Õàëäâàðò áóñ àðõàã ºâ÷íèé ýðñäýëò õ¿÷èí ç¿éëñ ÍÝÌÑ-èéí Ýïèäåìèîëîãè- Áèîñòàòèñòèêèéí òýíõìèéí áàãø ª.Ãàí÷èìýã. - презентация

1 Õàëäâàðò áóñ àðõàã ºâ÷íèé ýðñäýëò õ¿÷èí ç¿éëñ ÍÝÌÑ-èéí Ýïèäåìèîëîãè- Áèîñòàòèñòèêèéí òýíõìèéí áàãø ª.Ãàí÷èìýã

2 ÝЯ¯Ë ÌÝÍÄÝÄ ÍªËªªËªÃ× Õ¯×ÈÍ Ç¯ÉËÑ Vilius GRABAUSKAS General socioeconomic and environmental conditions Age, sex and hereditary factors

3 ÝЯ¯Ë ÌÝÍÄÝÄ ÍªËªªËªÃ× Õ¯×ÈÍ Ç¯ÉËÑ Ãåíåòèêèéí (20%) Àìüäðàëûí õýâ ìàÿãèéí(50%) Ýìíýëãèéí òóñëàìæèéí (10%) Vilius GRABAUSKAS Îð÷íû (20%)

4 ÀÐÕÀà ªÂ×ÍÈÉ ØÀËÒÃÀÀÍÛ ÅÂÀÍÑÛÍ ØÀËÃÓÓÐ Õ¿í àìä ºâ÷ëºëèéí øàëòãààíûã ìýäýýëýõ íü ºâ÷ëºëèéí òóõàé ìýäýýëýëòýé àäèë ªâ÷ëºëèéí òîõèîëäîë íü òààìàãëààã¿é øàëòãààíààñ èë¿¿ òààìàãëàæ áóé øàëòãààíû äîòîð èë¿¿ áàéíà. Òààìàãëàæ áóé øàëòãààí íü áóñàä ýðñäýëò õ¿÷èí ç¿éë áàéãàà íºõöºëä õÿíàëòûí á¿ëãýýñ èë¿¿ ºâ÷òýé õ¿ì¿¿ñèéí äóíä ºíäºð äàâòàìæòàé áàéíà. ªâ÷ëºëèéí ¿ðãýëæëýõ õóãàöàà íü òîõèîëäîëä èëðýõ øèíæòýé ïðîïîðöèîíàëü Øàëòãààíûã àðèëãàñíààð ºâ÷ëºë áóóðíà Ýðñäýëòýé õ¿í àì ýðñäýëã¿é õ¿í àìààñ èë¿¿ ºâ÷èëäºã

5 Àðõàã ºâ÷íèé øàëòãààí Íèéãýì, ýäèéí çàñàã, ñî¸ëûí îð÷íû õ¿í ç¿éëñ: Ãëîáàë÷ëàë Õîòæèëò Õ¿í àìûí íàñæèëò Íèéòëýã çàéëæ áîëîõ ýðñäýëò õ¿÷èí ç¿éëñ Ýð¿¿ë áóñ õîîëëîëò Òàìõè òàòàëò Çàéëàõ áîëîìæã¿é ýðñäýëò õ¿÷èí ç¿éëñ Íàñ Óäàìøèë Çàâñðûí ýðñäýëò õ¿÷èí ç¿éëñ Öóñíû äàðàëò èõñýõ Öóñàí äàõü ñàõàð èõñýõ Öóñàí äàõü ëèïèäèéí õýâèéí áóñ õýìæýý Èë¿¿äýë æèí/ òàðãàëàëò Çîíõèëîõ àðõàã ºâ÷í¿¿ä Ç¿ðõíèé ºâ÷èí Öóñ õàðâàëò Õàâäàð Àìüñãàëûí çàìûí àðõàã ºâ÷èí Äèàáåò

6 Àìüäðàëûí ìº÷ëºã áà àðõàã ºâ÷èí

7 Àðõàã ºâ÷íèé ýðñäýëò õ¿÷èí ç¿éëñ Ýðñäýëò õ¿÷èí ç¿éëñ Ç¿ðõ ñóäàñí û ºâ÷èí Õàâäàð Óóøãèíû àðõàã ºâ÷èí ×èõðèéí øèæèí Ýëýã õàòóóð àõ ºâ÷èí ßñ áóë÷èíãèéí ºâ÷èí Ìýäðýëèéí ºâ÷èí Òàìõè òàòàõ ? Àðõè óóõ Õîëåñòðîë ºíäºð Äàðàëò èõ Çîõèñã¿é õîîë ++?+0++ Õºäºë㺺íèé õîìñäîë Òàðãàëàëò Áóõèìäàë ??00000 Òàìõèíû óòààòàé îð÷èí ? Ìýðãýæëèéí ºâ÷èí +++0?+? Àãààðûí áîõèðäîë Íèéãýì ýäèéí çàñãèéí äîðîé áàéäàë Ýõ ¿¿ñâýð: Áðàóíñàí, 1998

8 Õàëäâàðò áóñ ºâ÷íèé íàñ áàðàëòûã íºõöºëä¿¿ëæ áóé òýðã¿¿ëýõ õ¿÷èí ç¿éëñ, ÄÝÌÁ, 2000

9 Çîíõèëîõ ýðñäýëò õ¿÷èí ç¿éëñèéí ýð¿¿ë ìýíäýä ¿ç¿¿ëæ áóé íºëºº, ÄÝÌÁ-ûí òîîöîîãîîð Æèë á¿ð õàìãèéí áàãààð áîäîõîä äàðààõ õ¿÷èí ç¿éëýýñ ¿¿äýëòýé ºâ÷íººð íàñ áàðæ áóé áàéäàë: Òàìõèíààñ áîëæ 4.9 ñàÿ õ¿í 1.9 ñàÿ õ¿í õºäºë㺺íèé õîìñäîëîîñ áîëæ 2.7 ñàÿ õ¿í íîãîî, æèìñ áàãà õýðýãëýõ çýðãýýð áóðóó õîîëëîñíîîñ áîëæ 2.6 ñàÿ õ¿í èë¿¿äýë æèí áà òàðãàëàëòààñ 7.1 ñàÿ õ¿í öóñíû äàðàëò èõýäñýíýýñ 4.4 ñàÿ õ¿í öóñàí äàõü õîëåñòåðîë èõýññýíýýñ

10 15-64 íàñíû õ¿í àìûí äóíäàõ íàñ áàðàëòûí øàëòãààí, , Ëèòâà óëñàä õèéãäñýí ñóäàëãàà, ÄÝÌÁ Òàìõè òàòàëòààñ Çàìûí îñëîîñ Àðõèäàëòààñ Vilius GRABAUSKAS

11

12 Òàðãàëàëòûí òàðõàëò, 2005, ÄÝÌÁ

13 Äîëë, Õèëëûí ñóäàëãàà îíä Èõ Áðèòàíèä õèéñýí Ýõíèé ñóäàëãààíä òàìõè òàòäàã óóøãèíû ºìºíòýé õ¿ì¿¿ñèéã òàìõè òàòäàã áóñàä ºâ÷èíòýé õ¿ì¿¿ñòýé õàðüöóóëñàí ñóäàëãààã 1947 îíä ýõýëñýí òîõèîëäîë- õÿíàëòûí ñóäàëãàà 4 æèëèéí òóðø Ëîíäîíãèéí ýìíýëã¿¿äýä õýâòñýí ýìíýëã¿¿äýýñ òàìõè òàòàõ çóðøèëòàé õîëáîîòîé àñóóìæèéã óóøãèíû ºìºíòýé áà ºìºíã¿é õ¿ì¿¿ñýýñ àâñàí áàéíà.

14 Äîëë, Õèëëûí ñóäàëãàà îíä Èõ Áðèòàíèä õèéñýí Äàðààãèéí ñóäàëãàà íü 1951 îíä ýõýëñýí òàìõè òàòàõ çóðøèëòàé õîëáîîòîé íàñ áàðàëòûã øàëòãààíààð íü Àíãëèéí ýì÷ íàðûí äóíä á¿ðòãýñýí Êîãîðò ñóäàëãàà Àíãëèéí ýì÷ íàðûí íýðñèéí æàãñààëòàä áàéãàà ýì÷ íàðûã îðîëöóóëñàí áàéíà. Òàìõè òàòàõ çóðøëûí òàëààð àñóóìæ àâñàí áàéíà.

15 Ôðåìèíãèìèéí ñóäàëãàà îíä ÀÍÓ-ûí Ìàññà÷óñåòýä õèéñýí Ñóäàëãààíä Ç¿ðõ ñóäàñíû ýìãýãã¿é íàñíû 5127 õ¿ì¿¿ñ Ýðñäýëò õ¿÷èí ç¿éëñ: Òàìõè Àðõè Òàðãàëàëò Öóñíû äàðàëò èõñýõ Õîëåñòåðèíû õýìæýý èõñýõ Õºäºë㺺íèé õîìñäîë