Педагогикалық психологияға кіріспе. Педагогика психологиялық кіріспе

Педагогикалық психологиялық жалпы ғылымы. Педагогика психологияның қалыптасуының жайы, психологиялық контексті. Педагогикалық психология тарихы. Педагогика психология пәні және міндеттері. Педагогика психология құрылымы.

Педагогикалық психология көбінесе «нақты іс-әрекет» негіздемсі бойынша ажыратылатын жалпы психологиялық білімдердің дербес салаты ретінде қарастырылады, оның негізінде оның басқа тағы екі жағы өз көріністерін тамады. Бұл тұжырым, педагогикалық психологияның негізін білім беру іс-әрекетінің өзі, немсе, педагогикалық психологияның негізін салушылардың бірі П.Ф. Каптеревтің анықтауындай, білім беру процесінің механизмдері мен заңдылықтары қалайтынын білдіреді

Біріншіден, ол ғылыми білім үшбұрышының ортасында орналасқан жалпы психологиялық білімнің нақты салаты болып табылады Екіншіден, оның басқа ғылымдармен байланыста болуының себебі, білім беру процесі өз мақсаты мен мазмұнына сәйкес әлеуметтік мәдени тәжірибені беруші болып табылатынында және осындай мәдениетте бүкіл өркениеттік білімдердің таңбалық, тілдік формата шоғырландырылғанына байланысты Үшіншіден, оның зерттеу пәні өзі танып білуші және танып білуге үйретілуші, басқа да көптеген адамтанушы ғылымдармен зерттелінетін адам болып табылады Педагогикалық психология әр түрлі себептерге байланысты көптеген басқа ғылымдармен байланысты

Педагогикалық психологияның қалыптасуындағы жалпы психологиялық контекст Педагогикалық психология адам туралы ғылыми түсініктердің жалпы контекстінде демиды. Олар әрбір нақты тарихи кезеңдерде педагогикалық ойларға үлкен әсерін тигізген негізгі психологиялық ағымдарда (теория лорда) жазылып көрсетілген. Бұл - оқу процесінің психология теориялары үшін қашанда табиғи зерттеу «полигоны» ретінде болуымен байланысты. Педагогикалық психологияның қалыптасуындағы жалпы психологиялық контекст Педагогикалық психология адам туралы ғылыми түсініктердің жалпы контекстінде демиды. Олар әрбір нақты тарихи кезеңдерде педагогикалық ойларға үлкен әсерін тигізген негізгі психологиялық ағымдарда (теория лорда) жазылып көрсетілген. Бұл - оқу процесінің психология теориялары үшін қашанда табиғи зерттеу «полигоны» ретінде болуымен байланысты.

Педагогикалық психологияның қалыптасу тарихы: Педагогикалық психология – дамып кале жатқан ғылым Ғылыми білімнің көптеген салаларының қалыптасуы гетерогенді және гетерохронды, тіпті уақытқа қарай үзілген процесс болып табылады. Бұл әдетте, әлемде болып жатқан ірі қоғамдық-тарихи (революциялар, соғыстар, апаттық сүргіндер) оқиғалармен түсіндіріледі, олар ғылыми дамудың мазмұны мен бағытына елеулі әсер етеді. Алайда, ол бір панда болғаннан кейін адамзат ой-санасының тоқталмас қозғалыстарына байланысты жалғасып отрады. Педагогикалық психология – дамып кале жатқан ғылым Ғылыми білімнің көптеген салаларының қалыптасуы гетерогенді және гетерохронды, тіпті уақытқа қарай үзілген процесс болып табылады. Бұл әдетте, әлемде болып жатқан ірі қоғамдық-тарихи (революциялар, соғыстар, апаттық сүргіндер) оқиғалармен түсіндіріледі, олар ғылыми дамудың мазмұны мен бағытына елеулі әсер етеді. Алайда, ол бір панда болғаннан кейін адамзат ой-санасының тоқталмас қозғалыстарына байланысты жалғасып отрады.

Алғаш рет Ян Амос Коменскийдің 1657 ж. «Ұлы дидактика» еңбегінде жазылған педагогикалық ойлар, педагогикалық теорияның және мектептегі оқытуды мақсатты ұйымдастырудың дамуына жол баста ты. Бұл еңбекті педагогикалық психологияның 250 жил бойы ұзақ қарама-қайшылықты дамуының алғашқы алғышарты ретінде де қарастыруға болады, өйткені тек ХІХ ғасырдың аяқ кезінен бастап ғана ордер бес ғылым ретінде қалыптаса баста ты. Педагогикалық ғылымның бүкіл қалыптасу және даму жолын үлкен үш кезеңдермен көрсетуге болады.

XVII ғасырдың ортезы нан ХІХ ғасырдың аяғына дейін – Песталоццидің айтуы бойынша «педагогиканы психологияландыруды сезіну қажеттілігіне» қарай жалпы дидактикалық деп атауға болады. Бұл кезең ең алдымен, Ян Амос Коменскийдің ( ), Жан-Жак Руссо ( ), \өзінің есімдерімен көрсетілуі мүмкін. Бұл ойшыл – педагогтардың педагогикалық психологияның дамуына қосқан үлестері өздері қарастырған мәселелермен анықталады: 1 XIX ғасырдың аяғынан XX ғасырдың ортезы на дейін созылған. Бұл кезеңде педагогикалық психология алдыңғы жүзжилдықтың педагогикалық ойларының жетістіктерін пандаланып, психологиялық, психофизикалық эксперименталдық зерттеулердің нәтижелеріне бағыттанып, дербес сала болып қалыптаса баста ты. Педагогикалық психология эксперименталдық психологияның қарқынды дамуымен бірге дамып, қалыптаса баста ты, нақты педагогикалық жүйелер құрып, жете зерттеумен балды, мысалы, М. Монтессори жүйесі. 2

Педагогикалық психология - психологияның тәрбиелеу және оқыту жағдайындағы баланың психикалық іс-әрекетін зерделейтін сала. Педагогикалық психология- білім беру мен тәрбиелеудің психологиялық негіздерін зерттейді және жастың даму (жас ерекшелігі) психологиясымен тығыз байланысты, өйткені, білім беру мен тәрбиелеудің психологиялық заңдылықтарын оқитындардың жас мама сын және даралық ерекшеліктерін ескермейінше дамыту мүмкін емс. Педагогикалық психология салатындағы зерттеулер білім беру мен тәрбиелеудің мәнін дұрыс түсінуге, оқулықтар мен оқу құралдарына қойылатын әр түрлі талаптарды анықтауға, оқушылардың ақыл-ой әрекеті мен мінез-құлығын басқара отырып, олардың дамуын қамтамасыз ететін білім беру және тәрбиелеудің тиімді тәсілдерін тауып негіздеуге мүмкіндік береді.

Педагогика психикалық әрекеттердің даму барысындағы заңдылықтарды зерттеу( Жан құбылысын жете түсінуге мүмкіндік беру; Адамды тәлім-тәрбиеге ұмтылту; Ғылыми шығармашылықтың әлеуметті мәдениетке байланыстылығын көрсету; Педагогика психологияның басқа ғылымдармен байланысын ашу; Педагогика психология ғылымының қалыптасуын және жеке тұлғаның рөлін зерттеу).

о қ ыту психологиясы; т ә рбие беру психологиясы, м ұғ алім психологиясы Ғылыми білімнің әрбір салатының зерттеу пәні оның құрылымдық ұйымдастырылуын, яғни аталған ғылымға кіретін тарауларды анықтайды Педагогикалық психология дәстүрлі үш тараудың құрамында қарастырылады: