С.Ж.Асфендияров атындағы ҚазҰМУ Патофизиология кафедрасы СӨЖ Такырыбы: Әртүрлі сарғаюдың патфизиологиясы. Билирубин алмасуының бұзылыстары. Орындаған:Ебелекбаева Қ.Қ. Тобы: 12-01қ Факультет: ЖМ Тексерген: М.Оспанов атындағы Батыс Қазақстан мемлекеттік медицина университеті Студенттің өзіндік жұмысы Такырыбы: Бүйректе тассссссссссс түзілуінің себе птері мен патогенезі. Орындаған:Тулебаева.М.С Тобы: 312Б Факультет: ЖМ Тексерген: Суюнгараев К.А.

Жоспар : 1. Кіріспе 2. Этиологиясы 3. Клиникалық көрінісі 4. Патогенез 5. Жасқа сайтт ерекшеліктер 6. Ағзаға әсері 7. Емдеу 8. Қолданылған әдебиеттер

Кіріспе Бүйрек – несет шығару жүйесінің орталық ағзасы- адам өміріне денег ең маңызды ағзаның бірі. Бұл біздің ағзамыздағы нағыз фильтр, зат алмасу өнімін шығарып отрады. Бүйрек ішінде ерекше құрылыс – оның тостағаншалары, орал түбегіне ашылады. Бұл жердь бізідің ағзамыз артық ие сияқты, кей-кезде лақтыратын затты алып қалады, яғни зиянды тассссссссссстарды. Фосфорлы және зәр тұздарының зәрде жиналуынан тассссссссссстар пайда болады. Қалыпты жағдайда әр түрлі қорғаныс затратдың секрециясынан және зәрдің қалыпты РН-тың нағыз механизмінен бүл тұздар еріп және ағзадан шығады. Бірақ орал белгілі бір шарттардың әсерінен кристалданады, топтасссссссссссып және баяу қатайып, тассссссссссстардың қалыптасссссссссссуы болады. Бүйректегі тассссссссссстардың пайда болуы толық зеттелмеген. Зат алмасу бұзылысы белгілі бір рөл атқарада: фосфорлы-кальцилы, қымыздық қышқылдың, зәр қышқылының бұзылысы. Зәрде тассссссссссстың түзілуінде маңызды факторлардың бірі болып, бүйректе және зәр жолдарында зәрдің екінші рет түзілу функциясынан пайда болады. Фосфорлы-кальцийдың алмасудағы бұзылысын шақыратын қалқанша бездің гиперфункциясы, ішкі секреция бездерінің бұзылысы – бүйрек тассссссссссс-ауруының жоғарғы қаупі.

Бүректегі тассссссссссстың болуы Бүрек тассссссссссс ауруын – уролитиаз деп аталады. Бүрек тассссссссссстары көптеген жағдайда операция жасауды талап ететін сырқат. Тастар бүректің ішінде, оның табақшаларында, түбекшесінде немесе несет ағарда табылады.

Тастардың химиялық құрамы, оның көлемі, сыртқы көрінісі әр түрлі болып келеді. Химимялық құрамы бойынша: Органикалық Бейорганикалық

Бүйректегі тассссссссссстар : Органикалық Цистин Ксантин Бейорганикалық Кальций оксолаттары Кальций фосфат тары Ураттар Магний фосфаты

Этиологиясы Бүйрек тассссссссссс ауруы жиі кездесетін ауру. Отбасы мүшелерінде қайталану бейімдігі байқалады. Бүйрек тассссссссссстары шала туған сәбилерде жиі кездеседі. Тастар әр түрлі болады. Аурудың барсы тассссссссссстың түріне байланысты. Несепте кристалдануға қабілетті заттектер көп болғанда тассссссссссстар түзіледі. Осы кристалл дар бірнеше опта немесе ай ішінде тасссссссссссқа айналады. Кальцийлі тассссссссссстар жиі кездеседі. Олар көбінесе, жас арасындағы ерлерде пайда болады. Кальций басқа заттектермен бірігіп, тассссссссссс түзеді. Оксалаттар - кальцийлі тассссссссссстардың жиі кездесетін түрлері. Оксалаттар саумалдық секілді кейбір өнімдерде болады. Сондай-ақ, орал С дәруменді тағамдық қоспаларда кездеседі. Жіңішке (аш) ішектің ауруларында осы тассссссссссстардың түзілу қаупі аркады. Кальцийлі тассссссссссстар сондай-ақ, кальцийдің фосфат пен немесе карбонат пен қосылуында түзілуі мүмкін. Тастардың басқа түрлері: Цистинді тассссссссссстар цистинурияға шалдыққан адамдарда түзіледі. Бұл тұқым қуалайтын ауру. Оның ерлерде және әйелдерде кездесу жиілігі бірдей. Струвитті тассссссссссстар, негізінен, несет шығару жолдарының инфекциясына шалдыққан әйелдерде кездеседі. Бұл тассссссссссстар үлкен өлшемге жетіп, бүйректі, несетағарды немесе несет қапты бітеуі мүмкін. Несеп қышқылының тассссссссссстары әйелдерге қарағанда ерлерде жиі кездеседі. Олар подагра да немесе химиялық емдеуде пайда болуы мүмкін. Дәрілік препарата секілді басқа заттектер де тассссссссссстың түзілуіне ықпал етуі мүмкін. Бүйрек тасссссссссссының пайда болуының басты қауіп факторы – сұйықтықты жеткіліксіз тұтыну. Бүйректе тассссссссссс түзілуі несеттің тәулігіне 1 литрден аз бөлінуінде ықтимал.

Тастардың пайда болуы белгілі бір зат алмасуының бұзылғандығының көрінісі болып сана лады. Осы тассссссссссс түзуші себе птерді екі топқа бөліп қарастырады: Жалпы себе птерге Жергілікті себе птерге байланысты.

Белгілі бір минералдар алмасуының бұзылуы Белгілі бір минералдар алмасуының бұзылуы А витаминің жетіспеуі А витаминің жетіспеуі Д витаминні мөлшерден тыс көбейіп кетуі Д витаминні мөлшерден тыс көбейіп кетуі Кермек су ішу Кермек су ішу ауаның иссы және құрғақ болуы ауаның иссы және құрғақ болуы Жалпы себе птері:

Жергілікті себе птер несет жолдарының қабынуы несет шығарылуының қиындауы несеттің қышқылдығының немесе сілтілігінің артып кетуі

Клиникалық көрінісі Бұл ауру көбінесе жас адамдарда көп кездеседі. Тастардың болуы урадинамиканың бұзылысын шақырмаса, клиникалық көрінісі көрінбейді. Бел аймағында сыздап, каты ауырсыну болады. Зәр инфекциясының қосылуынан бірінші жоспарға созылмалы пиелонефрит симптомы шығады. Обструкция кезінде клиникалық көрініс жеткілікті. Бүйректік колика аяқ - астынан және физикалық жүктемеден кейін жиі кездеседі немесе сүйық көп қабылдағанда. Ол кезде : құсі, журек айну, жиі, аз мөлшерде зәрдің бөлінуі. Бүйрек коликасында зәрдің түсі – қызыл ( қанмен боялған ). Коралл тексте тассссссссссстың бүйректе болуындағы жалпы симптомы : әлсіздік, тежелу, бас ауру. Іштің төменгі бөлігінің ауруы – тассссссссссстың қуықта болуы. Зәр анализінде жиі гематурия болады. Несептің сыртқа шығарылуы диурез деп аталады. Тәулігіне пересек адамдарда 1,5 л - дей зәр шығарылады. Оны тәуліктік диурез деп атайды.

Тәуліктік диурездің өзгерістері Полиурия – несет шығарылуының тәулігіне 2-15 литр динас там көбеюі. Олигурия – зәр шығарылуының тәулігіне мл - ге дейін азаюы. Анурия – несет шығарылуының болмауы. Поллакиурия – несеттің жиі шығарылуы. Олакизурия – несеттің сирек шығарылуы. Никтурия – несеттің түнде көп шығарылуы.

Патогенез Камнеобразование сложный физико - химический процесс, в основе которого лежат нарушение коллоидного равновесия в тканях организма, изменения почечной паренхимы. При недостаточной концентрации защитных коллоидов может возникать группирование некоторого числа молекул, образующих так называемую элементарную клетку « мицеллу », являющуюся ядром будущего камня. Материалом для образования ядра могут быть аморфный осадок, фибрин, сгусток крови, клеточный детрит, бактерии, любые инородные тела, находящиеся в моче. Дальнейшее осаждение солей на первоначальное ядро будет зависеть от концентраций основной соли и других солей, содержащихся в моче, концентрации водородных ионов ( рН ) и, наконец, количественного и качественного состава мочевых коллоидов. Местонахождение камней не всегда совпадает с местом их образования. Так, камни мочеточника чаще всего образуются в почках. Нередко процесс камнеобразования начинается в сосочках почек. Вначале в просвете собирательных канальцев образуются мельчайшие первичные микро конкременты, большинство из которых свободно выделяется с мочой. В случаях высокой концентрации мочи, ее перенасыщения, изменений рН происходит кристаллизация в собирательных канальцах и задержка микро конкрементов в устье канальцев с инкрустацией сосочков. В дальнейшем маленький камень, прикрепленный сначала к устью сосочка, отпадает и становится вторичным центром камнеобразования в мочевыводящих путях. По химическому составу камни могут быть однородными оксалатовыми, муратовыми,. фосфатовыми, карбонатными, цистиновыми, ксантиновыми, холестериновыми и смешанными. В кислой моче встречаются камни из солей мочевой кислоты ураты, в щелочной фосфаты. Оксалаты могут встречаться как в кислой, так и в щелочной моче. Размеры камней варьируют от очень мелких до величины крупного яйца. Камни могут быть еднничньши и множественными. Наличие камней вызывает органические изменения в почках, зависящие от длительности нахождения камня в почке, его величины, места расположения, подвижности, от того, является ли камень препятствием для прохождения мочи. При асептических камнях патологоанатомические изменения почек характеризуются картиной калькулезного пиелонефрита, пионефроза, а иногда и перинефрита.

Бүйректегі тассссссссссс

Тастардың алғашқы түзілуін екі теория бойынша, қалыпты жағдайда несет құрамында еріген кристаллоиды және ерімеген коллоидты бөлшектер бар. Коллоид затрат осы жердьгі кристалл дарды бір - біріне жабысуына мүмкіндік берией еріген халде сақтайды. Физикалық – химиялық теория бойынша осы тепе - теңдік бұзылғанда ғана кристалл дар шөгіп тасссссссссссқа айналады. Қазіргі кезде матрица теориясы кеңінен қолданыс табуда. Бұл теория бойынша тассссссссссстың пайда болуы органикалық негіздің түзілуінен басталады. Ядро қызметін қан ұйындылары, ыдыраған тіндер, бактериялар атқаруы мүмкін. Осы органикалық қалыпқа кейін тұздар шөгіп қалуына байланысты тассссссссссстар түзіледі. Тас пайда болуы үшін, қанда немесе несетте тұздардың концентрациясы артып кетуі керек.

Бүйректе тассссссссссс жиналуы тән аурулар Гиперпаратиреозда Гиперпаратиреозда Саркоидозда Саркоидозда подагра ауруындаподагра ауруында аш ішек патологиясындааш ішек патологиясында

Жасқа сайтт ерекшеліктер Нәрестелерде нефрон туғанға дейін қалыптасссссссссссқан болып келеді. Жаңа туған баллада бүйректік плазма ағысы және гломерулярлы фильтрациясы төмен. Бір жастан кейін қалыптассссссссссса бастарды. Нәрестелердың бүйрегінде зәрдің осмостық концентрациясы жеткіліксіз, АДГ әлсіз әсер етеді, ол денегіміз көптеген бүйрек элементтерінің құрылымының жетілмеуімен байланысты. Балалардың өмірінің бірінші айында зәрде және қанда мочевина концентрациясы, сонымен қатар бүйректің милы затында төмен.

Бүйректе пайда болған тассссссссссстардың ағзаға әсері Бүйректе пайда болған тассссссссссстар несет жолдарын жарақаттап, сол жерге қан құйылып, эпителийі түсіп қабынады (пиелит, пиелонефрит). Егер тассссссссссс несетағарды тығындап тассссссссссстассссссссссса бүйректе гидронефроз демиды. Несептің несет жолдарында іркіліп қалуы осы жердьгі іріңді инфекцияның дамуына жағдай тудырады. Нәтижесінде іріңді пиелонефрит, жекелеген абсцесс, пионефроз, іріңді пери- және паранефрит демиды. Осы өзгерістер уросепсиспен аяқталуы мүмкін.

Емдеу Емдеудің бағыты тассссссссссстың түріне және симптомдарының ауырлығына байланысты. Бүйректің кішкентай тассссссссссстары әдетте, несетпен өздігінше шығуға қабілетті. Шыққан тасссссссссссты анықтау және зерттеу үшін несетті сүзу қажет. Шығатын несеттің мөлшерін арттыру үшін күніне 6-8 стақан су ішу қажет. Бұл тасссссссссссты шығаруға көмектеседі. Ауырсыну аса қарқынды болуы мүмкін. Ол кейде өздігінше өтеді, немесе анальгетикалық ( ибупрофен, напроксен ) және есірткілік дәрілік препаратады қолданумен басылады. Күшті ауырсынуы бар кейбір науқастарға ауруханада емделу қажет. Оларға көктамыр арқылы сұйықтық енгізу қажет болады. Тастардың кейбір түрлерінде дәрігер тассссссссссс түзілуіне кедергі келтіретін немесе организмнен тассссссссссс түзілетін заттектерді шығаруға қабілетті дәрілік препаратады тағайындайды.

Қолданған әдебиеттер : Ж. Б. Ахметов, Алматы,2004 жыл