Отбасылық құқық тек шартты түрде ғана отбасылық деп атауға болатын өзге де қатынастарды реттейді. Мәселен, немерелері мен әжелерінің арасындығы қатынастар; өздерінің отбасын құрып, бөлек тұратын кемелетке толған ағалары мен қарындастарының арасындағы қатынастар. Бұл көрсетілген қатынастардың негізіне көбінесетуыстық жатады, сондыктан да мұндай қатынастарды туыстық қатынастар деп атау керек.құқықтуыстық Туыстық дегенде бір негізден немесе ортақ бір атадан тарайтын қандасадамдардың байланысы түсініледі. Туыстықтың екі тармағы болады: тікелей және жанама туыстық. Тікелей туыстық адамдардың бір негізден тарайтындығына негізделеді. Туыстық жоғары және төменгі тармаққа ажыратылады. Туыстықтың жоғары тармағы ұрпақтан арғы атаға қарай тарайды (әкеге, шешеге, атаға, атаның атасына және т.б.), төменгі тармак арғы атадан ұрпақтарына карай тарайды (балаға, немереге, шөбереге және т.б.).атаданқандасбалағанемерегешөбереге
Отбасының түрлері. Толық және толық емес отбасы Отбасының толық және толық емес түрлері болады. Толық отбасында ата-анасы, балалары және әдетте, әкесі жағынан да және шешесі жағынан да аға ұрпақ өкілдері атасы мен әжесі болады. Толық емес отбасы балалардың ата-анасының біреуінің ғана болуымен сипатталады. Соның өзінде балалардың ата-аналары ажырасқан болса, балалары соның қарамағында қалған ата-анаға екінші жағы балаларды және еңбекке жарымсыз ерлі- зайыптыны бағып-қағу үшін алимент төлейді. Егер ерлі-зайыптылардың біреуі қайтыс болып, екіншісінің қарамағында кәмелетке толмаған балалары қалса, онда оған мемлекет жәрдемақы ретінде материалдық көмек көрсетеді. Сөйтіп, толык және толық емес отбасы да тең жағдайда заң және мемлекет арқылы қорғалады.ұрпақалимент
Неке мен отбасын қорғау Неке мен отбасын қорғау екі түрде жүзегеи асырылады: юрисдикциялық және бейюрисдикциялы қ. Біріншісінде отбасының құқығы бұзылған немесе дауланатын құқықты қорғау жөніндегі өкілетті мемлекеттік органдарды қатыстыру арқылы жүзеге асырылады. Бұлар сот, прокурор, азаматтық хал актілерін тіркеу (АХАТ) органдары, қамкоршылык органдары, ішкі істер органы.сотпрокуроразаматтық хал актілерін тіркеу Екінші түрі отбасының құқықтары мен мүдделерін қорғау жөніндегі азаматтар мен ұйымдардың іс- әрекеттері. Азаматтар бұл әрекеттерді мемлекеттік органдардан көмектесуді өтінбей-ақ өздері іске асырады. Мұндай іс-әрекеттерді кұқығын өзі қорғау деп атайды. Мысалы, құқығы бұзылған баланың ата- анасы тәртіп бұзушы баланың ата-анасымен кеңесіп, оған кешірім сұрауға ұсыныс жасайды және т.б.
Отбасылық істер бойынша құқықтық қатынастар мен құқытық көмек. Халықаралық жеке құқықтағы отбасы және неке катынастарын реттейтін нормалар қатарына Балалар құкықтарын қорғау және халықаралық бала(қыз) асырап алу туралы 1993 жылғы 29 мамырдағы халықаралық Конвенция, Адам құқықтары туралы Жалпыға бірдей Декларация, Экономикалық, әлеуметтік және мәдени құкықтарды қорғау туралы Халықаралық пакт, Азаматтық, отбасылық және кылмыстық істер бойынша кұқық- тықкатынастар және кұқықтық көмек туралы 1993 жылғы 1 кантардағы Минск конвенциясы, Қазақстан Республикасы заңымен 1999 жылғы 30 желтоксанда ратификацияланған Шет елден алимент өндіріп алу туралы 1962 жылғы 5 қыркұйектегі Конвенция, Балаларды қорғау және жет елдегі бала (қыз) асырап алу қатынастары жөніндегі кызметтестік туралы 1993 жылғы Конвенция, Некеге тұруға келісім беру, неке жасы және некеге тіркеу туралы 1966 жылғы халықаралық Конвенция, сонымен бірге, 1966 жылғы азаматтық және саяси құқықтар туралы пактінің факультативті протоколы, Бала құқығы туралы 1959 жылғы халықаралық Декларация, Біріккен Ұлттар Ұйымының 1959 жылш балалар құқығы туралы Конвенциясы, балаларды халықаралық ұрлау және азаматтық туралы Конвенциялар жатады. Казакстан осыңдай көптеген конвенцияларды мойындап, осы бағыттағы халықаралық ұйымдарға мүше болып табылады.
Отбасы қоғамның ең басты ұясы. Сондықтан, мемлекет оған ерекше қамқорлықпен қарайды, мүмкіндігіне қарай көмектеседі, кім-кімнің болсын сырттан заңсыз араласуына жол бермейді және корғайды. Әрине некеге отырған, отау тіккен адамдарға мемлекет те белгілі бір талаптар кояды. Тек осындай талаптар орындалған жағдайда ғана, мемлекет неке, отбасына қамқорлық жасау туралы міндеттемелер қабылдайды. Мұндай талаптар кездейсоқ емес, олар азаматтардың кемелденуіне және қоғамның мүдделеріне байланысты туындайды. Сондықтан, отау тігу үшін занда көзделген шарттарды сақтау кажет. Отбасы құқығы бойынша неке бұл ерлі-зайыптылар арасындағы мүліктік және мүліктік емес жеке катынастарды туғызатын, отбасы құру мақсатымен, занда белгіленген тәртіппен тараптардың ерікті және толық келісімі жағдайында жасалатын еркек пен әйел арасындағы тең құқықты одак.
Ата-ана, бала, отбасы және туыстық туралы Ананы сыйламаған, ел қамын ойламаған. Анасын ұқпаған балада сезім молшылығы бар деуге аузым бармайды. Ана - барлық көркемділіктің үлгісі. Ата - арым, ана - дәрім. Анада үш бақыт бар: ожданы, бөбегі, ізгі еңбегі. Анасыз үй - көңілсіз күй. Анасы бардың панасы бар, Анасы жоқтың көз жасы бар. Балаңа көңілің толмаса, кемшілікті өз басыңнан іздей бер. Ана ақылы ант, сөзі бал. Ана ақылшы, ата үкімшіл.