Техникалық пәндер және өндірістік оқыту бірлестігінің 2010 – 2011 оқу жылының 7 – 12 ақпан аралығында «Біліммен кәсіп егіз» атты апталық аясында өтетін «Сөз-мерген» тіл сайысының бағдарламасы. Мақсаты: Танымдық қабілеттерді дамыту, ой өрісті кеңейту, ұжымда жұмыс жасау дағдыларын қалыптастыру. Құрал – жабдықтар:Интерактивті тақта, қазылар алқасына жауаптардың қорытындылары жөніндегі бланк, тірек сызбалар.

Сайыс ережелері Сайысқа 4 оқушы қатысады. І. кезең «Мықты болсаң тауып көр» ІІ. кезең «Жүйрік болсаң шауып көр» ІІІ. кезең «Ойлы болсаң озып көр»

І. кезең «Мықты болсаң тауып көр» Сөз тіркестерінің мағынасын ашу. Тапсырмалар саны 12 Дұрыс жауапқа – 10 ұпай. Толық емес жауап – 5 ұпай Тапсырмаларға жауап беру, кезекпен орындалады. Егер жауап дұрыс болмаса, келесі ойыншыға кезек беріледі. Бірінші кезеңде ең аз ұпай жинаған ойыншы сайыстан шығады.

Ит Жер жауабы: ит өлген жер Мысық Қасқырмағ: Алыс, ұзақ қашық Түлкі Туысқан Қоңыр қаз жауап: Ағайынды қоңыр қаз Ағайын Немеремағ: қатар - құрбы замандас адамдар туралы айтылады Көрші

Ес Таразына салды жауап: Ақыл таразына салды Сана Ақылмағ: ой елегіне салып, екшеді, артық- кемін оймен салмақтады Назар Бас Суытты жауап: аяқ суытты Қол Аяқмағ: біраз демалды, тынықты Мойын

Аспан Қаптырды жауап: жер қаптырды Өзен Жермағ: алдап соқты «қап» дегізді Тау Сойыл Салмады жауап: қамшы салмады Келтек Қамшымағ: қамшы тигізбей жүріп отырды Таяқ

Қарақұрт Қаптады жауап: қарақұрттай қаптады Шаян Өрмекшімағ: быжынай түсіп, топтала ұмтылды. Қоңыз Сауысқан Адым жауап; қарға адым Торғай Шымшықмағ: халықтық өлшем өте жақын деген мағына да Қарға

Саусақ Сұқты жауап: қол сұқты Аяқ Қолмағ: талан – таражға салды, ұрлады. Табан Қырық Шілде жауап: қырық күн шілде Отыз Елумағ: сарша тамыз. Жаздың нағыз ыстық кезі. Жиырма

Шоқ Қойды жауап: отқа қайды От Жалынмағ: көлік малын жемге, шөпке жіберді. Қоламта Есек Аяң жауап: өгіз аяң Сиыр Түйемағ: шабан жүріс, баяу қарқынды іс. Өгіз

ІІ. кезең «Жүйрік болсаң шауып көр» Мақал – мәтел құраудан жарыс. Тапсырмалар саны – 9 Дұрыс жауап 10 ұпай. Сайысты ұпайы аз оқушы бастайды. 2-ші айналымнан кейін ұпайы аз 1 оқушы сайыстан шығады.

Арық Қой жауап: семіздікті қой көтереді Семіз Толық Жуан Қол Ауыз жауап: қолы қимылдағанның аузы қимылдар Аяқ Құлақ Бет

Көл Өзек жауап: Өзен жағалағанның өзегі талмас Шалшық Бұлақ Өзен Сөз Мін Жауап: Сын түзелмей, мін түзелмейді. Дыбыс Дауыс Сын

Жуас Жуан жауап: жуастан жуан шығады Осал Ез Қорқақ Жын Алтын жауап: алтын көрсе періште жолдан таяды Шайтан Періште Құбыжық

Әже Қыз жауап: анаға қарап қыз өсер, атаға қарап ұл өсер Ана Жеңге Сіңлі Тіс Тас жауап: тіл тас жарады, тас жармаса бас жарады. Құлақ Қол Тіл

Той Қызық жауап: тойдың болғанынан боладысы қызық Думан Жиын Кеш

ІІІ. «Ойлы болсаң озып көр» Көнерген сөздер мағынасын ашу. Тапсырмалар саны –3 дұрыс жауап – 10 ұпай. Толық емес жауап - 5 ұпай.

Ит Марғау жауап: марғау (соқыр) Мысық Тауық Шошқа От көсейтін құрал Әндеме жауап: сылақшының үй сылайтын қалағы Қайрақ тас Үй сылайтын құрал Тасымал құралы

Диірменнің үстіңгі тасы Балбал тас жауап: мүсіннің жанына қойылған тас бағана Малға су беруге арналған Құдықтың қақпағы Жауынгер сарбаздарға арналған мүсіннің жанына қойылған тас бағана