Сабақтың тақырыбы Мырыш

Сабақтың мақсаты: Білімділік : Оқушыларға мырыштың айырмашылығын сайта отырып тақырып мазмұнын ашу Мырыштың құрылысына тоқталу, түсінік беру Тақырып бойынша оқушылардың біліктілік қабілеттерін ояту жағдайларын жасау. Тәрбиелік : Оқушылардың қызығушылығын арттыру мақсатында байқампаздылығын, тақырыпты түсінуге жағдай жасай отырып, оқушылардың іздемпаздылығын атырау Практикалық және ой мәдениетінің еңбегін түзету жолдарын, қызығушылығын тудыру, өзін өзі бағалай алуға тәрбиелеу. Дамытушылық : Оқушылардың шығармашылық, танымдық ойын арттыру. Мырышты түсіндіре отырып тақырыпты меңгерту Жаңа және өтілген материалдарды байланыстыра алу жолдарын табу, мәселені шешу жолын іздеуге, жалпы диалогтарға қатысуы, басқа оқушыны тыңдау, тыңдай алу қабілетін дамыту. Сабақтың түрі: Сабақтың барсы: І.Ұйымдастыру кезеңі

Үй тапсырмасын сұрау. 1. Жай зат – мысқа сипаттама бер. 2. Елімізде қандай мыс өндірісі бар? 3. Мыстың химиялық қасиеттерін айтыңдар? 4. Химиялық қасиеттері қандай?

Мырыш. Периодтық жүйедегі орны мен атом құрылысы. Мырыш ІІ Б топтың элементі. Оның электрондық формуласы мы надай: 30 Zn 1s 2 2s 2 2p 6 3s 2 3p 6 3d 10 4s 2 Графиктік формуласы: Жаңа сабақ

Табиғатта таралуы: Жер қыртысындағы құрамы бойынша мырыш басқа элементтер арасынан 23 – орынды аллоды. Мырыш кендері – полиметаллық. Оларда сонымен бірге мыс, қорғасын, кадмий және басқа металдардың минерал дары болады. Мырыштың маңызды минералы – Мырыш алдамшысы ZnS көптеген сульфидтік кендердің құрамы на кіреді.

Еліміз түсті металдар кеніне, оның ішінде мысқа бай. Мыс кені Жезқазған, Павлодар, Жамбыл, Шығыс Қазақстан, Ақтөбеде бар. Мыс Балқаш пен Жезқазған тау – металлургия комбинатында өндіріледі.

Алынуы: Кендерден мырыштық металлы алу үшін пирометалургиялық және гидрометалургиялық процестер қолданады. Пирометалургиялық жолмен кенді өртеу процесінде алынған мырыш окиді көміртекпен тотықсызданады:

Гидрометалургиялық әдісті қолданғанда өртеуден кейін алынған өртенді күкірт қышқылымен өңделеді : ZnO + H 2 SO 4 = ZnSO 4 + H 2 O

Физикалық қасиеті: Мырыш – көкшіл ақ түсті күшті металлық жылтыры бар металл. Ылғалды ауада жылтыры оксидтік қабықшаның түзілуімен байланысты біртіндеп жойылады. Мырыш – қаттылығы орташа металл. Оның тығыздығы 7,13 г/см – қа тең. Таза металл пластикалық және жұқа фольгаға дейін жойылады. Техникалық мырыш кәдімгі температура да морт сынғыш, бірақ °С- та пластикалық болады, оны жұқалап сымға дейін созуға болады. Мырыш оңай балқиды және ұшқыш металл қатарына жатады. Оның жилу өткізгіштігі күмістің жилуөткізгіштігінің 60%- ін құраса, ал электр өткізгіштігі 4 эссе кем.

Химиялық қасиеті: Мырыш ауада тұрақты, өйткені ол одна әрі тотығудан қорғайтын жұқа оксидті қабатпен қапталлоды. Жоғары температура да мырыш – мы на заттармен әрекетэсседі дай заттармен оттекпен күкіртпен

Мырыш қосылыстары: Табиғатта мырыш оксиді ZnO қызыл мырыш кені түрінде кездэсседі. Мырыштың таза оксиді кәдімгі температура да түссіз. Суда мүлдем ерімейді. Мырыш оксиді қышқылдарда, сілтінің артық мөлшерінде және аммоний гидрокидінде жеңіл ериді, яғни екідайлы қасиет көрсетеді. Ол сілтімен балқытқанда әрекеттэсседі және күшті сілтілердің ерітінділеріне, әсірэссе қыздырғанда ериді

Графикалық диктант / дұрыс, қате ^/ 1. Мыс ІІ топтың негізгі топшасында орналасқан. 2. Мырыштың сыртқы энергетикалық деңгейінде 2 е бар. 3. Мырыш дай заттармен әрекеттескенде тотықтырғыш қасиет көрсетеді: 4. Мыс қиын балқитын металл. 5. Мырыш екідайлы қасиет көрсетеді. 6. Zn атомы ядросының құрамында 30 р +, 35 n 0 бар. 7. Мыс электр тоғын жақсы өткізеді. 8. Сумен және кәдімгі қышқылдардың ерітінділерімен жеке мыс әрекеттэсседі. 9. Мырыш темірден жасалған бұйымдарға қорғаныш, қаптамалар жасау үшін қолданылады. 10. Адам организмінде мыс жетіспэссе, қаназдық (анемия) ауруы пайда болады.

Үйге тапсырма: Бағалау

Назарларыңызға рахмет