Ортында ғ ан: Махатова А.М. Тексерген: Байгундинова Б.И.

Т ү с к ө ру – қ иял процесіні ң ұ й қ ы кезігдегі ендар бейнесі. Т ү с к ө руді физиологиялы қ т ұ р ғ ыда т ү сіндірген академик И.П.Павловты ң пікірі бойынша ұ й қ ы кезігде ми клеткаланана ң қ ызметі толы қ тежелмейді, кейбір б ө лімдері озу қ алптында ғ ыдай ж ұ мыс істей береді. қ иялИ.П.Павловты ңми клеткаланана ң Т ү с к ө ру – қ иял процесіні ң ұ й қ ы кезігдегі ендар бейнесі. Т ү с к ө руді физиологиялы қ т ұ р ғ ыда т ү сіндірген академик И.П.Павловты ң пікірі бойынша ұ й қ ы кезігде ми клеткаланана ң қ ызметі толы қ тежелмейді, кейбір б ө лімдері озу қ алптында ғ ыдай ж ұ мыс істей береді. қ иялИ.П.Павловты ңми клеткаланана ң

Австриялы қ д ә рігер психолог Зигмунд Фрейд 1856 жилы 6 мамырда Фрейбурк қ аластында, қ арапаймы тері саду шина ң отбастында д ү ничего келеді.Фрейбурк 1860 жилы Фрейдтер отбасы Вена ғ а к ө шеді. 83 жил ө міріні ң 80 жилын Зигмунд осы қ лада ө ткізеді. Ү клен отбастында 8 бала балды, біра қ Зигмунд ө зіні ң ал ғ орлы ғ имен,та ңқ аланлы қ а қ ылимен,кітап қ а денег құ марли ғ имен ерекшеленді жилы Вена ғ а

З. Фрейдті ң негізгі е ң бектері Т ү с жору (1900), К ү гделікті ө мірді ң психопатологиясы (1901), Тап қ орлы қ ж ә не она ң бейсанна ғ а қ а ты насы (1905), Жанжынасты қ теорияна ң ү ш очеркі (1905), В. Иенсенні ң Градивастында ғ ы сандыра қ тар мен т ү стер (1907), Леонардо да Винчи туралы естьліктер (1910), Тотем ж ә не табу (1913), Психоаннализге кіріспе лекциялар (1916), Қ анна ғ астану принципіні ң ар ғ ы да ғ ы (1920), Б ұқ аралы қ психология ж ә не адами Менді талдоу (1921), Мен ж ә не Ид (1923), Тежелу, симптом ж ә не қ ор қ наш (1926), Бір елесті ң келешегі (1927), Достоевский ж ә не ә ке ө лтіру (1928), М ә дениетке к өң іл толмач (1930), Адам Моисей ж ә не монотеизм (1938) ж ә не бас қ алан.

1900 жилы «Т ү с жору» («Т ү с к ө руді тал қ была у») кітабы дары қ к ө рді. Она З.Фрейд ө зіні ң басты е ң бегі саннады. Кітапта т ү стегі бейнелерді ң қ алыптассу т ә сілдері: оларды ң кешенді қ абаттассуы, т ұ тасс бейнені ң б ө лшек бейнемен алмасуы, кейіптеу ж ә не т.с.с. сипатталды. Осына ң барыстында ол барлы қ адамдар ү шін бірдей м ә нге ие символ дарбар деп саннады. М ұ ндай символ дар ретігде ұ шуй, құ лоу, суды, ү шкін заттарды, тісті ң т ү суін к ө ру қ арастырылды. Б ұ л кезе ң де психологияда бір – бірін ә р т ү рлі ғ былыми т ұ л ғ алан ауыстырды. Т ә уелсіз авторларды ң б ұ л қ а ғ диана тексеруі м ұ ндай т ұ жырымды растамады. Фрейд т ү с к ө рудегі бейнелерді эмоциалды сезім к ү йлеріні ң де ң гейлері ретігде т ү сіндірді. Оларды ң туындоу к ө здері к ү ндізгі қ алыптан тыс сезім к ү йлерігде, қ ызы ғ ушилы қ тартында, қ ор қ наш к ү йлері мен саннадан тыс ә рекетирігде дасырыл ғ ан. Олар ө здері туралы ерекше символды қ тілде с ө йлейді. Фрейд оларды ң с ө здік қ оры мен она ң құ рылу т ә сілін қ алпына келтіруге туристы.

Фрейд т ү сті бейсанна ғ а апаратын патша жолы деп есептеген. Ал ғ аш қ ы ү рдіска дататын т ү с к ө ру механизмдері (алмастыру, қ оюландыру, символ тау) бейсаннана ң бас қ а да к ө ріністерігде ( қ ате ә рекетир, қ ате с ө здер, қ ате дазулар, қ ате о қ улар) табылады, оларды ң қ ызметтері мен құ рылымдары те ң келеді.

Т ү с доу-данайды, ү рейді барынша к ө рсететін данна ң таби ғ и тілі. Т ү нгі са ғ ат 22-ден та ңғ а дейін ә р қ айсысы 20 минуты қ, далпы ұ за қ ты ғ ы – минуты қ т ү с к ө рмейтін адам болмайды. Бізді ң Менні ң ә рбір б ө лігі ө зіні ң т ү сін к ө реді, бір б ө лігі к ө ріп датса, бас қ а б ө лігі ба қ ылап датады. Тере ң ұ й қ ы кезігде сирек, қ ыс қ а к ө ріністер бола-ды. Т ү стер қ ыс қ а ж ә не ұ за қ болады, олар беккер к ө рінбейді, олар жоруды керексініп т ұ рады. Олар неге т ү сініксіз? Б ұ л ү рей мен проблемана барынша б ү ркемелеу. Т ү с – б ұ л доу-данай мен ү рейді ң, қ ор- қ нашты ң ай ғ а ғ ы. Цензура мен ұ ждан к ү ші елігулерді дасырып, т ү сті ң м ә н-ма ғ ынасын шее-леністіреді.

Адамдарды ң 15% т ү с к ө рмейді, к ө рген т ү сін есть са қ тамайды, 15% к ү где т ү с к ө реді, 70% – орташа. Аян беретін т ү стер – 10% психологиялы қ өң дэу материалы. Аудиовизуалды т ү стер – 80%. Таза кинестьтикалы қ т ү стер – 1%.

Т Ү С К Ө РУ КЕЗЕ Ң ДЕРІ - басталуы, - сюжетті ң дамуы, - кульминация (остында, кенеттен), - эпилог.

Фрейд т ү сті біреулеп, емделушіні ң т ү сті ң ә рбір келесі элементіне негізделген еркін ассоциация- ларина қ артисты талда ғ ан. Сонан со ң, т ү с пен еркін ассоциациялоу материалдарын қ олданна отырып, ол т ү сті ң ма ғ ынасын т ү сіндіріп берген. Юнг т ү с жоруды ң бас қ аша ә дісін дасады. Бір адамна ң к ө рген т ү сіні ң бірі емс, бірнешеуі, сериясы қ арастырылады.

К ө рген т ү стер бірізділікпен дал ғ асып, бірте- бірте езды-к ө пті д ә режете ма ғ ынасы біліне бас-тайды. Серия – б ұ л емделушіні ң ө зі дасайтын контекст, я ғ ни ма ғ каналы м ә тін. Б ұ л мина дай да ғ дай ғ а ұқ сан сия қ ты, алдымызда белгісіз бір н ә рсені дан да ғ ынан ашатын бір м ә тін емс, к ө п м ә тігдер датыр делік, ә рбір м ә тінні ңқ иин жерлерін тану ү шін б ә рін о қ ып ши ғ у керек болады... Ә рине, ә рбір ү зіндіні жору о ң айлоу, біра қ серия келесі ү зінділерде қ ателер болып қ алиса, сона т ү зету ү шін бізге барлы қ кілттерді береді. Психологияда м ұ на ішкі келісушілік ә дісі деп атайды ж ә не ол т ү с, әң гіме, қ иял сия қ ты запалы материал мен ж ұ мыс ж ү ргізуде ке ң інен пай- далынады.

Адам ө міріні ң 4/1 б ө лігін ұ й қ ы ғ а ж ә не она ң 6 жил уа қ тын т ү с к ө руге ж ұ мсайды. Алайда, аян ғ аннан кейін адамдар т ү сті ң к ө п б ө лігін есть са қ тамайды. Адам бір уа қ быта қ орылдап т ү с к ө рмейді.

Платонна ң айтуынша, т ү с а ғ заланды ң арастында іште, я ғ ни ішекте пайда болады. Она ң есептеуінше, бауэр т ү сті ң биологиялы қ қ айнар к ө зі болып табылады.

Адам т ү сті ә р 90 минут сайын к ө реді. Ал е ң ұ за қ т ү с та ңғ ы мезгілде ары кетсе минут қ а созылады. Африкана ң батыс займа ғ тында мекегдейтін ашанти хал қ ы т ү ска ө те байсалды қ арайтын к ө рінеді. Олар тіпті т ү сігде бол ғ ан о қ и ғ сына байланасты за ң органдарына ша ғ ымданна аллоды кен жилы ашил ғ ан Нептун ғ аламшары Римні ң те ң із құ дайына ң а ты на байланасты қ ойыл ғ ан. Нептун «т ү с» ғ аламшары болып есептеледі, себебі т ү с су секілді адамна ң ойын б ұ рмалап, шатасстырады.

Аристотель. О сновидениях / перев. и научно. комм. О. А. Чулкова // AKADHMEIA: Материалы и исследования по истории платонизма. Вып.6. Сб. статей. СПБ., С Аристотель. О предсказаниях во сне // Интеллектуальнае традиции античности и средних веков (Исследования и переводы). М. : Кругъ, С Вейн А. М. Патология мозга и структура ночного сна. Материалы симпоз. «Механизмы сна». Л. : Наука, Вейн А. М. Международная классификация болезней (МКБ-10). Классификация психических и поведенческих расстройств: клинические описания и указания по диагностике. Пер. с англ. (WHO, 1992). СПб.: Оверлайд, Роттенберг В. С. Адаптивная функция сна, причина и проявления её нарушения. М. : Наука, Ротенберг В. С., Аршавский В. В. Сон и адаптация // Ротенберг В. С., Аршавский В. В. Поисковая активность и адаптация. Москва : Наука, Гл. 2. Доддс Э. Р. Образы сновидений и образы культуры // Доддс Э. Р. Греки и иррациональное. СПб., С Образы сновидений и образы культуры Протопопова И. А. О сновидениях в античной Греции // Русская антропологическая школа. Труды. Вып. 2. М.: РГГУ, С Русская антропологическая школа. Труды Карасёв Л. В. Метафизика сна // Сон семиотическое окно. Милан, Вейн А. М. Три трети жизни. М.: Знание, с. (Наука и прогресс). Тхостов А. Ш., Рассказова Е. И. Методы оценки субъективного качества сна и мыслей перед сном. М. : Методическое пособие, Вейн А. М. Сон тайна и парадоксы. Резник Н. Занятия спящего мозга / Наталия Резник (к. б. н.) // Химия и жизнь : научноо-популярнай журнал Занятия спящего мозга Химия и жизнь Тонони Д., Чирелли К. Убирая лишнее // В мире науки : научноо-популярнай журнал Убирая лишнееВ мире науки