Домбыра Домбыра – қ аза қ хал қ сыны ң ертеден кале жат қ ан қ ос ішекті музыкалы қ аспабы. Домбыраны самырсын, шырша, қ ара ғ ай, т.б. а ғ каштан ужасайды. Ал домбыраны ң ішегін, пернесін қ ойды ң ішегінен ужаса ғ ан.

Домбыраны ң құ рылысы: Мойын Ішек Перне Шанақ Тиек

Домбыраның тарихы 1989 жилы Алматы облысы, Майтөбе жайлауында профессор С.Акитаев жартас суреттерінен бір адамның спарта ойнап, оның айналасында билет жүрген адамдардың бейнесін көрген.

Атақты домбырашылардың бiрi Қазақ халқсының музыканты және Қазақ музыкалық мәдениетiнiң дамуына үлкен ықпал еткен Құрманғазы болып табылады. Ол шетелде де, Қазақстанда да музыкалық композицияларымен әйгiлi.

Нұрсұлтан Әбішұлы да домбырада ойнайды.

Домбыраны әрбір қазақ торта біледі.

Домбыра - әрбір қазақ үйінің қымбатты зеты. Домбырамен күй тартуға, ән сүйемелдеуге болады. Оны халық күнделікті қолданады.

Қазақ халқсының айтуынша: «Домбыра торта білмеген қазақ – қазақ емс».

Назарларыңызға рақмет! Жоба авторы: Исаков Тимур 11 «А» - ссынып оқушысы. Тексерген: Мұстафина Ә.А. Қазақ тілі мен әдебиеті пәнінің мұғалімі

Желтоқсанның оны Ссынып жұмысы Шүлен Шүлен – меценатство Өз жалғасын тауып отыр – нашло свое продолжение Үздік табысқа жеткен – достигший большого успеха Ең үздік – самый лучший

1.3 Берілген сөз тіркестерін қазақшаға аударып жазыңдар. Нашло свое продолжение, оказали большую помощь, аристократы, ежегодно в искусстве, в литературе, в науке каждому деятелю.

Шүлен «Меценат» ұғымы қазақ халқсының дәстүрінде шүлен түрінде бұрыннан бар. «Шүлен» деп бай адамдардың кедей адамдарға беретін материалдық көмегін айтқан. Сондай-ақ дәулетті адамдар әншілер, ақындар сияқты өнер адамдарына да үлкен көмек көрсетіп отырған. Торғайда – Мұқан, Семейде – Құнанбай, Жуалыда – Жұман, Жетісуда – Маман сияқты ауқатты адамдар осындай шүлен беріп, атағы шыққан зиялылар балды. Шүлен дәстүрі қазіргі тәуелсіз Қазақсанда өз жалғасын тауып отыр. Мысалы, жил сайын өнерде, әдебиетте, ғылымда, т.б. салехарда аса үздік табысқа жеткен азаматтарға «Тарлан» сыйлығы беріледі. Әрбір сала бойынша ең үздік қайраткерге 10 мың АҚШ доллары және елеулі табысқа жеткен бірнеше қайраткерлердің әрқайсысына 3 мың АҚШ доллары көлемінде беріледі. Мысалы, 2000 жилы әдебиет саласынан «Тарлан» сыйлығсының ең үздік иегері болып ақын Олжас Сүлейменов марапатталды. Ойлан тап

(Меценат өнер мен ғылымға қаржилай көмек көрсететін адам. Бұл актау өнер қамқоршысы болған римдік Гай Цильний Меценаттың (Мекенат) тегімен байланысты шыққан). Демеуші - Спонсор (от лат. spondeo) жеке және заңды тұлға болуы мүмкін. Ол қандай да бір қаржилай болмаса өз басы на панда табу үшін немсе жарнама ужасау мақсатында жеке және заңды тұлғалардың белгілі бір қызметіне қаржилай көмек көрсететін адам. Меценат пен демеушінің айырмашылығы нете?

Меценаттар

ХАЛЫҚ КӨМЕК АУҚАТТЫ АТАҒЫ ҮЗДІК ӘРБІР ӨНЕР ЕЛЕУЛІ АДАМДАР ИЕГЕРІ ТАБЫС КӨРСЕТТІ САЛАСЫ ДӘСТҮРІ АЗАМАТ ШЫҚҚАН Мына сөздерді мағыналық жағынан тіркесе алтын сөздермен сызық арқылы белгілеңдер.

1. Меценат ұғым қазақ халқы бар бұрын. 2. Дәулет адамдар әнші, ақын, өнер адамы көмек көрсету. 3. Шүлен дәстүр тәуелсіз Қазақстан жалғасын табу. 4. Жыл сайын өнер, әдебиет, ғылым, үздік табыс жену азамат «Тарлан» сыйлығын беру. Берілген сөздерді дұрыс байланыстырып, сөйлем құрап жазыңдар.

дәстүр – атақ – бай – үлгі – тәуелсіз – табыс – Берілген сөздерге синоимдер жазыңдар.

1. Жігіттің түсіне емс, ісіне қара. 2. Өнерліге өріс көп. 3. Алтсыныңа сенгенше, Ақылыңа сен. 4. Еңбек етсең – емерсің. Талқылайық па?

Ү эге тапсырма: «3» Сөздік жаттау; «4» Сөздік жаттау, мәтін әңгімелеу; «5» Сөздік жаттау, мәтін әңгімелеу, тақырыппен байланысты 3 мақал-мәтел жаттау.