Ж. Мустафинова Аудандық тамыз кеңесі 2015 жыл «Нұр Отау «Әсем-Ай» балабақшасы» ЖШС Тақырыбы: Ұлттық мәдени мұра құндылықтары негізінде балалардың рухани құзіреттілігін қалыптастыру

Қай заманда болмасын адамзат алдында тұратын ұлы мұрат - міндеттердің ең бастысы - өзінің ісін, өмірін жалғастыратын салауатты, саналы ұрпақ тәрбиелеу.

Балада рухани – танымдылық құзіреттілігін қалыптастыру мақсаты: дені сау, ұлттық санасы оянған, рухани ойлауға қабілетті, бойында басқа да игі қасиеттер қалыптасқан ұрпақ тәрбиелеу. Балада рухани – танымдылық құзіреттілігін қалыптастыру мақсаты: дені сау, ұлттық санасы оянған, рухани ойлауға қабілетті, бойында басқа да игі қасиеттер қалыптасқан ұрпақ тәрбиелеу. Міндеті: баланы рухани-адамгершілік тәрбиенің мазмұнын құрайтын қайырымдылық, сұлулық, достық, сүйіспеншілік құндылықтарына баулу; Баланың бойындағы жақсы әдеттерін сақтап, жаман әдеттерден бойын аулақ ұстауға үйрету; Күнделікті бірлесе атқаратын іс-әрекеттер барысында өзінің құрбылары мен адамгершілік қарым-қатынас жасау, олармен санасу және жанашырлық сезімдерін дамыту;

«Сен де бір кірпіш дүниеге, кетігін тап та, бар қалан» деп ұлы Абай атамыз айтқандай адам өз өмірін ақ ниетпен адал істерге бағыттап, рухани адамгершілік құндылықтарды өзіне мұрат еткенде ғана оның өмірі үлкен мәнге, терең мазмұнға ие болып, өз орнын табады. «Сен де бір кірпіш дүниеге, кетігін тап та, бар қалан» деп ұлы Абай атамыз айтқандай адам өз өмірін ақ ниетпен адал істерге бағыттап, рухани адамгершілік құндылықтарды өзіне мұрат еткенде ғана оның өмірі үлкен мәнге, терең мазмұнға ие болып, өз орнын табады. Ұлттық құндылықтарға халқымыздың мәдени мұралары, ата – баба салт – дәстүрлері, танымдығы, эстетикасы, тәлім – тәрбиесі, үлгі - өнегелік нақыл сөздері жатады. Мәдени мұрамыз Оңтүстік Қазақстанда «Айша бибі», «Қожа Ахмет Яссауи» кесенелері, Ұлылар бас қосқан Ұлытау, аңызға айналған «Тайқазанның» ешкімге ұқсамайтын жасалуы, Есік қаласынан табылған «Алтын адам», Талас өзенінің бойынан табылған Орхон – Енисей тас бетіндегі жазу – таңбалар ұлттық құндылықтарымыз. Ұлттық құндылықтарға халқымыздың мәдени мұралары, ата – баба салт – дәстүрлері, танымдығы, эстетикасы, тәлім – тәрбиесі, үлгі - өнегелік нақыл сөздері жатады. Мәдени мұрамыз Оңтүстік Қазақстанда «Айша бибі», «Қожа Ахмет Яссауи» кесенелері, Ұлылар бас қосқан Ұлытау, аңызға айналған «Тайқазанның» ешкімге ұқсамайтын жасалуы, Есік қаласынан табылған «Алтын адам», Талас өзенінің бойынан табылған Орхон – Енисей тас бетіндегі жазу – таңбалар ұлттық құндылықтарымыз.

Тәрбиенің бастапқы әліппесін бала отбасында алып, сонда адамгершілік пен ізгіліктің негізі қалыптасады. Отбасы - сүйіспеншілік мектебі. Бала өз отбасында әке мен шешені, ата мен әжені ардақтап, бауырларына қамқорлық жасап, жақсы көреді, сыйлауды үйренеді. Дастархан басында отырғанда, бір істі бастарда, жол жүрерде берген ақ бата қанымызға сіңісті, жанымызға жұғымды, ой – санамызға нұрлы шуақ сыйлап, марқайтып тастайды. Негізі, бата берудің түрлері көп. Дастарханға ас қайырғанда, алыс сапарға жол жүргенде, шілдеханада, қыз ұзатуда, ұлан – асыр тойда т.б. Балабақшадағы үйретілетін байлығымыз- бата Дастархан басында отырғанда, бір істі бастарда, жол жүрерде берген ақ бата қанымызға сіңісті, жанымызға жұғымды, ой – санамызға нұрлы шуақ сыйлап, марқайтып тастайды. Негізі, бата берудің түрлері көп. Дастарханға ас қайырғанда, алыс сапарға жол жүргенде, шілдеханада, қыз ұзатуда, ұлан – асыр тойда т.б. Балабақшадағы үйретілетін байлығымыз- бата

Рухани құндылықтарымыз: Салт – дәстүрімізге қатысты сарқыт, сыбаға, байғазы, сүйінші, көрімдік сұрауды; Ұлттық «Көкпар», «Бәйге», «Теңге алу», «Арқан тартыс», «Палуандар күресі», «Алтыбақан», «Қыз қуу» ойындарын; Халқымыздан термеші, жырау, жыршы, әнші, күйші көптеп шыққан. Күй атасы – Құрманғазы, күйші Дина апамыз, палуан Қажымұқан, күміс көмей әншілер Ақан сері, Біржан сал- мәдени мұраларымыз, мақтанышымыз. Рухани құндылықтарымыз: Салт – дәстүрімізге қатысты сарқыт, сыбаға, байғазы, сүйінші, көрімдік сұрауды; Ұлттық «Көкпар», «Бәйге», «Теңге алу», «Арқан тартыс», «Палуандар күресі», «Алтыбақан», «Қыз қуу» ойындарын; Халқымыздан термеші, жырау, жыршы, әнші, күйші көптеп шыққан. Күй атасы – Құрманғазы, күйші Дина апамыз, палуан Қажымұқан, күміс көмей әншілер Ақан сері, Біржан сал- мәдени мұраларымыз, мақтанышымыз.

Өз білгенін баласына үйреткен ата-ананың ісі білгендіктің белгісі, ата – баба дәстүрін жалғастыру ұрпақ парызы. Баланың бойына сіңіру бала тәрбиесімен айналысып отырған біздің міндетіміз. Өз білгенін баласына үйреткен ата-ананың ісі білгендіктің белгісі, ата – баба дәстүрін жалғастыру ұрпақ парызы. Баланың бойына сіңіру бала тәрбиесімен айналысып отырған біздің міндетіміз оқу жылы аралығында балабақшамызда ата- аналармен бірге араласа отырып, «Тату отбасы » қызықты кеші, «Толағай» отбасылық жарыстары, «Жыл басы Наурыз» ертеңгілігі, «Тәрбие бастауы отбасынан » тақырыбында дөңгелек үстелдер, «Мен және менің отбасым» тақырыбында стенд- газеттер ұйымдастырылды.

Біз жас өскіндерді адамгершілікке бағыттау мақсатында ойындар ұйымдастыру арқылы оларды қиыншылықтан қорықпауға, мақсатқа жетуде барлық күш-жігерін жұмсауға, құрбыларына қолғабыс жасауға тәрбиелейміз. Осы арқылы бала өзіне баға берумен қатар белсенділігі де артады.

Баланың балалық шағының қызықты болуын ескергеніміз жөн. Бұл бала бойында адамгершілік құндылықтарды қалыптастырудың бірден- бір жолы. Баланың балалық шағының қызықты болуын ескергеніміз жөн. Бұл бала бойында адамгершілік құндылықтарды қалыптастырудың бірден- бір жолы.

Ісіңізге, еңбегіңізге, оқуыңызға нағыз адамгершілікпен кіріссеңіз сөз жоқ, жеңіске жетесіздер. Қ. Сәтпаев. Ісіңізге, еңбегіңізге, оқуыңызға нағыз адамгершілікпен кіріссеңіз сөз жоқ, жеңіске жетесіздер. Қ. Сәтпаев.