Нанотехнология - б ұ л к ө зге к ө рінбейтін аса ұ са қ б ө лшектерді ретке келтіре отырып, соны ң ерекшеліктерін алдын-ала белгілеп беру ар қ ылы ә лдебір құ рылымды құ растыру ғ а қ ажетті жекелеген атомдарды ы ңғ айластыра орналастыру. Нанотехнология (грек. nanos – ергежейлі ж ә не технология) – ке ң істікті ң нанометрлік айма ғ ында ғ ы жеке атомдар ғ а, молекулалар ғ а, молекулалы қ ж ү йелерге ә сер ету ар қ ылы жа ң а физика-химиялы қ қ асиеттері бар молекулалар, нано құ рылымдар, нано құ рыл ғ ылар мен материалдар алу м ү мкіндіктерін зерттейтін қ олданбалы ғ ылым. Нанометр дегеніміз бір метрді ң миллиардтан бір б ө лігі (1 нанометр=109 метр). Нанотехнология осындай ау қ ымды ө лшемдермен айналысады.Нанотехнология – ке ң істікті ң нанометрлік айма ғ ында ғ ы жеке атомдар ғ а, молекулалар ғ а, молекулалы қ ж ү йелерге ә сер ету ар қ ылы жа ң а физика-химия қ асиеттері бар молекулалар, нано құ рылымдар, нано құ рыл ғ ылар мен материалдар алу м ү мкіндіктерін зерттейтін қ олданбалы ғ ылым.

Нанотехнология ө мірге қ иял мен ә уестік н ә тижесінде келген еді жылы студент Эрик Дрекслер ө зіні ң "Жасампаз машина" аталатын футуристік эссесінде т ұң гыш рет молекулярлы технология атауын қ олданады. Ол фантаст-жазушы Станислав Лемні ң идеяларына ө з қ иял- болжамдарын қ оса қ тай отырып, "Саналы тіршілік ортасыны ң " жалпы бет-бейнесін жасап шы ғ ады. Осы болжам ғ а с ә йкес, XXI ғ асырда нанороботтар ә рбір затты ң, ә рбір адам а ғ засыны ң ішіне енгізіледі де, адамзат қ орша ғ ан ә леммен бірге т ұ тастай саналы компьютерге айналады. М ұ ндай идея Эссе Дрекслерден б ұ рыныра қ пайда бол ғ ан к ө рінеді жылы ІВМ корпорациясыны ң швейцариялы қ филиалында ғ ы екі инженер, Герд Бинниг пен Гейнрих Рорер м ә нерлеп туннельдеуші микроскоп ойлап тауыпты. Микроскопты ң құ рылымы аса қ арапайым: шамалы қ ысым ғ а қ осыл ғ ан аса жі ң ішке ине бір нанометр шамасында ғ ы қ ашы қ ты қ та материалды ң ү стімен жылжып отырады. Осы кезде инелерді ң ө ткір ұ шы материалды ң беткі қ абатына электрондарды тесіп ө ткізеді де, соны ң н ә тижесінде шамалы то қ пайда болады, оны ң к ө лемі ине мен беткі қ абатты ң арасында ғ ы қ ашы қ ты ққ а байланысты болады. Осылайша материалды ң беткі қ абатынан жекелеген атомдарды "ажырату ғ а" м ү мкіндік туады. Б ұ л ғ ылымны ң пайда болуын 1959 жылы Нобель сыйлы ғ ыны ң лауреаты, А Қ Ш физигі Р.Фейнманны ң жеке атомдарды манипулятор к ө мегімен қ оз ғ алту м ү мкіндіктері туралы жаса ғ ан баяндамасымен байланыстырады. Нанотехнология терминін қ олданыс қ а ал ғ аш рет 1974 жылы жапон физигі Норио Танигути енгізген. Макроскопиялы қ за ң дылы қ тар ғ а с ү йенетін бас қ а инженер ғ ылымдардан нанотехнологияны ң негізгі ерекшелігі, нанонысандар ү шін квантты қ ж ә не молекулааралы қ ө зара ә серлесуіні ң к ү шті болуына байланысты. Нанотехнология саласында ғ ы зерттеулер қ азірді ң ө зінде практикалы қ ма ң ызы зор н ә тижелер беруде.

Қ азір ғ алымдар т ұ сауы жа ң а кесілген 'нанотехнологияны ң ү ш негізгі міндеттерін ай қ ындап алды: Біріншіден, осыны ң к ө мегіне с ү йене отырып, атомдарды ө з қ алауымызша тікелей орналастыру ж ү зеге асырылады, я ғ ни ерекше қ асиеттерге ие бол ғ ан материалдар жасалады. Екіншіден, к ө лемдері жекелеген молекулалар ғ а немесе атомдар ғ а те ң белсенді элементтері бар электронды қ схемаларды ң ө ндірісін ұ йымдастыру к ө зделіп отыр. Ү шіншіден, ғ алымдар к ө лемі молекула ғ а те ң механизмдер мен роботтар, я ғ ни наномашина жасауды к ө здеуде.