КӘСІПКЕРЛІК МӘМІЛЕЛЕРДІ ҰЙЫМДАСТЫРУ Орындаған: Баятова А. Жақсыбекова Б. Қабылаған: Құсайнова С. - презентация

1 КӘСІПКЕРЛІК МӘМІЛЕЛЕРДІ ҰЙЫМДАСТЫРУ Орындаған: Баятова А. Жақсыбекова Б. Қабылаған: Құсайтнова С.

2 Кәсіпкерлік денегіміз – жеке және заңды тұлғалардың, тұтынушылардың қажеттілігін қаражаттандыру және панда табу мақсатында атқаратын қызметін айтамыз. Меншікке экономикалық және заңдық категория ретінде ғылыми тұрғыдан талдау жасау кәсіпкерлікті рыноктық шаруашылықтың ажырамас элементі екендігін дәлелдеп отыр. Жалпы кәсіпкерліктің тарихы талой ғасырларды қамтиды, денегмен қазіргі түсініктің орын аллы капитализмнің қалыптасу және даму кезеңіне сайт келеді.

3 Соңғы кездерде қоғам өмірінің барлық салаларына қатысы бар көптеген өзгерістер балды. Көптен бері экономика да, құқық та өзгеріске ұшырады. Бұл екі түсінік кез келген мемлекеттің өмірімен тығыз байланыста болғандықтан, әр уақытта бірге айтылады. Экономика дүние жүзі қауымдастығының және де жеке, бөлек алынған мемлекеттің дамуының жетекші күші бола отырып, қоғамға өз шарттарын қояды. Дегенмен де экономика үшін негіз бола алтын және осы саладағы күрделенген қарым-қатынастарды третей алтын тірек қажет балды. Осындай тірек ретінде құқық өз міндетін атқаруда.

4 Aзаматтық құқықта мәмілеге ерекше назар аударылады, өйткені Ол біздің өміріміздің шаруашылық саласында маңызды рөл атқарады. Заңды тұлға әр күн сайтын әр түрлі құқықтық мәміле жасайтды және де бұл олардың бүкіл өмірінде болып тұрады. Кәсіпкерлер мен кәсіпорындар да әрекет түрлеріне қарымастан бір-бірімен мәмілеге келеді. Мәнө жажды түсінбеген адам тек сатыпалу сату шарты ғана мәміле болады деп ойлауы мүмкін, алайда мәміленің тізімі үлкен. Мәдениет саласында да мәміле жасалынады.

5 Мәміле азаматтар мен заңды тұлғалардың азаматтық құқықтары мен міндеттерін белгілеуге, өзгертуге немсе тоқтауға бағытталған әрекеттері. Мәміле бұл әрекет, яғни адамдардың каналы іс- әрекеттерінің нәтижесі. Барлық әрекеттер заңды және заңсыз болып бөлінеді. Мәмілені жасау заңды әрекет болып табылады және ол заңға сәйкес келеді. Мәмілені жасау мәміле субъектілерінің арнайы әрекет жасауға денегниеті. Мәміле заң фактілерінің санатына жатады, яғни азаматтық-құқықтық қарым- қатынастардың тууына, өзгертілуі мен тоқтатылуына негіз болады. Мәміле арнайы нәтижеге жетуге бағытталған әрекеттер. Субъекті еркінің осы бағыттылығы мәмілені заңдылықтардан ерекшелендіреді. Егер субъекті заңды қылықтар жасаған бокса, хонда тұлғаның әрекеті неге бағытталғанына қарамастан құқықтық салдар туындайды.

6 . Мәміленің ауызша түрпішіні мәміле жасаушы тараптардың өзара еріктерінің тікелей қабылдануы. Бұл жердь мәміле жасаушылардың еркі тараптардың бір-бірімен ауызша келісіміне негізделеді. Бұндай келісім телефон, тараптардың тікелей кездесуі, жүздесуі не олардың өкілдері арқылы жасаллы мүмкін. Мәміле ауызша, жазбаша не болмаса конклюдетті әрекет арқылы және үндемеу (әрекетсіздік) сияқты түрпішіндерде болады

7 Жазбаша мәмілелер: 1) егерьь мәмілелердің жекелеген түрлері үшін зандарда өзгеше арнайы талап көрсетілмесе немсе іскерлік мәлімет өрісінің әдеттегі құқықтарынан туындамаса, мәмілелерді жасау кезінің өзінде орындалтын әрекеттен басқа, кәсіпкерлік қызмет үрдісінде жүзеге асырылатын әрекет жағдайында; 2) мәмілелерді жасау кезінің өзінде орындалтындарынан басқа, жүз есептік көрсеткіштен жоғары сомаға жасалтын мәміле жазбаша түрпішінде жасаллы тиіс; 3) зандарда немсе тараптардың келісімінде көзделген өзге де ретард жазбаша түрде жасалуға тиіс.

8 Мәміленің конклюдетті түрпішіні мысалы жетон, билет не­месе әдеттегідей қабылданған өзге де растайтын белгі арқылы расталған мәміле, егерьь зандарда өзгеше белгіленбесе, ауызша түрде жасалған болып табылады. Мысалы банкоматқа карточканы салып ақша алу, көшеде телефон- автоматқа карта салып сөйлесу, қоғамдық көліке кіргенде жол ақысын төлеп билет алу сияқты әрекеттерді жатқызуға болады.

9 Мәміленің түрлері. Азаматтық құқық саласында мәмілелердің бірнеше түрлері бар. Мысалы мәміле жасауға араласатын тараптардың санина байланысты бір жақты, екі жақты және көп жақты денег мәмілелердің түрлерін көрсетуге болады. Заңнамалар мен тараптардың келісімі бойынша мәміле жасау үшін бір жақтың еркі ғана қажет әрі жеткілікті болатын мәмілені бір жақты мәміле деп атаймыз. Бір жақты мәміледе басқка жақтардың (тараптардың) келісімі, еркі міндетті емс. Бұндай мәмілелерге азаматтың өзіне берілген белгілі бір құқықтан бас тартуы, берілген сенімхаттың мерзімінің бітуі, өсиет т.б. жатқызуға болады.

10 Екі жақтың да еркі мен келісімі міндетті болып табылатын мәміле екі жақты мәміле деп аталады. Екі және одна да көп тараптардың еркі мен келісімі талап етілетін мәміле көп жақты деп аталады. Қазіргі кезде екі не одна да көп тараптар жасайттын мәміленің түрін шарт деп атайды. Сонымен екі немсе одна көп адамның азаматтық құкықтар мен міндеттерді белгілеу, өзгерту немсе тоқтату туралы келісімі шарт деп танылады.

11 Мерзімсіз және мерзімді мәмілелер болады. Мерзімсіз мәміледе онын күшіне ену не күшінің аяқталу мерзімдері көрсетілмейді. Сондықтан бұндай мәмілелер жасалған сәтінен бастап күшіне енеді. Мерзімді мәміледе, мәміленің күшіне кіретін уақыты ғана не болмаса мерзімінің аяқталтын уақыты ғана немсе екі мерзімі де қатар көрсетілуі мүмкін.

12 НАЗАРЛАРЫҢЫЗҒА РАХМЕТ!!!