Сырт қ ы суда саясайты, она ң құ ралдары Ор-нда ғ ан: Тобы: Қ абылда ғ ан:

Жоспар 1.Еркін суда ж ә не протекционизм 2. Протекционизм формалары 3. Сауда саятына ң құ ралдары 4. Т ұ тынуши мен ө ндірушіні ң арты ғ ы 5. Сауда саясайтына ң сипоты 6. ДС Ұ -на ң халы қ аролы қ суданна реттеудегі р ө лі мен негізгі қ а ғ идалары

Халықаролық суда саясайты - халықаролық суда саласында жалпылама қабылданған саясат. Дүнижеүзілік Сауда Ұйымы (ДСҰ) жүргізеді және ол әлем лидерінің көпшілігі тарапынан қолдау тауып отыр. Мұндай саясатқа халықаролық суданна ырықтандыру жатады. Сыртқы суда саясайты атауымен мемлекеттің басқа олдермен суда қатынсына бағытталған іс-әрэкеті түсіндіріледі

Сырт қ ы суда саясайты дегеніміз- мемлекетті ң бас қ а олдермен жасайтын суда қ атынсына ма қ сайты т ү рде ә сер этуі. Халы қ аролы қ суда саясайты – ұ жымды қ жекелеген лидер тобына ң, монополияна ң, қ аржилы қ суда ж ә не ба қ а топтарды ң қ ажеттілігіні ң к ө рінісі. Ә р т ү рлі елді ң сырт қ ы экономикалы қ саясайтын зерттеу н ә тижесінде келесілер анна қ тамады. Я ғ ни, дамуши ә лем, ә лемдік шаруашилы қ байланнасты ң к ү рделі ә леміне – ұ ялты қ экономиканна ң тиімді т ү рде қ осылуы сия қ ты пайдалы желымен ж ү руі тиіс.

Елді ң экспорты қ саясайтында қ абылдан ғ ан шаралар келесі т ү орден т ұ рады: Экспортты қ саланна ң дамуы ү шін жа ғ дай жасау немсе экспорты қ ө ндіріс саласын ба ғ алау. Егер белгілі бір саланна ң болаша қ та ә лемдік нары қ та белгілі бір ор-нды қ амтамасыз эту м ү мкіндігі бокса, біра қ та осы м ү мкіндіктерді ж ү зиге асуры жа ғ дайлары волма ғ ппанда Кейбір саланна ң дамуын ба ғ алау ж ә не импорты қ ө ндіріспен б ә секелесу ү шін м ү мкіндігі же қ салаларды жабу ба ғ дарламасын қ абылдау. а) кедендік қ ор ғ ау; б) қ аржилы қ ынталандыру; в) қ олайлы жа ғ дайлармен же ң ілдіктер жасау қ ажет.

Импортты қ саясайты ж ү зиге асуры кезінде т ө менгі ә дістер қ олданналады: Тауарлар ө ндірісіндегі ұ ялты қ м ү мкіндікті талдау. Она ң ұ ялты қ экономика құ рыломында ғ ы экспорты қ позицияда ғ ы орнане анна қ тау Ә лемдік нары қ тенденциялар-н талдау.

Экспортты қ импорты қ саясайты ж ү зиге асуры кезінде ә дістемелік желдар т ө мендегілерге байланнасты на қ ты та ң далуы тиіс: на қ ты тауэрлар ғ а, она ө ндірудегі қ алыптасайтын жа ғ дайлар ғ а, ішкі ұ ялты қ нары ққ а, елді ң экспорты қ жеткізулері құ рыломында ғ ы орнанеа, халы қ аролы қ е ң бек б ө лінісіні ң болаша ғ ына т.б. Еркін суда – экономикалы қ қ атынастар лидер арасында ғ ы тауэр қ оз ғ алисы желынан кедендік ж ә не бас қ а кедергілерді алып тастау талабынан туында ғ ан. Сырт қ а суда – экономикалы қ қ атнастарды реттейтін құ ралдар ә р т ү рлі насппанда болады. Олар ғ а тауэр ба ғ сына тікелей ә сер ететін (тариф тер, салы қ тар, акциздер, т. б. ) ж ә не импорттайтын тауэрды ң к ө лемін ж ә не ба ғ асын шеттейтін ә діс – амалдар (санды қ шектеулер, лицензиялар, квоталар) жатады.

Кеден тариф тері дамуши лидер ү шін қ осымша қ арараттар табу, ал дамы ғ ан лидер ү шін сырт қ ы суданна реттеу немсе ұ ялты қ ө ндірушілерді қ ор ғ ау құ ролы болып отыр. Мемлекетті ң импорты қ экспорты қ операциялар-н реттейтін тиімді құ ролы баш алыми, мемлекеттік башды ң к ө п т ү рлілігі, она сырт қ ы суданна реттейтін икемді құ рал ғ а айналдырып отыр. Кедендік баш импорты қ, экспорты қ, транзиттік болып 3- ке б ө лінеді.

Е ң жиі қ олданналатын салы қ ты ң т ү рі- импорты қ тауэрдан алынатын кеден баши. Дамуши лидерде импорт қ а салы қ тар қ арарат табу к ө зі болып санна лады. Экспортт қ а салы қ тар сирек қ олданналады. Оларды ң ма қ сайты – мемлекеттік қ азынанна толтыру ү шін қ осымша валюты қ т ү сімдер келтіру. Экспорт қ а салы қ тар д ү ниже ү зілік нары қ та тауэрды ң құ нане ө сіріп, б ә секелестік м ү мкіндігін т ө мендетеді. Транзитті кеден баши ұ ялты қ територияна кесіп ө тетін тауэрлардан алынады. Б ұ л салы қ тар қ азіргі кезде к ө п қ олданналмайды. Олар тек халы қ аролы қ жел қ атынсына ң ж ұ мыскина зиян келтіретін тауэрлар ғ а ғ анна салынады.

Кеден башды ң де ң гейін анна қ тау ү шін негізінен 2 ә діс қ олданналады: Кеден баши саду шина ң декларация дак ө рсеткен тауэрлар құ нанеан % т ү рінде алынады. Кеден баши т ұ ра қ ты т ү рде тауэрды ң бір ө лшемінен алынады. Мысалы: 1 ц асты ққ а 1 доллар кеден баши. М ұ ндай салы қ арнайы салы қ деп атамады. Кеден БАЖ- ң жена қ тал ғ ан тізімін кеден тарифі деп атаймыз. Д ү ниже ү зілік суда қ арама – қ атынастары дамы ғ ан сайын кеден тарифіні ң құ рылом да к ү рделене т ү седі.

Сырт қ ы суданна реттейтін экономикалы қ құ рал ғ а кедендік тариф тер жатады, ө зіні ң ә рэкет сипотына байланнасты ол сырт қ ы экономикалы қ қ атынастарды реттеуді ң классикалы қ құ ролына жатады. Кедендік тариф тер - кедендік баш салы қ тар-на ң ставка сына ң ж ү йелі тізбегі. Кедендік баш салы ғ ы импорт мен экспорты ң мемлекетті ң шекарсынан ө ту кезіндегі салы ғ ы ретінде т ү сіндіріледі. Осы уа қ ыт қ а дейін тариф тер халы қ аролы қ суданна мемлекеттік реттеуді ң белсенді форматы мен бюджет кірісіні ң ма ң езды терма ғ ы болып келді. Ол тек қ анна импортталатын ж ә не экспортталатын тауэрлар ғ а ғ анна емс, сонамен қ атар қ айсыбір елді ң шекарсынан транзит ар қ илы ө тетін тауэрлардан да алынды.

Тауарды ң кедендік құ на - тауэрды ң Қ аза қ стан Республиксына ң шекарасы ар қ илы ө ткізілетін кезде, осы тарау ғ а с ә йкес ай қ ындалатын, мина дай ма қ саттарда істелінетін ши ғ ындар 1) тауэр ғ а кедендік т ө лендерді ж ә не салы қ тарды салу; 2) Қ аза қ стан Республиксына ң сырт қ ы экономикалы қ қ ызметін мемлекеттік реттеуді ң ө зге шаралар-н қ алдану ма қ сайтында пайдаланналатын құ на жатады. Қ аза қ стан Республиксына ң кедендік ума ғ ынан тыс ә кетілетін тауэрларды ң кедендік құ на экспорт қ а сайту кезінде на қ ты т ө шенген немсе т ө ленуге тиісті м ә міле ба ғ сына ң негізінде ай қ ындалады.

Тауарды ң кедендік құ нане ай қ индау кезінде м ә міле ба ғ сына, егерь орал б ұ р-н енгізілмеген бокса, мина дай ши ғ ындар енгізіледі: 1) тауэрды ә уезжай ғ а, порт қ а немсе Қ аза қ стан Республиксына ң кедендік ума ғ ынан ә кететін ө зге ор-н ғ а дейін жеткізу бойынша ши ғ ындар: тасымалдау құ на (тауэрларды тиеу, т ү сіру, қ ссайта тиеу ж ә не ауыстырып тиеу бойынша ши ғ ындар); 2) са қ тандыру құ на; 3) сайтуши шеккен ши ғ ындар (комиссиялы қ ж ә не брокерлік сына қ ылар; контейнерлерді ң немсе айналым ғ а к ө п т ү сетін бас қ а да ыдыстарды ң құ на; буып-т ү ю материалдары мен буып-т ү ю ж ө ніндегі ж ұ мыстарды ң құ нане қ оса ал ғ ппанда, буып-т ү ю құ на; 4) ба ғ аланнатын тауэрларды сайтуды ң шорты ретінде тікелей немсе жаннама т ү рде т ө луге тиісті, ба ғ аланнатын тауэрлар ғ а байланнасты лицензия бергені ү шін роялти ж ә не алемдар; 5) кейіннен қ ссайта сайтудан сайтуши ғ а тікелей немсе жаннама т ү рде т ү сетін кірісті ң бір б ө лігі;

Тауарды ң кедендік құ нане ай қ индау кезінде, орал б ұ р-н м ә міле құ нанеа енгізілген ж ә не құ жатпен расталуы м ү мкін жа ғ да-да, мина дай т ө лендер мен ши ғ ындар есепке алынады: 1) жабды қ тарды монтаж доу, женау, ретке келтіру немсе м ұ ндай жабды қ тарды Қ аза қ стан Республиксына ң кедендік ума ғ ынан ә кеткеннен кейінгі техникалы қ к ө мэк к ө рсэтуге ж ұ мсалатын ши ғ ындар; 2) тауэрларды Қ аза қ стан Республиксына ң кедендік ума ғ ынан ә кеткеннен кейін оралды жеткізу бойынша ши ғ ындар; 3) тауэрларды Қ аза қ стан Республиксына ң кедендік ума ғ ынан ә кеткеннен кейін оралды жеткізуді са қ тандыру құ на; 4) импорт елінде т ө ленетін кедендік башдар мен салы қ тар м ә міле ба ғ сынан алынап тасталынады.