Астана медициналық университетіАҚ Ш.И.Сарбасова атындағы микробиология.вирусология кафедрасы Орындаған:Ғабит Ақерке Қабылдаған :Асемова Г.Д Топ :203 Жалпы медицина Тақырыбы:Адам организмнің иммунты жүйесі.Иммунокомпетентті Клеткалар,олартың негізгі қызметі.Иммуногенезде клеткааралық Коорперция туралы түсінігі Астана 2016

Жоспар Жоспар I.Кіріспе II.Негізгі бөлім А)Иммунитеттің мәні мен рөлі Б)Иммунты жүйе.Иммунты компетентті жасушалар В)Иммуногенез III.Қорытынты IV.Пайдаланылған әдебиеттер

Иммунитет-организімнің жұқпалы агенттерді және антигендік қасиеті бар генетикалық бөгде заттарты қабылдамауы. Р.В.Петровтың (1983) айтуы бойынша иммунитет- организмнің генетикалық бөгде белгілері бар тірі денелер мен заттардан өзін-өзі қорғау қабілеті. Бұл тұжырымның негізінде Бернеттің теориясы жатыр,ол бойынша өзінікін және басқаны тану иммунитеттің орталық биологиялық механизмі болып табылаты.. Латынның «иммунитас» денег сөзі«әлде найден босату,тазарту» денег ұғымты білдіреді.

Иммунтық жүйенің жасушаларын қайталап өндіру және сұрыптау Қоршаған ортаны,не болмаса сырттан кірушілікті бақылау Ішкі ортаның генетикалық бірқалыптылығын бақылау

Иммунтық жүйе орталық және шеткі органдардан тұраты.Иммунтық жүйенің құрамына төс астындағы сырт пішіні айыр тәрізді болып келетін тимус,қарын астында орналасқан көк бауыр,жілік майи,ішектерді жағалай орналасқан лимфалық түйіндер жататы.Бұл органдар деньги таралып сөл тамырлары арқылы организмнің барлықмүшелерін қамтып жататы.

Лимфоциттер-жылжымалы сыңарядролық жасушалар.Олартың морфологиялық ерекшеліктері және атқаратын ісімен бірінен бірі ажыратылаты.Ағзада жетілу орынана байланысты 2 топқа бөлінеді: В-лимфоцит тер - сүйектің қызыл кемігі майинан тимусқа соқпай, оның ықпалына түспей қан арқылы тікелей шеткі қан жасау мүшелеріне (лимфа түйіндеріне, көкбауырға, лим фа түйіншелеріне) барып көбейіп, пісіп - жетіліп, белгілі бір анти гендергебайланысты маманданып, әсерлі (эффекторлы) плазмоциттерге айнала ты. В-лимфоцит тер организмдегі гуморальтық иммунитетке жауапты.Л имфоциттердің 15 пайыз үлесі.сүйектіңқанлимфакөкбауырғалим фаанти гендергеплазмоциттергеиммунитетке Т-лимфоцит тер күрделі қүрамнан тұратын жасуша ччтобы. Олар жілік майиндағы полипотентті жүйелік жасушалардан басталып ары қарай алғашқы ( пре-Т-лимфоцит тер) элементтеріне дейін жетіліп түрге талданылаты. Т-лимфоцит тердің үлесі барлық лимфоциттетрдің 75 пайызы болаты. Ағзада Т- лимфоцит тер иммунтық жауаптың жасушалық түрін қамтамасыз етеді.

Т-хелперлер реттеуші жұмысты атқаратын Т-лимфоцит тердің субпопуляциясы болаты. Олартың Т-лимфоцитер арасындағы үлесі 75 пайыз. Т-лимфоцит тердің сыртқы мембранасының бетінде СД4, және басқа рецепторлартың молекула лары табылаты.. Т-хелперлердің антигеннің бөгде, не бөгде емс екенін талдауы дәлдікті тілейтін күрделі процесс. Оған көптеген факторлар әсер етеді. Т- хелперлердің ччтобы біркелкі емс екені дәлелденген. Белсендірілген СД4+ Т-лимфоцит келесі буында екі түрге талданылаты: Т1 және Т2 хелперлер. Т1-хелперлер жасушалық иммунитеттің дамуына, гиперсезімталтықтың баяу түріне, иммунтық қабынуға керекті ИЛ -2, 3, гамма-ИФН, ісіктің некрозы тутыратын фактор түзеді. Т2-хелперлер гуморалтық иммунитетті, гиперсезіталтықтың жедел түрін қолдайтын ИЛ-4,5,6,9,10,13 және т.б. өндіреді.. »

Т-киллерлер Т-көрністутырушылартың (эффекторлартың) субпопуляциясы. Барлық лимфоцит тердің арасында олартың үлесі 25 пайыз. Т-киллерлердің цитоплазмалық мембранасының сыртында МНС1-дің жинағына кіретін СД8 және альфа-бета (ТСR) рецепторларының молекула лары бар. Солар арқылы Т-киллер «өзінікін» «бөгдеден» ажырататы. Т-киллерлер ағзаның өзінің жасушаларының арасындағы туған өзгерістерді іздеп талдайты, яғни олартың МНС1 жиынағының анти гендеріне сәйкес келмейтін өзгешьелікті іздейді. Мутант жасушалартың, вирустармен зақымдалған жасушалартың, және де ауыстырылған органдартың аллогендік жасушаларының құрамында генетикалық бөгделіктің сипоты бар болғантықтан, олар Т- киллерлердің нисанасы. Т-киллерлер нисана-жасушаны басқа факторлартың көмегінсіз өзі бөліп шығарған улы заттартың (перфорин, гранзимдер, гранулизин) көмегімен жояты.

Иммунтық жүйенің активтенілуі деп аллогенді факторлар (анти гендер) мен макроорганизме тінінің ытыраған затратына қарсы туған өнімді иммунты жауаптың дамуын атайты. Ол күрделі, көп сатылы, ұзақ уақытқа созылатын ( 4 тәулікке жуық) процесс. Бұл уақыттың кезінде анти гендерді бейспецификалық қорғаныс факторларымен заласыздантырылуының мүмкіншілігі жоқ.. Сонымен, иммунтық жүйенің өнімді белсендірілуі иммунты жауапты жасушалар мен антигене қарсы тұра алтын жасушалартың көбеюі және дифференциялануымен байланысты. Ал, анти гендердің бұл процессердегі рөлі – жасушалартың тітіркендірушісі және клоналты сұрыптаушысы болу. Иммунтық жүйенің белсендірілу механизмінің негізгі сатылары:

Т-хелперлердің белсендірілу і.Бұл процессе міндетті түрде антиген-танушы жасушалар (АТЖ-АПК), дендритті жасушалар, В-лимфоцит тер мен макрофагтар қатысаты. Аталған жасушалар антиген мен кездесіп, оларты өңдеп, МНСll молекуласымен қостырып өздерінің сыртқы мембранасының үстіне шығараты. АПЖбеткейінде ко-стимулдеуші факторлар (СД40, 80, 86..) экспрессияланаты. Солартың салмақты әсерінен спецификалық иммунтық қабынутың алғашқы кезеңінде туындайтын сыртқы тіннің (тері, шырышты қабықша) затраты солартың күшті индукторы болып табылаты. Егерде жоғарыда айтылған процессердің нәтижесінде антигеннің бөгделігі расстался, фонда Т-хелперлер белсендіріліп, интерлейкиндер мен цитокиндерді шығара бастайты, одна әрі, басқа Т1-, не Т2-хелперлер түріне айналаты. Айтылған процессердің қандай да болмасын статусы өзгерсе Т-хелперлер дамуын доғартып апоптозға душар болаты

В-лимфоцит терді белсендіру үшін бірінің артынан бірі жүретін үш сигналтың қосынтысы болуы қажет. Бірінші сигнал антиген молекуласынан ВЖР (арқылы келеді. Алғашқы рет антиген мен байланысуы сол ВЖР арқылы өтеді. Екінші және үшінші сигнал дар белсендірілген Т2-хелпермен түйіскенде туаты. Белсендірілу нақтылы спецификалық анти гендерге В- лимфоцит тердің көбеюін және дифференцияналуын ынталантыраты. Соның нәтижесінде лимфоидтық фоликулалрда спецификалық антидене синтездейтін жасушалартың клоны панда болаты. Дифференциялану М және D сыныбындағы иммунтыглобулиндерінің биосинтезделуінің үнемді А, G, Е (сирек жағдайда) сыныбына ауысуына мүмкіндік береді. Ол өз кезегінде синтезделген антиденелердің аффинтылығын және В- жасушалартың иммунологиялық жауап тутырушылығын күшейтеді.

Т- киллерлердің белсендірілуі. Т-киллерлер бөгде заттарты, генетикалық өзгерген жасушаларты, немсе залалданған жасушаларты іздеп табу жолында организмде үнемі көшіп- қонып жүреді. Бағалау белгісі жасушаның «биологиялық паспортының» құрылысы, яғни МНС1 сыныбының кешьені болып табылаты. Бақылау ісі мұқият дәлділікті қажет етеді, сонтықтан Т-киллерлер табылған бөгде заттармен тығыз байланысқа түсіп қана ажырата алаты. Іс атқаруда олар СД3, СД8 және МНС1 антигендік комплексімен бірлеседі. Қандай зат болмасын бөгделік қасиеті табылса сол уақыттан бастап Т-киллер белсендіріліп ИЛ2-ні арнаулы биологиялық заттарты шығаруға мәжбүр етеді (перфорин, грани зимы, гранулизин). Олар нисана- жасушаны жояты. Айтылған процессер Т-жасушалық иммунтық есть қалутың қалыптасуын күшейтеді.

Иммуногенез

Қорытынты Қорытынты Иммунтық жүйе өзінің биологиялық міндетін барлық құрылымтық және функционалтық элементтердің қатынасуымен, өзара байланысқан күрделі реакциялармен іске асыраты. Нақтылы көрнісіне байланысты бұл кешьенді жеке түрлерге бөлуге болаты. Антидене синтез дэу, иммунты фагоцитоз, жасушалар арқылы өтетін киллинг, гиперсезімталтық көрініс, иммунты есть қалуты құру, иммунологиялық толеранттықты қалау - олартың негізгі түрлері болаты. Иммунтық жүйенің барлық жасушаларының белсендірілуінің механизмі бірдей және олартың барлығы бір мезгілде организмнің гомеостазы өзгергенін сезеді. Бірақ, атқаратын міндеттеріне сәйкес кейбіреуі қарқынты белсендіріліп басты рөлді атқарса, екіншілері істі жемісті атқармауы мүмкін. Мысалы, токсикоинфекциялық ауруларда (сіреспе, ботулизм, күл) көбінесе антитоксин антиденелері панда бокса, кейбіреуінде (туберкулез) антиденелердің ешь пандасы жоқ, сонтықтан бұл жағдайда қорғаныс міндетін жасушалық иммунитеттің факторлары (Т-киллерлер, табиғи киллерлер, фагоциттер т.б.) атқараты.

Пайдаланылған әдебиеттер М.Н.Лебедева, Руководство к практическим занятием по медицинской микробиологии Б.А.Рамазанованың және Қ.Құдайбергенұлының (Медициналық микробиология) Интернет желісі:Stud.kz