Мұғалімнің кәсіби өздігінен білім алуының негіздері.

Жоспар Педагогтардың өздігінен білім жетілдіруін ұйымдастыру технологиясы келесі кезеңдер Өздігінен білім жетілдірудің мақсаты

Өздігінен білім жетілдіру – бұл адамның барлық рухани және физикалық күштері қатысқан тұлғаның ең жоғарғы өзін-өзі жетілдіретін көрсеткіші; бұл шығармашылық іс-әрекеттің түрі.Оның үдерісінде адам өзін-өзі дамыта және өзін-өзі өзгерте тұрып рухани және материалды объектті және субъектті қоғамдық мәні бар құндылықты қана құрып қоймайды. А.Г. Мысливченко, И.Л.Наумченко

Педагогтардың өздігінен білім жетілдіруін ұйымдастыру технологиясы келесі кезеңдерден тұрады І кезең. – таңдайтын. Бұл кезең өз бетімен жұмыс істеуге белгілі бір бағытты қарастырады; мектептің ғылыми- әдістемелік тақырыбына (өзекті мәселесіне) сай жұмыстың мақсатын таңдау; жеке алған тақырыбын қалыптастыруы, өз әрекеттерінің жүйелілігін ұғуы. ІІ кезең – үйрететін.Бұл кезеңде педагог таңдап алған өзекті мәселе бойынша психолого-педагогикалық және әдістемелік әдебиеттермен танысады. ІІІ кезең – практикалық Бұл кезеңде эксперимент жасау, жұмыстың жаңа әдістерін қолдану, педагогтық дәлелдерді жинап, оларды іріктеу және талдау жүргізіледі. Практикалық жұмыспен қатар әдебиеттерді зерттеу бірге жүзеге асырылады. ІҮ кезең – теорияны ұғып, жинаған педагогикалық дәлелдерді жалпылау және талдау. Бұл кезеңде оқыған педагогикалық әдебиеттерді ұжыммен талқылауды ұйымдастыру тиіс;қалалық ӘБ, кафедраның немесе ӘБ отырысында өздігінен білім жетілдіруінің барысы туралы шығармашылық есеп беру;ашық сабақтарға және басқа да жұмыс түрлеріне қатысып, талдау

Өздігінен білім жетілдірудің мақсаты: 1. Мақсатталған өздігінен білім жетілдіру – адамның әлемін арандаттырып, құрастыратын, білім меңгеруге деген тұрақты қызығушылығын туғызатын белгілі әрекеттің түрі. 2.Жолшыбай өздігінен білім жетілдіру. Мақсатты әрекеттпен айналыса отыра, адам әрі қарай білім мен біліктерін қолдана алатын барлық жаңалықты біле бастайды. 3. Мақсатталған өздігінен білім жетілдіру. Адам өзіне өзі белгілі бір салада мақсат қояды. Бұл мақсат келесі ізденістерін жүзеге асырады, нәтижесін талдауда, оның шешімдерін қоюында дербестікті көрсетеді.

Мұғалімнің кәсіптік дамуының бағдарламасы Мұғалімнің өзіндік білім алуына ықпал етеді: ақпаратпен күнделікті жұмыс; шығармашылыққа деген ынта-жігері ; қазіргі ғылымның жылдам дамуы; өмірде,қоғамда болып жатқан өзгерістер; бәсекелестік қоғамдық пікір материалдық ынталандыру қызығушылық

Өздігінен білім алу көздері семинарлар мен конференциялар шебер сыныбы іс-тәжірибе алмасу бойынша іс-шаралар; біліктілікті жетілдіру курсы экскурсиялар театрлар, мұражайлар, концерттер, газеттер, журналдар әдебиет (әдістемелік, ғылыми, көркем) интернет

Ең алдымен, мектептің педагогикалық кеңесінде ұстаздардың ортақ шешімі бойынша курстан өтуден үмітті мұғалім таңдалып, хаттама толтырылады. Аталмыш құжат аудандық немесе қалалық білім бөлімінің талқысына түседі. Мамандар аймақ бойынша қабылданған хаттамаларға зер салып, педагогтардың еңбек өтілін, жетістігін таразылап, курстан өтушілердің тізімін жасайды. Ал білім басқармасы білім бөлімінің шешіміне сәйкес, мұғалімдерді оқыту орталықтарына, ағымдарға, топтарға бөледі. Атап өтерлігі, облысымызда деңгейлік оқытумен айналысатын екі орталық бар. Бірі –«Өрлеу» біліктілікті арттыру орталығы, екіншісі – «Педагогикалық шеберлік» орталығы. Біліктілік курстары үш деңгейден тұрады: үшінші деңгей – базалық, екінші - негізгі, үшінші ілгері деп аталады. «Педагогикалық шеберлік» орталығының «Өрлеуден» артықшылығы сол, ол барлық үш деңгей бойынша оқыту курстарын жүргізеді. Ал «Өрлеу» орталығы тек үшінші деңгей бойынша шеберлікті шыңдайды. Аты айтып тұрғандай, сатылардың әрқайсысы түрлі бағытта жұмыс істейді. Педагогтың жалақысына жалақы, біліміне білім қосатын курс орта есеппен үш ай оқытылады. Орталық директоры Нұрлан Сағындықұлының айтуынша, әр деңгейге арналған курсалды тапсырмалар, нұсқаулық, оқу материалдары, мектепте тәжірибеден өту барысында орындалатын тапсырмалар бар.

30 пайыз Кембридждік оқытушылар зерттеуінің жеңісі – біліктілікті арттыру курсының бағдарламасы XXI ғасыр талаптарына сай, бәсекеге қабілетті азамат тәрбиелеуді көздейді. Атап айтқанда, сыни тұрғыдан ойлайтын, топпен жұмыс істей алатын, достарымен ой бөлісетін, ізденіс жүргізетін оқушыны тәрбиелеу қажет. Бір сөзбен айтқанда, ұстаз білім берудің дәстүрлі әдісін ысырып қойып, жаңа технология бойынша еңбек етеді. Курс барысында соған бет бұруға үйрететін сабақтар жүргізіліп, кеңес беріледі. Бір ай бойы теориялық және тәжірибелік білім алған мұғалім жұмыс орнына қайта оралып, оны іс жүзінде қолданады. Тек қолданып қана қоймай, фотоға және бейнеге түсіруі тиіс. Осы арқылы алған білімнің текке кетпегенін растайды. Үшінші айда білгенін, үйренгенін ортаға салып, тәжірибе алмасып, қосымша білім алады. Үшінші деңгейлік курсты меңгергені жөніндегі сертификатқа ие болған соң еңбекақысына 30 пайыздық үстемеақы қосылады.

70 пайыз Екінші деңгейлік курс «коучинг», «ментор» деген ұғымдармен тығыз байланысты. Бұған дейін мұндай тіркестерді экономика, менеджмент, бизнес саласында құлағыңыз шалса, енді білім беру жүйесінде де кездестіретін боласыз. Өйткені, екінші курс аясында педагогтарды тәлімгерлікке баулиды. «Коучинг» – ұстаздардың бір-бірін үйретуі. Яғни тәжірибесі, біліктілігі мол ұстаздардың курс аясында алған білімін әріптестерімен бөлісу. Осы мақсатта мұғалімдердің қатысуымен ашық сабақтар жүргізіледі. Ал тәлімгерлер бір топқа бірнеше әріптесін жинап, курс барысында алған білімімен бөліседі. Осы арқылы курстан өтпеген ұстаздарға да біліктілігін арттыруға мүмкіндік туады. Түйіндегенде, үшінші деңгейлік курстан өткендер оқушыларды оқытса, екінші деңгейді меңгерген педагогтар әріптестерін үйретеді. Олардың айлық кірісіне 70 пайыз қосылады.

100 пайыз Бірінші деңгей – көшбасшылар мектебі десек, артық айтқандық емес. Өйткені, дәл осы курста мектепті алға жетелеудің, ұжымды ұйымдастыра білудің қыр-сыры меңгеріледі. Ілгері деп аталатын бұл деңгей үшінші және екінші деңгейлерді біріктіре отырып, жұмыс істейді. Әдетте, мектеп көшбасшысы ретінде директор ғана аталады. Жөн, білім ордасының басшысында көш бастауға қажет талаптар болуы да заңдылық. Десе де, әр мұғалімнің бойында да сондай қасиеттер бар, тек оны көріп, жетілдіре түсу қажет. Өйткені, ұстаз бастамашыл, жаңа идеяларды ұсынушы болуы – заман талабы. Бұл ретте деңгейлік курстарда желілік қоғамдастық деген ұғым қалыптасқан. Бұл көпшілік білетін желілік маркетингке ұқсайды. Барлығы бір топқа жиналып, пікір білдіреді, тәжірибе алмасады, ақыл-кеңестер сұрайды. Осылайша, үш айлық курстан өту барысында да, сертификатқа ие болып, қызметке қайта араласқанда да орталық порталында ашылған желілік қоғамдастық белсенді жұмыс атқарады. Тіпті, арнайы модераторлар да бар екен. Олар әр педагогтың белсенділігін, әңгіме барысындағы кәсібилігін бақылайды. Нұрлан Сағындықұлының айтуынша, мұндай бағдарламаның берері мол. Бірақ, «әттеген-айы» да жоқ емес. Басты түйткіл – ауылдық мектептер ұстаздарының дені ғаламторға қосыла алмайды. Екінің бірінде мұндай мүмкіндік жоқ. Бұл жұмыстың ширатылуына кедергісін келтірмей қоймайды. Алайда, еңбекке жаны құмар педагогтар қызметті бәсеңдеткен емес. Курсты тәмамдаған соң, мектепті алға жетелеуші ұстаздардың еңбекақысына 100 пайыз үстемеақы қосылатын болады.