Қазақстан Республикасы Білім және Ғылым минстрлігі Семей қаласының Шәкәрім атындағы мемлекеттік университеті СӨЖ Тақырыбы: Салдану және жартылай салдану, емдеу Орындаған: Әбжан М.Қ. Тобы: ВМ-503 Тексерген: Ахметжанов.О.Н

Жоспары: Кіріспе Салдану, жалпы сипаттама Негізгі бөлім Ү штік ж ү йкесіні ң салдануы Болжамы. Емі Қорытынды Пайдаланылған әдебиеттер

Кіріспе Жүйке жүйесі - адам мен жануарлар организмдерінің қоршаған ортаға бейімделуін реттейтін жүйе. Жүйке жүйесін зерттейтін морфологияның бөлімін гр. neurologia (грек, neuron жүйке, жүйке жасушасы; logos ілім) деп атайды. Жүйке жүйесінің қызметтері рефлекс тер арқылы іс жүзіне осады.Жүйке жүйесі жануарлар мен адам организмдегі орган армен жүйелер әрекетін біріктіретін және организмнің тіршілік әрекетінің сыртқы ортамен үздіксіз қарым-қатынасын қамтамасыз ететін жүйке ұлпасы мен глеяның жиынтығы. Жүйке жүйесі ішкі және сыртқы тітіркендіргіш әсерін қабылдайды, талдайды, өңдейді,организм қызметін реттеп үйлестіреді.Бұның негізгі бөлігі - аса қозғыш және қозуды тез өткізетін өсінділері бар жүйке жасышасы (нейрон). Жүйке жүйесі филогенез процесінде күрделі өзгеріске ұшыраған.

Салдану, жалпы сипаттама Сал ауруы, паралич (грек. paralіgsіs әлсіреу) орталық не шеткі жүйке жүйесі қозғалыс орталығының зақымдануынан қимыл, қозғалыс органдары қызметінің толықтай жойылуы. Толықтай және жартылай салдану организмде қан айналымының бұзылуынан, ми мен жұлынның қабынуынан не жарақатынан бокса, оны орталық салдану; шеткі жүйке жүйесінің немесе жұлынның және шоғырланған жүйке талшықтарының (мойын, иық, бел-омыртқа, сегізкөз) қабынуынан, жарақатынан, улануынан бокса, оны перифериялық салдану деп атайды. Бұл кезде бұлшық ет босаңсып, әлсізденеді, салданған қол-аяқты қозғалысқа келтіру мүмкін болмай қалады. Ем невропатолог-дәрігердің бақылауымен сал ауруының түріне қарай қолданылады. Емі: электротерапия, психотерапия, емдік гимнастика, жилы ванна, массаж.

Ү штік ж ү йкені ң салдануы:

Ауру белгілері Орталық жүйке жүйкелері зақымдалғанда толық салдану, ал перифериялық жүйке жүйелері зақымдалғанда – әлсіз салдану панда болады. Салдану кезінде сезімталдық мүлдем жоғалады. Орталық салдану жеке буындары ғана емес, ағзаның қозғалыс жүйесінің қызметі түгелдей бұзылады.

Болжамы. Толық салдану мен жартылай салдану нәтижесінің болжамы, оның шигу тегі, күні және сонымен қатар, жүйкенің анатомиялық тереңдігімен бұлшық еттерді жүйелендіруіне тікелей байланысты. Перифериялық салдану болжамы анды. Сонымен қатар жығылғанда, шайқалғанда, жүйкелер созылып және қысылған жағдайда гематома дамып, бірақ болжамы оңды болады. Осы кезде жүйкелердің өздігінен калпына келу процессі басталады. Егерде жүйкенің үзілуі мен дегенеративті өзгерістері бокса, болжам оңсыз және теріс.

Емі. Жартылай және толық салдану кезінде патогенетикалық (ноізокаинді тежеу, тоқымалы терапия), медикаментозный, физиотерапия және оперативті емді кешенді қолдалынады. Мысалы, жүйке үзілген жағдайда, хирургиялық өңдеуден кейін,периневральды тігін салып, профилактикасы ретінде антибиотик енгізеді. Ауырсынуын басу үшін новокаинмен ионогальванизация жасайды, сонымен қатар новокаин орнына хлоридті кальций, йод және фосфор қолданып, диатермиялық ток және электрлі УВЧ колдануға болады. Тері астана және бүлшық сетке вератрин, стрихнин инъекцияланады. Алгашқы күндерде 0 01 г вератрин енгізіп, келесі екінші күндерде дозаны 0,02 г котеріп отрады, бесінші иңекцияда ,04 грамға дейін котереді. Кейінен дозаны алғашқы дозага дейін томендетеді. Емдеу курсы на 9 иңекция жасалады. Емдік нәтижені В және В12 витаминдерімен емдеумен жақсартады. Фармакологиялық препаратор

Электрлі УВЧ

Қорытынды: Қорыта келгенде, салдану бір ғана себептен панда болмайды. Өйткені, жүйке жүйесінің кез келген ақауы қозғалыс функциясының бұзылуына әкеліп соғады. Салданудың органикалық себебіне жарақаттар, склероз, инфекциялар, улану, дұрыс тамақтанбау, таймыр бұзылыстары, қатерлі ісіктер, туа біткен және тұқым қуалайтын факторлар жатады. Және бұл ауру көбінесе сифилис, туберкулез, полиомиелит, энцефалит, менингит сияқты жұқпалы аурулар кезінде де панда болады. Сондай-ақ орталық жүйке жүйесінің туа біткен, тұқым қуалайтын және дегенеративті аурулары да көбінесе қозғалыстың бұзылуына алып келеді.

Пайдаланылған әдебиеттер: 1. Абишев Г. Травматизм сельхоз животных. Алматы Б.К Ілиясов. Ал ғ аш қ ы ветеринариялы қ ж ә рдем. Алматы Абдрахманов Е. – «Хирургия» Алматы, 2000 ж.. 4. Интернет желісі