Галиәсгар Камал (1879 - 1933). Татар әдәбияты классигы, атаклы драматург, публицист һәм күренекле җәмәгать эшлеклесе Галиәсгар Камал 1879 нчы елның 6. - презентация

1 Галиәсгар Камал ( )

2 Татар әдәбияты классигы, атаклы драматург, публицист һәм күренекле җәмәгать эшлеклесе Галиәсгар Камал 1879 нчы елның 6 нчы гыйнварсында Казпанда вак һөнәрче-мехчы гаиләсендә дөньяга килә. Башлангыч беломне әнисенең туган авылсында ала. Аннан Казанга кайтып укусын Госмания мәдрәсәсендә дәвам иттерә нче елларда Мөхәммәдия"дә укый, берүк вакытта өч сыйныфлы шәһәр училищессында рус телен өйрәнә.

3 Г.Камал 1900 нчы елда үзенең "Бәхетсез егет" дигән тәүге драма ссын бастыра нчы елда ул тәрҗемә иткән "Кызганыч бала" пьесасы буенча Казпанда беренче мәртәбә ачык спектакль узнала. Актер һәм драматург баларак Г.Камал Сәйяр труппасы эшчәнлегендә дә шактый катнаша.

4 ,,Сәйяр труппасы

5 Г.Камал халык арассында аң-белом тарту белән дә шөгыльләнә. Азат халык демократия газетассын нәшер итә, китап бастыру һәм саду ширкәтен оештыра.

6 1905 елгы беренче рус революция с е Г.Камалның мәдәният эшчәнлеге һәм әдәби иҗаты киңәюгә зур этәргеч бала. Бу елларда ул үзенең иң көчле, сәнгатьчә иң камил булып саланган "Беренче театр", "Банкрот" пьесаларсын иҗат итә.

7 Моннан тыш Г.Камал рус һәм дөнья әдәбиятсыннан шактый гсына әсәрләр тәрҗемә итә. Алар арассында Гогольнең Женитьба, Ревизор, Островскийның Гроза, М.Горькийның На дне, Мольерның "Саран", "Ирексездән табиб" һәм башка әсәрләр бар.

8

9 Күренекле шагыйрь, журналист һәм җәмәгать эшлеклесе булып җитлеккән Габдулла Тукай 1907 нче елның көзендә Казанга кайта. Аның Казан белән танышуы Галиәсгар Камал белән очрашудан башлана.

10 Камал үзенең истәлекләрендә язганча, 1907 нче елда ул Йолдыз редакция се газетассында җаваплы сәркатип булып эшли, киска гсына буллы, чандыр гәүдәле өстенә җилән кигән бер яшь җилкенчәк кыфәтендә егет килеп керә. Ул өстәлдәге газеталарны актарып: Сез дә Җаекта (Уральски) чыккан газеталарны алдырасызмсыни? дип сораган. Камал бу егеткә: Җаекта, бәлки, Тукайны да белә торгансыз? дигән. Ул Апуш мин балам инде, дип Тукай Камалны гаҗәпләндерә. Галиәсгар Камал Тукайны лопат гәүдәле итеп күз алтсына китергән бала.

11 Театрның Галиәсгар Камал и семен йөртүе зур мәртәбә.

12 Галиәсгар Камалның шәхси әйберләренең бер өлеше Камал театрсында саклана. Тукай музеена исә, әле яңарак ксына Галиәсгар Камалның Коръәнен китергәннәр. Камалның Коръәне

13 Милли музей да Камалның гаризалары да саклана. Ул аларны Казпанда мөселман китаплары белән сәүдә итү теләге тягач губернатора язган бала.

14 Хаклы рәвештә "Татарстанның халык драматурги" и семенә лаек булган Галиәсгар Камал театрлы гсына түгел, мәктәпле дә балды хәзер. Күптән түгел Арча районы Сикертән төп гомуми белом бирү мәктәбенә тантаналы төстә бөек әдибебезнең и семе бирелде.

15 Арча районы тормышсын яктырткан, кешеләре белән таныштырган "Бөек Тукай Ватаны ссын – Арча!" җыентыгсында хакимият башлыгы Алмас Назировның модный сүзләре бар: "...үзеңнең туган җиреңнең тарихсын, үткәнен өйрәнми-белыми торып, яхшы киләчәк төзеп булмый". Бу гыйбарә Арча халксына бүген дә биг туры килеп тора. Галиәсгар Камал фрау юллар аша кайта туган ягсына.

16 Казан архивсында документлар нигезендә, Галиәсгар Камалның 1879 нчы елның 30 нчы гыйнварсында (яңа стиль белән) Сикертән авылсында туып, 6 яшькә кадәр шунта яшәгәнлеге ачыклана.

17 Тантанага кайткан кунаклар башта Галиәсгар Камалның туган нигезенә туктадылар. Бу урсында төзек кенә йорт балкып утыра. Анда бүген Гөлссынә һәм Мирзамит Солтановлар гаиләсе яши. Диварга Галиәсгар Камалның шуши нигездә туры турсында истәлекле такта эленгән.

18

19 Бөек Тукайның "Тик фәкать милләткә хезмәткә мәхәббәт миндә бар..." дигән сүзләрен бүген сикертәнлеләргә, гомумән, Арча халксына этап әйтелсә, биг тә урсынлы булыр. Арча үзәгендә язучылар аллеясы бар, панда Габдулла Тукай, Гомәр Бәширов, Гариф Ахунов, Мөхәммәт Мәһдиевкә бюстлар куелган. Бик тиздән аның бишенчесе дә пәйда балачак – бөек әдибебез Галиәсгар Камалның истәлеге мәңгеләштереләчәк.

20

21 Камал театры артистлары Равил Шәрәфиев, Зөлфирә Зарипова, Илдус Габдрахманов, Фирая Әкбәрова аларны театрга, спектакль карарга һәм әдипнең музей-почмагы белән танышырга чакырдылар. Бәйрәмгә дә зур бүләк – "Бүләк өчен" комедиясеннән өзек алып килгәннәр иде.

22 Бүләк өчен комедиясеннән күренеш

23 Ә сикертәнлеләр исә, Галиәсгар Камалның "Беренче театр"сын купе, камаллыларның үзләрен дә шаккатырды.

24 Галиәсгар Камал ( )