Ө ндірістік санитарияны ң ма ң ызы мен міндеттері Орында ғ ан: Ишанов М.

Ө ндірістік санитария дегеніміз – е ң бекті ң д ұ рыс гигиеналы қ жа ғ дайын жасайтын, ж ұ мысты ң адам а ғ засына зиянды ә серін жоятын, к ә сіби сыр қ аттарды ң орын алуына жол бермейтін санитарлы қ -техникалы қ шараларды ң ж ү йесі.

Ондай шаралар ғ а мыналар жатады: 1.Ж ұ мыс орнында қ ажетті микроклиматты ң қ амтамасыз етілуі; 2.Ша ң ны ң, буды ң ж ә не газды ң а ғ за ғ а зиянды ә серін жою; 3.Ж ұ мыс орнында шу мен дірілді ң м ө лшерін азайту немесе жою; 4.Ж ұ мыс орныны ң тиісті жары қ тылы ғ ын қ амтамасыз ету; 5.Радиоактивтік заттардан сауы қ тыру ж ұ мыстарын ж ү ргізу; 6.Температурасы нормадан жо ғ ары немесе т ө мен ж ұ мыс орындарында е ң бекті ң арнайы жа ғ дайын жасау; 7.Санитарлы қ -т ұ рмысты қ б ө лмелерді ң болуы ж ә не оны ң қ ажетті заттармен жабды қ талуы; 8.Е ң бекшілерді арнайы киіммен ж ә не жеке қ ор ғ ану құ ралдарымен қ амтамасыз ету; 9. Ө ндіріске жа ң а техниканы, технологияны енгізу ж ә не автоматтандыру, е ң бекті кешенді жара қ тандыру ғ а к ө шу.

Қ орыта айт қ анда, ө ндірістік санитария е ң бек гигиенасыны ң талаптарына с ү йене отырып, е ң бекте е ң бекшіге д ұ рыс ж ә не зиянсыз жа ғ дайларды қ амтамасыз етуге ба ғ ыттал ғ ан санитарлы қ -гигиеналы қ, емдеу-профилактикалы қ ж ә не ұ йымдастыру-техникалы қ шараларын жасайды. Сондай-а қ ә рбір адам ө ндірісте ө зіні ң гигиенасын да са қ тай білуі қ ажет. Ж ұ мыс уа қ ытыны ң, тама қ тануды ң, демалуды ң, тазалы қ са қ тауды ң, ө зін- ө зі к ү те білуді ң орындалуы ө те ма ң ызды.

Жалпы ал ғ анда, ө ндірістік зиянды факторларды ү ш топ қ а б ө луге болады: - Ө ндірісті ң жалпы жа ғ дайынан туындайтын факторлар. Мысалы, ж ұ мыс орнында ғ ы ө те жо ғ ары немесе ө те т ө мен температура, ауаны ң жо ғ ары ыл ғ алдылы ғ ы, б ө лмедегі ауа алмасуыны ң жо ғ ары жылдамды ғ ы, т.с.с. -Технологиялы қ ү деріске байланысты факторлар. Мысалы: технологиялы қ ү дерісті орындау кезінде пайда болатын ша ң дар, булар, газдар, діріл, шу, радиоактивті жары қ, т.б. -Е ң бек ү дерісіне байланысты факторлар: ж ұ мыс кезінде адам б ұ лшы қ еттеріне к ү ш т ү сіріп,шаршату, я ғ ни денені ң ж ү ктелуі.

Осы факторлардың әрқайсысына белгіленген санитарлық нормалар: 1.Жылу (13-28°). Ауаның температурасына жұмыс орнының әрбір шаршы метр көлеміне сағатына 20 кКал аспайтын жылу бөлінетін орындар еңбектің қалыпты жағдайы жасалған орындар деп аталса, 20 кКал жоғары жылу бөлінетін орындар еңбектің ыстық жағдайында жұмыс істелетін орындар болып есептеледі. Мұндай орындарда еңбекке ақы төлеу де, оларға жағдый жасау да жоғары болады. 2.Ауаның ылғалдылығы. Жұмыс орнында ауаның салыстырмалы ылғалдылығы % болуы шарт. 3.Ауаның қозғалу жылдамдығы 0,2-1,0 м/с аралығында болуы тиіс. 4.Шаң. Ауаның құрамында кремний тотығы жоқ болса, 10 мг/м3 –дейін шаң зиянсыз болып есептеледі. 5.Бу мен газ, негізінен, минералды тыңайтыштардан жанар- жағармайлардан тарайды. Олардың мөлшері төмендегіден аспауы тиіс: аммиак – 20 мг/м3, бензин – 100 мг/м3, мышьяк – 0,3 мг/м3, күкірт қышқылы – 1,0 мг/м3, күкірт сутегі – 10,0 мг/м3, шай – 3,0 мг/м3. 6.Шу. Адамдардың сөйлесуі 40 децибел (бұл норма болып есептеледі), ал жүк көлігі децибел шу шығарады. Ғалымдардың айтуынша, артық шу адам өмірін 3-12 жылға дейін қысқартады. 7. Діріл амплитудасы 1,3 мм болса, жиілігі 2 гц. 0,005мм болса, 8гц. 0,01 мм болса, жиілігі 31,5 герцтен аспауы тиіс.

Дәрігерлік алдын алу және санитарлық-гигиеналық шараларға оларды дәрігерлік байқаудан өткізіп тұру, әр түрлі ауруларға қарсы егу мен өндірістік гимнастиканы жүргізу, еңбекшілердің тамақтануы мен демалуы, жеке гигиенасын қатаң сақтау жұмыстары жатады. Техникалық шараларға техниканы және технологиялық үдерістерді жетілдіру, оларды зиянды өндірістік факторларды тудырмайтын әдістермен салыстыру, өндірістік үдерістерді механикаландыру, автоматтандыру және қашықтан басқаруды ұйымдастыру, жеткілікті жарықпен амтамасыз еті жатады. Ұйымдастыру шараларына еңбекшілерді жұмыс істеуге рұқсат етудің талаптарын орындау, жұмыс орындарын дұрыс ұйымдастыру, еңбек және демалыс режимдерін қатаң сақтау, өндірістің жоғары мәдениетін қалыптастыру, өндірістік бөлімдер мен тұрмыстық бөлмелерде санитарлық ережелерді сақтау жатады.