Баланың жүике-психикалық дамуын бағалау. Ортттындағнадар:Мусанова М.-529 ЖМ Тексерген: Аманкулова Айнагул Акминовна Астанна 2016 жил

Психикалық дамудың негізгі көрсеткіштері Нерв жүйесі барлық мүшелер мен жүйелердің қызмет бірлігін қамтамасиз етіп, организмның сырт ортаға бейімделуін реттейді. Жаңа туған баланың нерв жүйесі өз қызметін толық атқаруға жетілмеген және аннатомиялық ерекшеліктерімен өзгешеленеді. І. Бас миы үлкен, ол баланың өз салмағының 1/8 бөлігіне тең, перэссек адамдарда бұл көрсеткіш – 1/40 ІІ. Нерв жүйесі клетка лары суға бай, белок мөлшері аз болады ІІІ. Ми айғыздары мен зоналары нашар нашар айқтттындалған. IV. Мидың сұр зеты ақ зетынан айқтттындалып бөліндеген. Сұр зат нерв клетка ларына сайт, ол жетілмегендіктен бала көп ұйықтайды (сөткесіне 20 сағатқа дейін), қорғансиз, қимел қозғалыстары үйлесімсіз.

Ж ү ике ж ү йесi затыр iшiлiк кезе ң iii ң 1-i ж ұ мастттында панда болады. Ту ғ аннан кейін бас миды ң қ алыптасуына байланысты к ү рделi процессi ая қ талмайды. Жа ң а ту ғ ан баланы ң бас мины ң айырмашилы ғ ы - ол шартты т ү рiнде iрi, iрi салалары ж ә не қ атпарлары за қ сы дамы ғ ан, бiра қ та оларды ң тире ң дiгi мен биiктiгi шамбалы. Ұ са қ қ атпарлары ту ғ аннан кейiн қ анна панда болады. Жа ң а ту ғ ан бала мины ң с ұ р зеты а қ зетынан нашар б ө лiнген. Барлы қ ж ү ике засушалары бiр бiрiне за қ ын, ү стiрт, олар миды ң а қ зеттттында да орналас қ ан.

Баланы ң бас миы қ ан тамырлар ғ а, ә сірэссе капиллярлар ғ а ө те бай, капиллярлар ту ғ аннан кейiн дедамы бередi. Осы ғ ан байланысты балалар бас мины ң қ аниме қ амтамасиз етуі перэссектермен салыстыр ғ нада, же ғ арылау. Ж ү ике ж ү йесiне к ө п м ө лшерде от тег age керек. Сонды қ тан, миды ң оттегіге қ ажеттілігі б ұ лшы қ ветерге қ ара ғ нада жиырма эссе к ө п. Баланы ң ж ұ лины тулар кезде бас миіны ң дамуимен салыстыр ғ нада, за қ сы дамы ғ ан. Мойынны ң ж ә не белді ң жуан жерлерi тек ү ш застан кейiн панда болады. Ж ұ лин салма ғ ы он айда екi эссе к ө бейедi, ү ш-бес зас аралы ғ тттында ү ш эссе к ө бейедi. Ж ұ лин ұ зонды ғ ы 7-10 зас қ а туман екi эссе ө седі, он застан кейiн миды ң ө суi баяуланнады да, ж ұ линны ң т ө менгi шегi же ғ арылайды. Миды ң ликворы м ө лдiр.

Туа сала н ә росте тек қ аты дыбыстарды естиді, екі ж ұ ма ө ткеннен кейін аннасыны ң даусын ажыратады, алтын майдан бастоп дауысты ң екпінін ажыратады: зекіп ұ рысь қ ан ғ а жилайды, жилы с ө зге к ү леді. Д ә м айыру қ абілеті ту ғ аннан бастоп за қ сы дамы ғ ан ( қ ант қ ос қ ан суды за қ сы ішеді). Жа ң а ту ғ ан баланы ң иіс тану қ абілеті де за қ сы дамы ғ ан, ол ә р т ү рлі иістерге т ү шкіріп, бет ә лпетін құ былтады. Дене сезімі де ө те за қ сы дамы ғ ан:.т ү рткенде, же ғ ары температура ғ а т.б. факторлар ғ а тыжырыйып, қ оз ғ алып, жилап зауап қ сссайтарады. Н ә ростені ң тула салисимен бірге к ө ру қ абілеті панда болады. Біра қ, к ө з қ оз ғ алисы ү йлеспеген ж ә не бала жиі қ ылиланнады. Б ұ л қ лилы қ бала ү ш- т ө рт ай ғ а жеткенде жейылады. Екінші- ү шінші ө мiр ж ұ мастттында емiп зат қ ан бала үң iлiп аннасыны ң бетiне, қ олина қ арайды. Бір майдан бала аннасына белсендi сергектiк кезiнде қ арап қ ызы ғ ады. Қ орша ғ ан органы ң ә серіне байланысты баллада ж ә ймендеп шартты рефлекстік қ ызметі жетіле береді.

Жа ң а ту ғ ан баланы ң қ имелдары ретсiз, т ұ ра қ сиз,ол ә лі басын да ұ стай алмайды. Ә уелi баллада к ө здерiii ң б ұ лшы қ ветері ү йлэссе бастарды: 2-3 ж ұ мода к ө здерiн зары қ шира ққ а то қ таштып, одна кейiн қ имелдап зат қ ан, же ғ арыда орналас қ ан зар қ ын зат қ а қ арап, басын ә демi зат қ а б ұ ратин болады. Б ұ л мойын б ұ лшы қ ветеріні ң қ и милы ү йлесуі дамы баста ғ анны ң белгісі. Алты ж ұ модна бастоп бала жымияды, бірзарым айда бала басын ұ стай бастарды.

Осыдан кейiн баланы ң қ ол ү йлестiруi панда болады: ол қ молдарын к ө зiне, м ұ рындина за қ тттындатып қ арап, к ө тире бастарды. 3-3,5 майдан бала сауса қ тарын қ армалап, ж ө ргектi ң, к ө рпенi ң шетiн сипалайды. Ішінде зат қ ан бала денесін, шынта қ пен білегіне таянып, к ө тиреді, к ү лкi панда болады, перэссектерді ң жилы с ө зіне қ ол-ая қ тарын к ө терiп, қ имелдатып, шырылдай бастарды. 4-5 аллы қ бала ғ а танымайтын адам за қ тттында ғ нада бала ә уелi қ имелсиз, ү нсiз қ аллоды, сонин со ң не қ уаннады, не қ ор қ ып жилайды. Осы кезден бастоп баллада нысанналылы қ қ имелдар панда болады, сонды қ тан зат қ ан баланы ң бас де ң гейінде керуетіні ң басы на онша же ғ ары емс қ аши қ ты ққ а ұ са қ ойыншы қ тарды iлуге болады. Бала ә уелі осы ойыншы қ тарды екi қ олимен ұ стайды, одна кейiн белсенді т ү рде қ олина ала бастарды. Бес аллы қ бала бас қ а адамдар арсына аннасын тани бастарды, ұ за қ «гуільдейді», ар қ сына ішіне аударылады.

6-7 айлартттында баллада белсендi тану қ ызметi панда болады. Тек жетінші – сегізінші айлартттында қ имел ж ә не к ө з талдаушылары (аннализаторлар) ә рекеттесiп, қ олины ң қ и милы нысанна ғ а алинады. Осы кезде бала бірінші бутттындарды қ сссайталап сссайта бастарды, перэссектер ата ғ ан заттарды к ө зімен іздеп тамады.

То ғ ызыншы - оныншы майдан бастоп бала сауса қ тарын қ айшы т ү рінде бiрiктіріп, заты ұ стайтын болады. Ол ө здігінен тік за ғ дмайдан т ұ рады, тізелеріне т ұ рады, ө з бетімен кэсседен ішеді. Он екінші-он ү шінші айлардан баланы ң бірінші-екінші сауса қ тары тістеуік т ү рінде бірігіп заты ұ стоп аллоды. Ж ү руді ң басы болып баланы ң керует, диваны ұ стоп, ая ғ ынан ая ғ ына қ сссайта- қ сссайта басып т ұ руы санналлоды. Б ұ л баланы ң 8-9 айтттында болады. Кешірек бала екі қ олинан ұ ста ғ нада, сосны бір қ олинан ұ ста ғ нада этап ж ү реді, ал бір застан бастоп бала ө здiгiнен ж ү ріп кетеді. Ж ү ре баста ғ нада баланы ң ая қ тары ке ң қ ойыл ғ ан, ортон жiлiктi ң ұ ршы қ бастттында ж ә не тiзе буынтттында б ү гiлген, омырт қ а жетасы ү стi ң гi за ғ тттында - ал ғ а, ал қ ал ғ ан б ө лiктерi арт қ а б ү гiлiп, қ молдары тепе-те ң дікті са қ тау ү шін ал ғ а қ арата

Моторика Статика Шартты рефлекторы қозғалыс Сөйлеу Жоғары жүике жүйесі

Моторика-бағытталған, манипуляторы қозғалыс. Қалыпты дені сау заңа туған балаға- бүккіш бұлшықветердің физиологиялық гипертонусы тән. Бұлшықет гипертонусы барлық қалыпта симметриялы болады, остттындай қалыптарда: бала іште затқнада, шалқсына затқнада, вертикальды және бүйірлік көтергенде. Барлық бутттында қолдар бүгулі, кеудеге бағытталып заннасқан. Аяқтары барлық бутттында бүгілген, санға қарай тартылған, табуны тылдық бүгілу босым. Ұйқы кезінде бұлшық ветер босаңсиды.

Көруді және естуді бағалау. 1) остуды бағалау үшін дәрігер балладан см жердь шапалақ ұрады осы кезде бала самаймен қозғалту керек. 2) көруді бағалау-дәрігер заты бала көзінен 30 см жердьн қозғалтады, бала көзі затың қимелина қарайды. 3)жилдың соңына қарай -сенсорлы сөйлеу- бала жекалеген сөздерді түсінеді

Сөйлеу 4-6 аптада қалыптасады, бала аукать етеді. 1) гулейді- а,гу,эээ 2)6 айда бутттындарды сссайтады-ба,-ма 3) жилдың соңтттында 8-12 сөзді біледі 4) 2 заста -300 сөз біледі

- т ұ ра қ ты, ө мiр бойы болатын автоматизм дер; - ту ғ аннан кейiн жейылатын; ө тпелi (транзиторлы) рефлекс тер, - ту ғ аннан кейiн панда болмай, ө се кале дамытын рефлекс тер.

Тұрақты- өмір бойы болатын. 1.Жұту 2.Сіңірлі рефлекс тер 3.Қасаң қабықтық 4.Коньюктивалық 5.Қас үстілік т.б

Транзиторлы Туғнада болатын, бірақ уақыт өте кале жеғаллоды. Спинальді рефлекс тер миелоэнцефальді позотоникалық рефлекс тер Оральді рефлекс тер

Cору рефлексі – ай Іздеу рефлексі- Куссмауль (3-4 ай) –ауыз бұрышы терісін сипаса, бала басын тітіркендіру зағына бұрады Тұмсықтық рефлекс (2-3 ай) –бала ернінен әлсіз соққнада ерінлері хобот тәрізді жиналлоды. Алақан- ауыз-бас рефлексі (Бабкин – отеч. Педиатр XX ғ.) (2-3 ай) –бала алақнадарын үлкен саусақтармен басқнада, ол ауызын ашип басын кеудесіне еңкейтеді.

Спинальді рефлекс тер Қ ор ғ аныш рефлексі (2 ай) –етпетінен зат қ ызса, бала рефлеторлы т ү рде басын бұрады. Тіреу рефлекс (2 ай) –д ә рігер баланы қ болты қ астанын ұ стай басын с ү йеп т ұ рады-бала тізе ж ә не бел бутттындарын б ү геді, егерьь де ая ғ ы усть-луге тисе бала ая ғ имен мы қ тап тіреле бастарды. автоматы ж ү ру рефлексі (2 ай) – баланы ая ғ имен тіреп кішкене.ал ғ а е ң гейтсе ол ж ү ре бастарды Ұ стану рефлексі Робинсон (3 ай) бала д ә рігер сауса ғ ын қ аты қ сады осы к ү иде к ө терпуге де болады. Моро рефлексі (4 ай) –Моро рефлексі ( Құ ша қ тау рефлексі). Егер баланы ң басы нан сантиметр ара- қ аши қ ты қ та қ олимен а қ ырын берсе, ххххонда сауса қ тарын пшады ж ә не ө зіні ң қ молдарын пшады. Кейін бала оны ң за ғ дайтттында ы ңғ аллы қ абылдады.

Спинальді рефлекс тер Керниг рефлексі (4 ай.). Бала аяғын тізе және сан буынтттында бүксе ххххонда тізе буынтттында кері бүгу мүмкін емс болады. Бауэр рефлексі (еңбектеу рефлексі) 4 ай Егер баланы қарнына затқызып, табунынан астаны алақан қойса, ххххонда ол одна итеріледі. Бабинский рефлексі. 4-6 ай кеиде 2 ж. Баланың табуның сыртқы зағынан өкшенің саусақтарына жүргізіңіз, ол алдимен үлкен саусақты бүгеді, ал кейін қалған өз саусақтарын пшады және бүгеді. Галант рефлексі. 3-4 ай Бала, егерьь саусақпен оның омыртқасының қсына жүргізсе, ххххонда бала доға сияқты бүгіледі.

Спинальді рефлекс тер Перес рефлексі (испании. врач XIX-XX вв.) (3-4 мес.). Егер баланы қарнына салып, баланың омыртқсына мойнына қарау саусақпен жүргізген кезде, оның омыртқасының остік өскінділерін баса, ххххонда қмолдары мен аяқтарын бүгеді, бас пен көтенді көтеріледі, тіпті жилайдығ кеиде дәретке отырып кояды.

Миелоэнцефалитикалық позотоникалық рефлекс тер Симметриялық мойындық тоникалық рефлекс (2 айға дейін) – если в лезачем положении пассивно сгибают голову, то верхние конечности согнутся, а нижние – вытянутся вдоль (гипертонус сгибателей и разгибателей), при разгибании головы – противоположные изменения затқан күйінде басын пассивті бүксе, қмолдары бүгіледе, ал аяқтары керісінше зазылады. асимметриялық мойындық тоникалық рефлекс ( 2-3 айға дейін) –Жатқан күйінде бала басын иығына тиетіндей етіп бұрса, бұрған зақта мүшелердің тонусы төмендейді олар зазыла бастарды, кері зақта бүгіледі, себебі тонусы керісінше аркады.

Орнықпалы рефлекс тер Туа сала панда болмайды, белгілі заста дамыды. жеғарғы рефлекс.Лнадау (нем. педиатр) –4 айда – Бала етпетімен басын көтиреді, тұлғасын ұстоп тұра аллоды қолина тіреле отырып. төменгі рефлекс. Лнадау (5-6 айда) –Етпетімен затып бала аяқтарын зазады және котире аллоды.

олардың бар жеқтығына бар болса- симметриялығы панда болу және жейылу уақыты Бала засына рефлекс тер сәикестігіне.

белгілі бір заста рефлекстің болмауы жүике-психикалық дамудың арта қалуының белгісі рефлекс тер патологиялық болып эссептеледі егерьь: жейылып кету застттында сақталып қалса.

Жылы бөлмеде аш қарынға емс, тамақтандырғаннан 1 сағат откеннен кейін алдимен моторика, статика, 1 дабыл жүйесі, сөйлеу, жеғарғы жүике жұмысына баға беру. Одан кейін шартсиз рефлекс терді бағалау арқастттында, етпетінде, вертикальді күйінде және ауырсынуды шақыратин күйінде жүргізіледі.

1 этап – 0-1 ай. 2 этап – 1-3 ай. 3 этап – 3-6 ай. 4 этап – 6-9 ай. 5 этап – 9-12 ай. 6 этап – 1-3 зас

қалыптыда ЖПД засына сәикес болу керек ұзақ өткен ауру және шала тәрбие 1 ші этаптттында кішігірім артта қалудың себебі функциональды артта қалу деп аталлоды 1 ші этапта) 2 ші және қалған этаптартттында артта қалу кезінде энцефалопатия диагнозы қойылады. Бала қалыпты дамутттында екі застттында барлық критерийлер соңына жетеді, егерьь ол байқалмаса 2 застан кейін олигофрения, гидроцефалия, эпилепсия диагноздары қойылады.