КОМПЬЮТЕРЛІК ЖЕЛІ

Компьютерлік желі дегеніміз – ресурстарды (дискі, файл, принтер, коммуникациялық құрылғылар) тиімді пайдалану мақсатында бір – бірімен байланыстырылған компьютерлер тізбегі.

Компьютерлік желі жұмыс істеу принципіне, аппараттық және программалық қамтамасыз етуіне байланысты жергілікті (ЖКЖ) және аумақты (АКЖ) компьютерлік желі болып бөлінеді.

Жергілікті желі шектеулі айма қ та ғ ы (бір б ө лмеде, бір мекемеде, зауыт немесе бекетте т.с.с) компьютерлерді біріктіреді. Жергілікті желі құ руда ғ ы себеп - ө ндірістік процестерді автоматтандыру, ә р т ү рлі құ жаттарды жедел өң деу.

Жергілікті желінің физикалық негізі Компьютерді жергілікті желіге қосу үшін қажет: желі адаптері (желі картасы), ол кейде кеңейтілген еркін слотқа қойылады немесе аналық тақшамен (материнская плата) бірге болады және арнайы кабелді желіге қосатын орын (разъем) болуы шарт.

Егер жалпы желіге бір-бірінен айтарлықтай қашықтықтағы компьютерлер немесе жергілікті желілер біріктірсе, онда мұндай құрылымды таратылған немесе аймақтық желі деп атайды. Қазіргі кезде ірі компьютерлік желілер саны жүздеген мыңдармен есептеледі.

Байланыстың түрлері жылдамдықСалыстырмалы бағасы Ара қашықтық Жіңішке коаксиалды кабель 10 Мбит/сөте арзан150 м дейін Жуан коаксиалды кабель 10 Мбит/сқымбаттау500 м дейін Есулі қос өткізгіш Мбит/с қымбаттау100 м дейін Оптоталшықты кабель 1 Гбит/с дейін өте қымбат2 км дейін Сымсыз байланыс3-54 Мбит/сСымсыз байланысқа қарағанда қымбаттау 300 м дейін

Шиналық топология – мұнда жұмыс станциялары желі адаптерлері арқылы жалпы шинаға немесе магистральға (кабельге) қосылады. Дәл осындай тәсілмен магистральға басқа да желілік құрылғылар қосыла береді. Желінің жұмыс жасау процесінде тасымалданатын ақпарат жөнелтуші станциядан жұмыс станцияларының барлық адаптерлеріне жеткізіледі, бірақ оны тек адресте көрсетілген жұмыс станциясы қабылдайды. Жұлдыз тәрізді топология – мұнда ортақтандырылған коммутациялық түйін-желілік сервер болуы тиіс, ол барлық мәліметтерді жеткізудіжүзеге асырады. Бұл топологияның артықшылығы – кез келген бір жұмыс станциясының істен шығуы жалпы байланысқа әсер етпейді. Сақиналық топология – мұнда байланысу арналары тұйықталған сақина бойында орналасады. Жөнелтілген мәлімет біртіндеп барлық жұмыс станцияларын аралап шығады да, оны керекті компьютер қабылдаған соң жұмыс тоқтатылады. Бұл топологияның кемшілігі – кез келген бір жұмыс станциясының істен шығуы жалпы байланысты бұзады.

Са қ иналы топология

Ж ұ лдыз т ә різді топология

Шиналы қ топология

Концентратор (хаб) Разъем RJ-45 Жергілікті компьютерлік желінің есулі қос өткізгіш арқылы байланысы

Антенна Wi-Fi қ атынау н ү ктесі радиоканал Антенн а ымсыз байланысы Жергілікті компьютерлік желінің сымсыз байланысы

Бір немесе бірнеше желілерді бір – бірімен өзара байланыстыру желіаралық байланыс немесе ауқымды желі деп аталады. Ауқымды желі қала, аймақ, ел, бүкіл Жер шарын қамтуы мүмкін.

Жалпы желілер- бұл дүние жүзі бойынша таратылған желілер. Ең белгілі және қол жететін жалпы желі - Интернет болып табылады. Интернет желісі тұрақты құрылым емес, оны миллиондаған пайдаланушылар ұдайы өзгеріп отырады. Желідегі компьютерлер жұмысын программа басқарады, ондағы барлық компьютерлердің бір – біріне жіберетін және қабылдайтын ақпараттарды араласпай, тиянақты жеткізілу үшін, олар бір тілмен – ортақ ережемен байланыс жасау қажет. Осындай ортақ ереже желілік хаттама деп аталады.

Сервер – ортақ пайдалануға арналған барлық ресурстарды қамтитын компьютер. Ортақ ресурстарды пайдалану үшін сервер қосулы болуы қажет. Желідегі жұмыстың көп бөлігін сервер атқарады.

Деректер беру каналы Web - сервер Файлды (FTP) сервер Пошта сервері Компьютер ді қ олданушы лар (клиенттер) Ауқымды компьютерлік желі

Модем Сигнал Мәліметтер сандар түрінен дыбысқа көшеді Мәліметтер компьютерде н сандар түрінде шығады Модем Сигнал Мәліметтер сандар түрінен дыбысқа көшеді Мәліметтер компьютерг е сандар түрінде түседі Телефон ж үйесі

Қ атынау сервері Провайде р СОМ -порт Интернет Модем Ж ұ мыс станциясы Телефон тізбегі Интернетке модем арқылы шығу

Қ атынау сервері (шлюз) Ж ұ мыс станциясы Свич Интернет Есулі қ ос ө ткізгіш Интернетке ауданды жергілікті желі арқылы шығу

Қ атынау сервері Ж ұ мыс станциясы Интернет Сымсыз байланыс тізбегі Ұ ялы байланыс операторы Интернетке GPRS каналы бойынша шығу жолдары

Қ атынау сервері Интернет Wi-Fi адаптер ( құ рамдас н/е сырт қ ы) Қ атынау аума ғ ы Wi-Fi қ атынау н ү ктесі Сымсыз байланыс тізбегі Ж ұ мыс станцияс ы Интернетке Wi-Fi каналы арқылы шығу

Зейін қойып тыңдағандарыңызға рахмет!