Топқа бөлу қатты сұйық газ
Топ ережесін құру
Ой шақыру
Cәйкестендір S Н m м 2 P с t кг/м 3 ρ Па V кг F м 3
Доп лақтыру
Қызығушылықты о я т у
1.Заттың неше агрегаттық күйі бар? 2.Барлық үш күйде де кездесетін табиғатта қандай дене бар? 3.Қатты дене қысымды қалай жеткізеді? 4.Сұйықтар мен газдар ше?
ж Паскаль заңы
Білімділік мақсаты: Қысымның қатты денелер, сұйық- тар және газдар арқылы берілуін түсіндіру; Паскаль заңымен таныстыру; Танысқан мәліметтерін күнделікті өмірде, есептер шығаруда қолдана білуге үйрету;
І топ – Қатты дене тобы
ІІ топ – Сұйықтар тобы
ІІІ топ – Газдар тобы
Паскаль 12 жасынан бастап ғылыммен шұғылданды. Әкесі Этьен математик және астроном болған. Әкесі баласын ғылым үйірмесіне қатыстырған. Сол кезде зерек бала сол кездегі ғалымдармен бірдей ғылым туралы пікірлескен. 16 жасында Паскаль «Қима туралы» еңбегін жазады. Ол газ бен сұйықтардың қасиетін көп зерттеп, заңдылығын тағайындаған және атмосфералық қысымның бар екендігін өз тәжірибесімен дәлелдеп берген.Оның атымен қысым бірлігі және информатикада программалау тілі аталған. Ол бағдарламалау тілін 300 жыл бұрын ашқан алғашқы адам болып есептеледі. ХҮІІ ғасырда өмір сүрген француз математигі. Математикалық анализ, ықтималдық теориясының, кескін- дік геометрияның негізін салушы- ларының бірі, гидростатиканың негізгі заңының авторы
Ой-толғаныс кезеңі І топ – қатты денелерде ІІ топ – сұйықтарда ІІІ топ – газдарда қысымның берілуіне зерттеу жүргізеді
Қатты денелер тобына Суретке қарап, қатты, сусыма дененің, сұйықтың қысымды жеткізуін түсіндіріңдер. Қысымның қалай берілетінін бағыттауышпен кескіндеңдер
Сұйықтар тобына Паскаль заңын пайдаланып, суреттегі құбылысты түсіндіріңдер. Егер күштірек қысса, бақыланатын құбылыс қалай өзгереді?
Газдар тобына Бөтелке жасағанда түтік арқылы ауа үрлеп енгізіледі, сонда балқыған шыны бөтелке қалпына түседі. Мұнда қандай физикалық құбылыс пайдаланылады?
Қатты денелер тобына Автомобильге жүк тиелген. Автомобиль дөңгелектерінің камераларындағы қысым өзгереді ме? Мұнда қандай физикалық құбылыс пайдаланылады? Сұйықтар тобына Кейде сүңгуір қайықтар, бомба қайықтан тыс жерде жарылса да, тереңде жарылған бомбадан зардап шегетіні неліктен? Газдар тобына Қысымы 5 кПа-ға тең поршеннің әсер ете бастауы салдарынан 1 және 2 аудандарға газдың түсіретін қосымша қысымы қандай ?
Бір жадырап қалайық Қағаз, қалам алайық Төбеге қойып қағазды Үлкен өзен салайық. Ортасында арал бар Оң жағында пальма бар Сол жағында сен тұрсын Дәл қасыңда мен тұрмын Қағазды енді алайық Суретімізге қарайық
Үйреніңіздер, оқыңыздар, ақылға салыңыздар, оның ішінен ең қажеттісін таңдап алыңыздар. Н.И.Пирогов.
Тест тапсырмаларын орындау
1. Сыныптас оқушыға қысымның қандай бірліктерімен өлшенетініне ақыл бер: А) Ньютонмен В) Паскальмен С) килограммен
2. Ғарышкерлерге арналған тамақты жартылай сұйық түрде жасап, иілгіш қабырғалары бар тюбиктерге салады. Ғарышкер тюбиктегі тамақты ақырын сығу арқылы алады. Мұндағы орындалатын заңды көрсетіңдер : А) Паскаль В) Инерцилық С) Динамикалық
3. Станоктың массасы 300 кг, ол 4 табанымен фундаментке бекітілген. Әрбір табанының тіреу ауданы 0,05 м 2 болса, онда осы станоктың еден бетіне түсіретін қысымын табыңдар : А) 150Па В) 1500 Па С) 15 Па
4. Дымбілмеске үйрет: қысымды қалай өзгертуге болады? А) дененің ауданының беті мен күшін ауыстыр В) бетінен әртүрлі маймен майла С) дененің түсін өзгерт
5. Оқушы өзінің креслоға отыр- ғандағы қысымын анықтамақ болып, ауданға өзінің күшін барлық уақытын бөлумен кетіреді. Сенің ақылың: А) әрі қарай жалғастыр В) креслоны мазалағанды қой С) күшті ауданға бөл
Тест жауаптары: 1-В; 2-А; 3-В; 4-А; 5-С. Бағалау шкаласы «5» - 5 ұпай «4» - 4 ұпай «3» – 2-3 ұпай
Білдім, түсіндім Ойланып отырмын Түсінбедім
Үйге тапсырма: §34. Қысымның қатты денелер, сұйықтар және газдар арқылы берілуі. Паскаль заңы Эксперименттік тапсырма: Бұрандалы тығыны бар пластмассадан жасалған бөтелкені алып, Паскаль заңын көрнекі түрде көрсетуге арналған аспап дайындау (оны қалай жасауға болады, өздерің ойлап табыңдар, аспапты сынақтан өткізіңдер) Сұрақ: сол ыдысқа аузы тығындаулы тұрғанда су толтырсақ нені байқауға болады, тығынын ашсақ ше?
Бағалау Әр кезең бойынша оқушылардың жинаған ұпай сандарын қосу