Санна ОРЫНДА Ғ АН: ОРЫНДА Ғ АН: Ердес Ерали
Санна турали т ү сінік Санна п ә лсапали қ санта. Санна т ү сінігі п ә лсапа саласттында негізінен адам болмысы т ұ р ғ сына, я ғ ни қ о ғ анды қ ү дірістерді ң к ө рінісі, құ билис ж ә не адамзатты қ тарих пен м ә дениетті дал ғ астыруды қ амтамас етуші ә діс ретінде қ арастырылады. Санна қ о ғ анды қ ж ә не жеке « ө шлем» бірлігінен к ө рінеді. Шын м ә нісінде, санна ар қ или қ о ғ амда ғ ы байланнысты жеке адам ө зінде бекітеді.
Санна бейнеге с ү йене қ о ғ аммен қ арим- қ алтынас қ а т ү се алтын адам қ абілеттілігі, адамны ң заттармен байланныс іс- ә рэкеті, таби ғ и ж ә не м ә дени қ алтынасы, қ аши қ та ғ ы, да қ ттында ғ ы адамдар ө зара қ алтынасы мен қ ызметі, я ғ ни осы образдарды ө зіні ң мінез- құ ли қ ба ғ ытттында ә діс-т ә сілі ретінде пайдалану. Санна т ү сінігі б ұ л психика т ү сінігі; психика тірі данны ң қ орша ғ ан ортамен тікалей байланныс т ә сілі (сендай-а қ жеке адам) деп т ү сіндіріледі, демок оларды ң ө мірлік ү рдістерінде ә серлендірушісі ж ә не к ө рінісі ретіндегі, психикали қ қ абілеттілік жыйынты қ, таби ғ и ж ә не ғ артышты қ ыр ғ а қ тар байланныстарттында адамны ң қ о ғ анды қ ж ә не м ә дени іс- ә рэкеттерінде ө з- ө зіне ба ғ ыт-ба ғ дар дасай аллы мен бас қ ара алтын қ абілеттілікпен қ амтамасыз етуі.
Адам насосы, оны ң қ орша ғ ан ортамен байланныс ерекшелігіне қ рай, «т ү зу сыры қ ты» болип келмейді. Онда адамант тыс ж ә не о ғ ан т ә уелді адамны ң іс- ә рэкетініні ң ерекшелігіне қ рай, адамны ң адаменя, заттармен, таби ғ атпен қ алтынас байланныстары т ү йіскен ж ә не жекалеген ә рэкеттері бекітілген. Б ұ л қ абілеттер ә рт ү рлі ү йлесімділікте анны қ ж ә не дасырын байланныстар бай қ алмайтын санна «ортали ғ ы». Б ұ л қ абілеттіліктерді ң құ рылуы саннанны ң жетілгендігін, «дауап қ а қ абілеттілігін» ескертеді. Оны ң деградация ғ а ұ ширауы саннанны ң құ лдырауына ә каледі.
Ә рт ү рлі уа қ ыт кезе ң дерінде адам насосы бір н ә рсеге шо ғ орланна бекітілген. Оны ң белгілі бір зат қ а қ артисты ай қ ттындалип к ө рінуін, «ашилуын», ол ө зі анны қ тайны. Б ұ л оны ң қ алипты ж ұ мыс да ғ дайы. Санна жеке адамны ң зат қ а, форма ғ а ж ә не кейінгісі адамны ң адаменя байланнысы ретінде, ә рэкеттерде олар ғ а т ә н қ алтынасты бекітеді. Жеке адамны ң бас қ а адамдармен, заттармен қ арим- қ алтынас ү дерісіндегі байланнысы ж ә не оны ң ар ғ ы да ғ ттында дасырын дат қ ан құ билистары санна ар қ или енгізіледі.
Санна қ арапаймы желмен зерттеуге ж ә не т ү сіндіруге кале бермейтін, ерекше нысан. Ол адам ө міріні ң «м ү шесі» ретінде қ ызмет ат қ ар ғ аннимен, біра қ оны ң ө мірі, адам дене м ү шесімен ғ анна шектеліп қ алмайды, керісінше одна ши ғ алтын к ү штор оны ң сыртттында, адамзатты қ қ арим- қ алтынастар ә лемінде, адамдар ә рэкеттеріні ң ә діс- т ә сілдерінде, м ә дени формула мен ә рт ү рлі таби ғ и к ү шторде к ө рініс тамады.
Санна құ рилимы Санна миды ң айналада ғ ы объективтік шинды қ ты бейнелеуінен туады, я ғ ни ми қ ызметіні ң жемісі. Адамны ң психикали қ ө мірінде кездесетін негізгі психикали қ процестерге танним процестері т ү йсік, қ абылдау, зейін, елец, ес, қ иял, ойлау мен с ө йлеу: эмоцияли қ, процестер адамны ң к өң іл-к ү йлері сезімі; ерік процестері адамны ң алтына қ ой ғ ан ма қ салтына ұ мтылуы, талаптануы ж ә не со ғ ан байланнысты ә рэкет дасауы датады. Осы психикали қ процестерді ң құ рилимы деп санна құ рилимын айтады.
Санна мен іс- ә рэкетті ң бірлігі Санна мен іс- ә рэкетті ң бірлігі - саннанны ң генетикали қ ж ә не функционалды қ байланныс бірлігі. Б ұ л ұ станним ғ илими психологияны ң философияли қ ж ә не методологияли қ іргетасын қ слайды. Психология ғ илимыны ң негізгі принциптеріні ң бірі санна іс- ә рэкетті, іс- ә рэкет саннали болу ғ а тиісті дегенді ұ станнады. Саннаастили психиканны ң т ү рлі санналанбайтын ж ү йелерін (мысали: саннаалды мен насосызды қ ) немесе оларды ң жиынты ғ ын білдіретін жена қ тауши ұғ им.
Саннанны ң б ү лінуі Саннанны ң б ү лінуі ортали қ ж ү ике ж ү икесіні ң за қ имдаллынан туттындайтын психикали қ ауру адамны ң миы ә р т ү рлі да ғ дайлар ғ а байланнысты ауру ғ а шалды ғ уы м ү мкін. Ми за қ имдал ғ ан кезде оны ң же ғ ары ж ү ике қ ызметі ө згеріске ұ ширайды. Адамны ң қ абылдауы, ойлауы, к ө здеген ә рекегі б ұ зылады. Балаларда саннанны ң б ү лінуі ә р т ү рлі кезе ң де ортали қ ж ү ике ж ү йесіні ң за қ имдаллынан болады. Біреуінде за қ имдану құ рса қ та дат қ ан кезде бокса, енді біреуінде ту ғ аннан кейін 3 дас қ а дейін болады.