Ұпай жина! 50
Қара көзді (доминантты гомозиготалы белгі) солақай (рецессивті белгі) әйел, көк көзді (рецессивті), оң қолды (доминантты гомозиготалы ) еркекке үйленген. F1 ұрпақты тап?
т/к: F1-? Жауабы: F1 – қара көзді, оң қолды.
С ұ р т ү сті тыш қ ан – А А қ т ү сті тыш қ ан – а С ұ р ж ә не а қ т ү сті тыш қ андарды ша ғ ылыстырды, Ғ 1 тек с ұ р тыш қ ан, ал Ғ 2-де 198 с ұ р ж ә не72 а қ тыш қ ан пайда болды. Б ұ л белгілер қ алай т ұқ ым қ уалайды?
Моногибридті будандастыру бойынша т ұқ ым қ уалайды. С ұ р т ү с доминантты да, а қ т ү с рецессивті
Доминантты аллель к ө к к ө зділік –А,ал қ ара к ө зділік - а. Мына гаметаларды будандастыр ғ анда фенотиптік ара- қ атнас қ андай болады? 1. АА х аа 2. АА х Аа 3. Аа х Аа
1. Біркелкі 2. 1/1 3.3/1
Доминантты белгі толы қ бай қ алмай аралы қ сипатта болса, ол қ алай аталады?
Толымсыз доминанттылы қ
Гетерозиготалы екі қара итті бір-бірімен шағылыстырғанда ақ иттің дүниеге келу мүмкіндігі қандай?
Жауабы: ақ иттің дүниеге келуі мүмкін.
Берілгені: АА – қ о ң ыр құ ндыз аа - с ұ р құ ндыз Ғ 2-де 15 с ұ р ж ә не 47 қ о ң ыр құ ндыз пайда болады. Есепті шы ғ ар.
Фенотипі: 47:15 (3:1); Генотипі: 1:2:1; Моногибридті будандастыру бойынша тұқым қуалайды.
Ата-аналары бір-бірінен ай қ ын бір ж ұ п белгі ар қ ылы ажыратылатын дараларды будандастыру?
Моногибридті будандастыру
Қ ызыл жемісті қ ойб ү лдіргенді бір-бірімен будандастыр ғ анда ұ рпа қ тарыны ң жемісі қ ызыл, ал а қ ты бір-бірімен будандастыр ғ анда ұ рпа қ тары а қ болады. Қ ызыл жемісті қ ойб ү лдіргенді а қ пен будандастыр ғ анда, ұ рпа қ тары қ ыз ғ ылт болады.Енді осы қ ыз ғ ылтты ө зара будандастыр ғ анда ұ рпа ғ ында қ андай фенотип болады?
1 АА ( қ ызыл)/2 Аа ( қ ыз ғ ылт)/1аа (а қ )
Адамда таскере ң ауруы – рецессивті белгі болып т ұқ ым қ уалайды.Егер ата-анасы гетерозиготалы болса, отбасында ауру ж ә не сау балаларды ң туу ы қ тималды ғ ы қ анша пайыз?
25% (аа) ауру бала тууы м ү мкін.
Б ұ рша қ ө сімдігіні ң т ұқ ымыны ң қ ара т ү сі, а қ т ү сінен басым. Мынадай будандастырудан алын ғ ан ө сімдіктерді ң т ұқ ымыны ң т ү сі қ андай болма қ : а)Аа х Аа; ә ) АА х Аа; б) аа х АА; в) Аа х аа ?.
а) 3:1; ә ) біркелкі; б) біркелкі; в) 1:1;
1. Т ұқ ым қ уалау за ң дылы қ тарын аш қ ан ғ алым? 2. Негізгі 3 за ң ы?
1.Грегор Мендель 2. 3 за ң ы: Біркелкілік за ң ы Ажырау за ң ы Т ә уелсіз ажырау за ң ы
Қой бүлдіргенінің екі сорты бар. Бірінің жемісінің түсі қызыл (доминантты гомозиготалы) және мұртшасы (рецессивті) бар, ал екіншісінің жемісінің түсі ақ (рецессивті) және мұртшасы жоқ (доминантты). F1-ы тап?
т/к: F1-? Жауабы: F1 – қызыл, мұртшасы жоқ
Гомозиготалы қ ара сиыр қ ызыл сиырмен ша ғ ылыстырылады. Ірі қ ара малда қ ара т ү с (В) қ ызыл т ү стен (в) басым екені белгілі. Алын ғ ан ұ рпа қ қ андай т ү сті?
Бірінші ұ рпа қ фенотипі бойынша қ ара, ал генотипі бойынша – гетерозигота.
Бірінші ұ рпа қ ты ң Ғ 1 гетерозиготаларын бір-бірімен ша ғ ылыстыру н ә тижесінде алын ғ ан екінші ұ рпа қ ты ңҒ 2 генотипі мен фенотипін аны қ та
Генотипі 1/2/1 қ атнасындай Фенотипі 3/1
Ірі қ ара малда Р гені қ ызыл т ү сті, Р1 гені а қ т ү сті аны қ тайды, ал гетерозигота жа ғ дайында – бурыл т ү с береді. Ұ рпа қ тарыны ң т ү сін аны қ та ң дар: А) а қ сиырды бурыл б ұқ амен; Ә )Бурыл сиыр мен бурыл б ұқ аны;
А)1а қ /1бурыл Ә )1 қ ара/2бурыл/1а қ
Генотипі мынадай тыш қ андар: уу- с ұ р,Уу- сары,УУ- эмбрионды даму кезе ң інде ө леді. Мынадай ша ғ ылыстыруда ұ рпа қ тары қ андай болады: а) сары х сары; ә )сары х с ұ р; Қ андай ша ғ ылыстыруда ұ рпа қ тары к ө п болады?
а) сары х сары; ¼ (25%) эмбрионды дамуда өледі ә)сары х сұр; ұрпақтары көп болады
2 қ ара қ оянды ө зара ша ғ ылыстыр ғ анда, ұ рпа қ тарында а қ ж ә не қ ара қ ояндар пайда болды. Ата-анасыны ң генотипі қ андай?
Генотипі гетерозиготалы, я ғ ни Аа – қ ара қ ояндар
Тек біры ңғ ай доминантты немесе біры ңғ ай рецессивті аллельдерден т ұ ратын организмді қ алай атайды?
АА, аа - гомозиготалы
Қ ызана қ жемісіні ң домала қ (В)пішіні алм ұ рт пішіндіден, ал қ ызыл т ү сі (С) сары т ү сінен басым.Домала қ қ ызыл қ ызана қ пен алм ұ рт пішінді сары қ ызана қ ты будандастырса, Ғ 1, Ғ 2-ні тап
Ғ1- біркелкі ВвСс Ғ2 – 9(ВС)/3(Вс)/3(вС)/1(вв)
Берілгені: ААВВ- қ ара м ү йізсіз б ұқ а аавв – сары м ү йізді сиыр Ғ 1, Ғ 2– ні тап?
Ғ 1- біркелкі қ ара м ү йізсіз Ғ 2 – 9( Қ ара м ү йізсіз)/3( қ ара м ү йізді)/3(сары м ү йіссіз)/1(сары м ү йізді)